Để khai thác tốt tiềm năng, thế mạnh về đất đai, nhiều hộ gia đình chủ động học hỏi kinh nghiệm, mạnh dạn đầu tư trồng trọt, chăn nuôi, đa dạng hóa các mô hình sản xuất nông nghiệp tại địa phương. Tạo ra nhiều sản phẩm cung cấp cho thị trường, góp phần giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho lao động nông thôn.
Tận dụng diện tích đất đồi rộng và dốc thoải, những năm gần đây, gia đình ông Hoàng Tiến Quân, tổ 4, phường Sông Bằng (Thành phố) đầu tư mở đường, xây dựng chuồng trại nuôi gia súc và trồng cây ăn quả. Ông Quân cho biết: Đầu năm 2023, sau khi học tập kinh nghiệm ở một số địa phương ngoài tỉnh, gia đình tôi mua 30 con dê Boer từ Trại giống Đông Anh (Hà Nội) về nuôi. Đây là giống dê có nguồn gốc từ Nam Phi, ăn tạp, dễ nuôi, lớn nhanh, cho sản lượng thịt cao. Thức ăn chủ yếu được tận dụng từ phụ phẩm nông nghiệp như: thân cây ngô, lá mía, cỏ voi, thân cây chuối… có kết hợp tinh bột. Sau 10 tháng nuôi, đến nay, trung bình mỗi con dê đạt trọng lượng từ 30 – 45 kg. Nếu chăm sóc tốt, khi trưởng thành, con đực có trọng lượng tối đa 150 kg/con; con cái đạt 90 kg/con. Với giá bán từ 145 – 150 nghìn đồng/kg, nhu cầu thị trường lớn, ổn định, dê Boer mở ra triển vọng lớn cho nhiều hộ chăn nuôi tại các địa phương trong tỉnh. Ngoài nuôi dê, gia đình tôi còn nuôi 5 con ngựa, 300 con gà đen lấy trứng, trồng 30 cây trám đen, 20 cây bưởi da xanh, 50 cây mít Thái, 300 cây đàn hương, 50 cây dâu tằm và nhiều cây ăn quả khác… tổng thu nhập đạt hơn 200 triệu đồng/năm.
Cùng với mô hình nuôi dê, trồng cây lâm nghiệp cho thu nhập cao của ông Quân, hộ ông Phan Văn Khê, tổ 5, phường Hòa Chung (Thành phố) 5 năm trở lại đây đã chuyển đổi hơn 3.000 m2 đất trồng lúa, ngô kém hiệu quả sang trồng các loại cây như: mít Thái, bưởi da xanh, bưởi Diễn, chanh các loại. Đến nay, vườn cây ăn quả của ông Khê đã cho thu hoạch, mùa nào thức nấy, ông có hoa quả sạch cung cấp cho thị trường. Ông Khê chia sẻ: Mít Thái, bưởi da xanh là những loại cây có giá trị kinh tế khá cao, trong quá trình trồng, gia đình chú ý khâu làm cỏ, bón phân, cắt tỉa cành để cho cây quang hợp được nhiều ánh sáng. Khi cây cho quả sớm, lứa đầu không nên giữ lại toàn bộ quả mà phải tỉa bớt những quả gần ngọn để tập trung chất dinh dưỡng nuôi cây, nuôi quả gần gốc. Ngoài ra, cần chú ý phòng bệnh cho cây trồng như sâu đục thân, đục cành, ruồi vàng gây hại vào thời điểm cây còn non hoặc tấn công vào quả đẻ trứng dẫn đến rụng quả… Vì vậy, người làm vườn cần quan tâm xác định đúng bệnh để phòng trừ kịp thời. Hiện nay, để có thêm kinh nghiệm trong trồng, chăm sóc các loại cây ăn quả, tôi thường xuyên tham gia sinh hoạt, tham quan thực tế theo hình thức cầm tay chỉ việc tại nhiều mô hình trồng cây ăn quả trong tỉnh.
Mô hình trồng ổi, bưởi da xanh của bà Phạm Thị Bẩy, tổ 4, phường Hòa Chung (Thành phố) hiện đang phát huy hiệu quả, cây ra hoa, trái và cho thu hoạch quanh năm. Bà Bẩy cho biết: Nhận thấy điều kiện tự nhiên, đất đai, khí hậu phù hợp với trồng cây ăn quả, gia đình tôi đầu tư trồng gần 1.000 cây ổi lê, hơn 50 cây bưởi da xanh. Đối với cây ổi, gia đình tôi trồng theo đúng khoảng cách khuyến cáo, bón phân chuồng để cây có đủ dinh dưỡng nuôi quả, cắt tỉa đúng kỹ thuật, làm cỏ thường xuyên. Vì vậy, cây tạo tán đều, quang hợp ánh sáng tốt, quả to đều, ngọt, giòn, thuận tiện cho khâu chăm sóc, thu hoạch. Trung bình gia đình thu hái từ 70 – 100 kg ổi/ngày, chính vụ lên tới 150 kg/ngày. Với giá bán ổn định, vườn cây ăn quả hiện đem lại nguồn thu nhập cho gia đình từ 120 – 150 triệu đồng/năm.
cây ra hoa, trái và cho thu hoạch quanh năm.
Để phát huy lợi thế về đất đai, khí hậu, thổ nhưỡng, thời gian qua, tỉnh sử dụng hiệu quả các nguồn lực, tập trung nghiên cứu phục tráng và phát triển một số giống cây trồng đặc sản của địa phương như: lúa nếp Hương, Pì Pất, nếp Ong. Đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân phát triển các loại cây ăn quả như: cây dẻ, quýt Trùng Khánh; lê vàng Thạch An, Nguyên Bình; mận máu Bảo Lạc; thanh long Nguyên Bình… Vận động người dân đưa các loại giống cây trồng mới cho năng suất chất lượng cao vào gieo trồng; ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật từ khâu nhân giống, sản xuất, thu hoạch đến bảo quản. Nhờ đó năng suất, chất lượng sản phẩm cây trồng và hiệu quả kinh tế được nâng lên rõ rệt.
Đối với các giống cây ăn quả cam, quýt Hòa An, quýt Trà Lĩnh, tỉnh triển khai ứng dụng công nghệ sinh học để bảo tồn và phát triển nguồn giống đảm bảo tiêu chuẩn, theo đó năng suất tăng lên rõ rệt, cam tăng từ 12,5 tấn/ha lên 22 tấn/ha, quýt tăng từ 10 tấn/ha lên 15 tấn/ha. Cùng với đó là nghiên cứu chọn lọc nguồn gen lợn lang Đông Khê; xây dựng các mô hình chăn nuôi hộ gia đình; xây dựng hoàn thiện quy trình kỹ thuật chăn nuôi tập trung và nông hộ tại địa phương. Hiện các mô hình được nhiều hộ áp dụng và mở rộng sản xuất, lợn thương phẩm cung cấp ra thị trường được người tiêu dùng đánh giá cao.
Khuyến khích các mô hình kinh tế vườn, ao, chuồng, rừng phát triển, các tổ chức hội, đoàn thể, hội nghề nghiệp tổ chức các lớp tập huấn, tham quan thực tế, chuyển giao khoa học kỹ thuật cho hội viên. Phổ biến kinh nghiệm phát triển sản xuất theo hướng hàng hóa, chất lượng, đảm bảo an toàn thực phẩm, thích ứng với biến đổi khí hậu; chú trọng đối với các lớp tập huấn theo phương thức hiện trường tạo điều kiện cho học viên nắm bắt thực tế, chia sẻ kinh nghiệm; hỗ trợ đăng ký xây dựng các sản phẩm OCOP, thương hiệu, nâng tầm giá trị sản phẩm.
Theo Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Thái Hà, để khắc phục những tồn tại, hạn chế trong sản xuất nông nghiệp như: quy mô sản xuất còn nhỏ lẻ, manh mún, đầu ra sản phẩm thiếu ổn định; việc áp dụng khoa học kỹ thuật, liên kết sản xuất còn nhiều hạn chế; chất lượng mẫu mã sản phẩm chưa phong phú, đa dạng; khó khăn trong tiếp cận nguồn vốn ưu đãi từ các chương trình hỗ trợ đầu tư phát triển sản xuất. Do đó, để mở rộng, phát triển các loại hình sản xuất nông nghiệp theo hướng bền vững rất cần sự vào cuộc của các cấp, ngành trong hướng dẫn, tư vấn, hỗ trợ đào tạo nghề, chuyển giao khoa học kỹ thuật cho người nông dân.
Thái Hà
