Huyện Cát Bà (Hải Phòng) là một quần đảo gồm có 366 đảo lớn, nhỏ. Đảo chính là Cát Bà với diện tích 200km2 . Cát Bà nằm về phía Tây Nam vịnh Hạ Long và vịnh Bái Tử Long (cách cảng Hải Phòng 60km)…
Cát Bà có truyền thống chống ngoại xâm đáng tự hào. Năm 1873, thực dân Pháp đổ bộ xâm chiếm đảo, chúng đã bị ngư dân chống cự quyết liệt. Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1945-1954), phong trào chiến tranh du kích phát triển mạnh mẽ trên đảo Cát Bà. Điển hình là Hạ Sen, căn cứ chiến đấu của du kích đảo. Trong 9 năm kháng chiến, quân và dân Hạ Sen đã khắc phục muôn vàn khó khăn, gian khổ, vừa sản xuất, vừa chiến đấu và đã ghi được nhiều thành công rực rỡ, được Chính phủ tặng Huân chương Chiến công hạng ba. Kháng chiến chống Mỹ, Cát Bà là nơi hứng chịu nhiều bom đạn của máy bay và tàu chiến Mỹ trong những năm chúng tiến hành chiến tranh phá hoại miền Bắc nước ta. Đặc biệt phải kể đến trận chiến chống máy bay Mỹ đầu tiên của quân dân huyện đảo diễn ra vào 13 giờ ngày 5-8-1966. 10 máy bay Mỹ chia làm nhiều tốp bổ nhào, thả 80 quả bom phá loại 500 bảng Anh xuống đảo. Quân và dân trên đảo đã đánh trả quyết liệt nhằm hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do chúng gây ra.
Tiếp đó là những năm tháng vượt qua khó khăn, gian khổ chiến đấu quyết liệt chống địch đánh phá và phong tỏa… Tính chung, trong 8 năm tiến hành chiến tranh phá hoại trên miền Bắc, riêng với đảo Cát Bà, giặc Mỹ đã sử dụng 1.735 lượt máy bay, trút xuống đảo 1.165 quả bom phá, 31.160 quả bom bi và bom xuyên con, 1.922 quả rốc-két, 95 quả tên lửa, 40 quả đạn pháo hạm. Cát Bà phố bị san bằng cùng với 518 nóc nhà, hầu hết phương tiện thuyền, bến bãi bị phá hủy. Tuy nhiên, Cát Bà đã anh dũng vượt lên, trụ vững nơi đầu sóng, ngọn gió. Cùng với Hải Phòng trong vòng bao vây, phong tỏa của kẻ thù, quân và dân đảo Cát Bà đã đoàn kết thành một khối vững chắc, luôn luôn chủ động tiến công địch, chiến đấu dũng cảm và mưu trí, góp phần cùng cả nước đánh bại cuộc chiến tranh phá hoại bằng máy bay và tàu chiến Mỹ. Đặc biệt là lực lượng dân quân, tự vệ, chiếm 5% số dân trên đảo, đã sử dụng thành thạo các loại vũ khí, trang bị: súng trường, trung liên, đại liên, súng 12,7 ly và pháo cao xạ 47 ly, đánh trả máy bay Mỹ 580 trận, bắn rơi 7 máy bay. Điển hình là trận ngày 20-10-1966, dân quân, tự vệ đảo đã cùng đơn vị bộ đội giữ đảo nổ súng bắn rơi 2 máy bay địch bay thấp.
Cùng với những thành tích bám trụ chiến đấu, Cát Bà còn nhiều mặt nổi trội khác góp phần làm nên chiến thắng. Quân và dân huyện đảo chung sức, chung lòng, vừa sản xuất, vừa chiến đấu, khắc phục hậu quả chiến tranh; làm tốt công tác quân sự địa phương, chăm lo công tác hậu phương quân đội, tuyển quân chi viện chiến trường. Có những gia đình có 4 đến 5 con tại ngũ, chiến đấu trên các chiến trường A, B, C và đều lập công xuất sắc, có người trở thành dũng sĩ.
Tám năm kiên cường giữ đảo, bám biển, quân và dân Cát Bà đã bắn rơi 19 máy bay , bắn cháy 4 tàu chiến Mỹ, được Chính phủ trao tặng nhiều phần thưởng cao quý: 2 Huân chương Kháng chiến hạng nhất, 2 Huân chương Chiến công các loại, 3 Huân chương Lao động hạng ba; nhiều đơn vị, cá nhân được tặng thưởng đơn vị Quyết thắng, Chiến sĩ Quyết thắng, Chiến sĩ thi đua.
Ngày nay, phát huy truyền thống anh hùng trong chống giặc ngoại xâm, quân và dân huyện đảo Cát Bà chung sức, chung lòng xây dựng đảo trở thành một địa điểm du lịch hấp dẫn du khách trong nước và ngoài nước. Thiên nhiên đã ưu đãi cho Cát Bà nhiều cảnh quan đẹp, tài nguyên rừng và biển phong phú, một quần thể đảo và năng động biển làm mê hồn du khách.
Năm 2004, Cát Bà được UNESCO công nhận là khu dự trữ sinh quyển thế giới mà đứng đầu là Vườn quốc gia Cát Bà. Vườn được quy hoạch, bảo vệ với diện tích hơn 15.000 ha, trong đó có 9.800 ha rừng và 5.400 ha biển. Địa hình đa dạng, chủ yếu là núi đá vôi, nhiều hang động kỳ thú, xen kẽ là những bãi cát trắng, mịn màng. Tại đây, hệ động vật phong phú gồm 32 loài thú, 69 loài chim, 20 loài bò sát và lưỡng cư; đặc biệt là loài voọc đầu trắng (nằm trong danh sách đỏ)…
Một Cát Bà được thiên nhiên ưu đãi với những cảnh quan và hệ sinh thái tuyệt vời hôm nay đã từng là nơi chiến địa ác liệt cách đây 30 năm về trước. Quân và dân Cát Bà đã đổ biết bao công sức, mồ hôi và máu để có được ngày hôm nay. Đó chính là động lực để quân và dân huyện đảo thêm quyết tâm xây dựng huyện đảo ngày càng giàu đẹp và là địa chỉ du lịch hấp dẫn du khách gần xa./.
Nguồn: https://www.qdnd.vn/phong-chong-dien-bien-hoa-binh/cat-ba-khu-du-tru-sinh-quyen-the-gioi-447634
