Những năm gần đây, Cao Bằng tập trung nguồn lực đẩy mạnh phát triển công nghiệp theo hướng bền vững, thân thiện với môi trường.
Với việc hàng loạt dự án phát triển công nghiệp được đầu tư đi vào hoạt động, giá trị sản xuất công nghiệp (theo giá hiện hành) hằng năm đều có tăng trưởng so với cùng kỳ. Giá trị sản xuất công nghiệp năm 2021 đạt 5.300 tỷ đồng, tăng 12,76% so với năm 2020; năm 2022 đạt 5.620 tỷ đồng, tăng 6,03% so với năm 2021. 10 tháng năm 2023, giá trị sản xuất công nghiệp đạt 5.082,7 tỷ đồng, bằng 75,86% kế hoạch, tăng 59,78% so với cùng kỳ năm 2022; dự kiến năm 2023 đạt 6.700 tỷ đồng, tăng 19% so với cùng kỳ năm 2022, đạt 100% kế hoạch. Dự kiến giá trị sản xuất công nghiệp năm 2024 là 8.137 tỷ đồng, năm 2025 là 8.900 tỷ đồng. Tốc độ tăng trưởng bình quân giai đoạn 2020 – 2025 là 12,54%/năm, cao hơn 2% so với kế hoạch của ngành thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX, tốc độ tăng trưởng công nghiệp về giá trị gia tăng đạt trên 9,7%/ năm, đóng góp khoảng 9,5% trong cơ cấu GRDP tỉnh.
Hiện nay, nhóm ngành công nghiệp chế biến, chế tạo và công nghiệp sản xuất điện là 2 ngành chủ lực góp phần duy trì và tạo đà tăng trưởng cho ngành công nghiệp, trong đó ngành khai thác, chế biến khoáng sản chiếm 77,87% trong tổng giá trị sản xuất công nghiệp toàn tỉnh. Từ năm 2021 đến nay, xây dựng hoàn thành và đưa vào hoạt động nhà máy thủy điện Bạch Đằng và Bình Long. Đồng thời, Dự án khai thác lộ thiên khoáng sản Niken – Đồng của Công ty cổ phần Khoáng sản Tấn Phát đi vào hoạt động kỳ vọng sẽ tạo đà bứt phá cho phát triển ngành công nghiệp tỉnh trong cả giai đoạn với giá trị đóng góp kế hoạch gần 1.000 tỷ đồng/năm.
Có được kết quả trên là các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh trong ngành nỗ lực khắc phục những khó khăn, vướng mắc, linh hoạt trong sử dụng nguồn lực, bố trí sản xuất hợp lý phấn đấu hoàn thành các chỉ tiêu kế hoạch sản xuất, kinh doanh. Doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân nghiêm túc chấp hành chủ trương, đường lối, chính sách của nhà nước trong lĩnh vực công thương, đặc biệt là hoạt động điện lực, thủy điện, vật liệu nổ công nghiệp…
Tuy nhiên, hoạt động sản xuất công nghiệp đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức khi năm 2021 và đầu năm 2022, do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 và nhiều nguyên nhân khác, cùng với việc áp dụng các biện pháp giãn cách xã hội đã ảnh hưởng tới lưu thông hàng hóa, kéo theo sự gián đoạn, đứt gãy của các chuỗi cung ứng đã tác động tới hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp và người dân, một số hoạt động, công việc, bị hoãn không thực hiện được.
Sản xuất công nghiệp vẫn còn nhiều khó khăn, giá trị gia tăng của sản phẩm ở một số ngành công nghiệp tuy có tăng nhưng chưa bền vững; quy mô sản xuất nhỏ, năng lực cạnh tranh của nền kinh tế cũng như của từng sản phẩm và của các doanh nghiệp còn hạn chế. Một số dự án thủy điện triển khai thi công chậm so với tiến độ đề ra. Năm 2021, có 2 dự án thủy điện xây dựng chậm tiến độ phải lùi thời gian hoàn thành sang năm 2022. Năm 2023, sản lượng điện sụt giảm mạnh ở hầu hết các nhà máy thủy điện do thời tiết khô hạn nên khó hoàn thành kế hoạch năm.
Cơ sở hạ tầng kỹ thuật phục vụ phát triển công nghiệp, thương mại còn hạn chế như: hạ tầng cơ sở kết nối giao thông, logictics, hạ tầng kinh tế cửa khẩu còn thiếu và yếu, thiếu mặt bằng sạch cho sản xuất, kinh doanh. Cụm công nghiệp chậm được đầu tư theo kế hoạch do chưa có các nhà đầu tư triển khai thực hiện các dự án đầu tư hạ tầng kỹ thuật cụm công nghiệp và thiếu các cơ chế, chính sách ưu đãi đối với nhà đầu tư nên thu hút đầu tư mới còn hạn chế, tiến độ đầu tư chậm.
Để phát triển công nghiệp bền vững trên cơ sở khai thác hợp lý, hiệu quả nguồn tài nguyên thiên nhiên, đảm bảo các yếu tố về môi trường, trong thời gian tới, tỉnh ưu tiên nguồn lực, ưu đãi về chính sách cho một số ngành, sản phẩm công nghiệp chủ lực, đặc biệt là các ngành sản xuất sử dụng nguồn nguyên liệu địa phương như: công nghiệp chế biến khoáng sản, chế biến trúc, chế biến lương thực, thực phẩm nhằm khai thác, sử dụng và thúc đẩy phát triển nguồn nguyên liệu tại chỗ phục vụ cho các đơn vị sản xuất trên địa bàn. Đối với các đơn vị khai thác và chế biến khoáng sản tiếp tục bàn, thống nhất các giải pháp tháo gỡ khó khăn vướng mắc của các dự án khai thác lộ thiên khoáng sản Niken – Đồng; Dự án khai thác, chế biến quặng bauxit khu vực huyện Hà Quảng; Mỏ bauxit Tắp Ná tại 2 huyện Hà Quảng, Nguyên Bình… để đảm bảo sử dụng nguồn nguyên liệu sản xuất hiệu quả, tiết kiệm và khuyến khích sử dụng các biện pháp tận thu tối đa nguyên liệu thải sau sản xuất. Đẩy nhanh giải phóng mặt bằng khu Bắc mỏ sắt Nà Rụa nhằm đảm bảo cung cấp nguyên liệu cho Khu liên hiệp gang thép (Công ty cổ phần Gang thép Cao Bằng).
để phát triển công nghiệp theo hướng bền vững.
Tăng cường kết nối sản xuất công nghiệp chế biến với sản xuất nông nghiệp đối với các sản phẩm có lợi thế và khả năng cạnh tranh trên thị trường thuộc đề án nông nghiệp thông minh của tỉnh, các sản phẩm đạt sản phẩm OCOP, sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu góp phần thúc đẩy phát triển các chuỗi giá trị sản phẩm hàng hóa trên địa bàn tỉnh.
Đối với các doanh nghiệp đang hoạt động, khuyến khích, tạo điều kiện đầu tư chiều sâu, đổi mới thiết bị công nghệ để sử dụng tiết kiệm nguồn nguyên liệu, năng lượng, bảo vệ môi trường. Đối với các doanh nghiệp xây dựng mới, ngay từ đầu phải có quan điểm tiếp nhận công nghệ tiên tiến, đảm bảo yếu tố bảo vệ môi trường, đón đầu, lấy hiệu quả kinh tế làm tiêu chuẩn cơ bản để định hướng phát triển.
Minh Ngọc
