Lễ hội tranh đầu pháo thị trấn Quảng Uyên

Ngày 1/3 (tức 2/2 âm lịch), tại thị trấn Quảng Uyên (Quảng Hòa) diễn ra Lễ hội tranh đầu pháo năm 2025.

Tham dự có các đồng chí: Nông Thanh Tùng, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh; Trịnh Trường Huy, Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; lãnh đạo một số sở, ban, ngành, lực lượng vũ trang tỉnh, các huyện, Thành phố, huyện Quảng Hòa.

Đây là lễ hội được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia từ năm 2020. Là lễ hội lớn nhất trong năm của nhân dân huyện Quảng Hòa gắn với các yếu tố về lịch sử, tâm linh của miếu Bách Linh. Miếu được xây từ thời nhà Lý dưới chân núi Cốc Bó, đến thời nhà Nguyễn được xây dựng lại hoàn toàn theo kiến trúc thời Nguyễn. Trước cổng có tam quan, sân tiền đường, hậu đường và hậu cung, hoành phi, câu đối. Trên cổng khắc 3 chữ “Bách Linh miếu”, có đắp nổi con rồng uốn khúc, xây bằng gạch vồ (thời nhà Mạc), có bức chạm rồng ngậm ngọc, bên cạnh có chim phượng cùng long ly tụ hội.

Lễ hội Pháo hoa phục dựng truyền thống địa phương, tôn thờ Nùng Trí Cao một vị tướng Cao Bằng thế kỷ XI đã đánh tan quân Tống, trấn giữ biên thùy. Sau khi đánh tan quân xâm lược nhà Tống, bảo vệ bờ cõi phía Bắc nước Đại Việt dưới thời nhà Lý, thế kỷ XI, tại các địa phương đi qua, Nùng Trí Cao tổ chức khao quân ăn mừng chiến thắng. Khi đến vùng đất Quảng Nguyên (huyện Quảng Hòa ngày nay) đúng vào dịp lễ hội tranh đầu pháo, trong lễ khao quân, Nùng Trí Cao chọn bãi đất phẳng và huy động trai tráng trong vùng chia thành nhiều đội để tranh đầu pháo, đội nào thắng sẽ gặp may mắn, tài lộc cả năm.

Lễ hội được diễn ra trong 3 ngày (từ ngày 30/1 – 2/2 âm lịch) gồm 2 phần: Phần lễ khai quang mở mắt rồng, tại mỏ nước Cốc Chủ, thị trấn Quảng Uyên và lễ khao quân tại Đền Nùng Trí Cao, với mong muốn rồng làm mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, bội thu, người dân được ấm no, hạnh phúc. Lễ rước thần gồm đoàn kiệu rước ảnh Bác Hồ, kiệu thần Thổ công, kiệu pháo hoa, kiệu rước lợn quay (phần thưởng cho đội thắng cuộc trong trò chơi cướp đầu pháo); lễ Tế thần tại Miếu Bách Linh. Sau đó, rồng được rước qua các tuyến phố, các cơ quan trong khu vực Thị trấn để chào mừng lễ hội.

Phần hội được tổ chức với chương trình văn nghệ, nhiều trò chơi dân gian đặc sắc và các hoạt động thi đấu thể thao (pickleball, lày cỏ, cờ tướng, tung còn, bịt mắt bắt vịt); giao lưu dân ca giữa câu lạc bộ dân ca các xã, thị trấn; trưng bày mâm xôi ngũ sắc, thi quay lợn – món ăn đặc trưng, không thể thiếu trong lễ hội tranh đầu pháo. Các xã, thị trấn, các xóm tổ chức các gian hàng trưng bày nông sản, sản phẩm OCOP của địa phương. Du khách đến với lễ hội có thể tham quan triển lãm tranh, ảnh đẹp bộ ảnh đẹp về “Non nước Cao Bằng”.

Ngay sau tiếng trống khai hội, các đại biểu và đông đảo du khách thập phương thưởng thức nhiều tiết mục văn nghệ ca ngợi Đảng, Bác Hồ, tình yêu quê hương, đất nước; chiêm ngưỡng màn múa rồng, múa kỳ lân đặc sắc, mãn nhãn, khí thế, hào hùng do các tráng sĩ của huyện biểu diễn, mang theo ước vọng rồng bay đem lại những điều tốt đẹp cho cuộc sống.

Điểm nhấn nổi bật, cũng là nét độc đáo riêng có của lễ hội tranh đầu pháo là màn tranh đầu pháo diễn ra chiều 1/3. Lễ hội năm nay có 19 đội thuộc các xã, thị trấn trong huyện với 57 tráng sĩ nhanh nhẹn, khỏe mạnh cùng tranh đoạt 1 chiếc vòng ngọc được trang trí tua ngũ sắc rực rỡ, mang ý nghĩa may mắn, hạnh phúc, thành công. Sau những màn tranh đầu pháo sôi nổi, quyết liệt; đội xã Phi Hải đã giành được đầu pháo tại lễ hội năm 2025.

Lễ hội tranh đầu pháo là một trong những lễ hội truyền thống và lâu đời nhất của huyện, là dịp để để nhân dân các dân tộc trong huyện, du khách thập phương đến trẩy hội, vui xuân, cầu mong một năm an lành, vui tươi, động viên mọi người phấn khởi thi đua học tập, lao động, sản xuất, góp phần tạo động lực để Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc trên địa bàn thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ, mục tiêu chính trị, kinh tế, xã hội.

K.T