Tọa lạc ở khu vực Phú Mỹ, phường Thường Thạnh, quận Cái Răng (TP Cần Thơ), nhiều năm nay, vườn sầu riêng của anh Nguyễn Phi Thoàn, luôn tấp nập khách đến tham quan, học hỏi và mua bán.
Sức hút của vườn sầu riêng này không chỉ nằm ở vẻ đẹp của khu vườn mà còn là cách trồng và chăm sóc khác lạ của chủ vườn để năm nào cũng “thắng” với sầu riêng nghịch vụ.
Hôm tôi đến thăm, vườn sầu riêng nhà anh Thoàn đang độ ra hoa và bắt đầu vào khâu xử lý thụ phấn. Ấn tượng đập vào mắt tôi không chỉ là những tán lá sầu riêng đang độ sung sức, xanh mướt mà còn là những gốc sầu riêng trồng trên các mô đất rất cao so với những vườn sầu riêng thường thấy. Anh Thoàn cho biết, mỗi mô như vậy cao 1,5m so với mặt đất và có đường kính khoảng 10m.
Lý giải với tôi về cách trồng khác lạ này, anh Thoàn bộc bạch: “Tôi đi nhiều nơi và nhận thấy nếu trồng mô thấp cây dễ bị ngập nước, khó điều chỉnh để xử lý cho trái nghịch vụ, nhất là vào mùa mưa bão nên tôi nảy ra ý tưởng trồng trên mô cao. Mỗi năm cây lớn tôi tiếp tục bồi đắp thêm cho các mô và khi cây phát triển được khoảng 2m tôi bắt đầu cắt bớt ngọn để cây xòe cành, tạo tán. Cây được khống chế chiều cao sẽ dễ chăm sóc, theo dõi nấm bệnh, làm trái, thu hoạch và cũng tránh đổ ngã”.
Ngoài việc đắp mô, cắt đọt, mật độ trồng sầu riêng của anh Thoàn cũng rất thưa chỉ 10 cây/1.000m2 (mật độ thông thường là 20-25 cây/1.000m2).
Việc trồng cây thưa sẽ giúp cây sầu riêng có nhiều không gian phát triển, tán tròn đều đẹp, quá trình quang hợp cũng thuận lợi, cây ít sâu bệnh. Trên thực tế, với cách trồng sáng tạo của mình, năng suất vườn sầu riêng của anh Thoàn luôn cao gấp rưỡi và tuổi thọ của cây luôn cao hơn so với trồng bình thường.
Vườn sầu riêng Ri6 của anh Thoàn, nông dân trồng sầu riêng ở phường Thường Thạnh, quận Cái Răng (TP Cần Thơ) đang vào độ ra hoa.
Anh Thoàn cho biết, vườn sầu riêng nhà anh chỉ chuyên trồng nghịch vụ (trái vụ). Mặc dù việc bắt cây sầu riêng cho trái “theo ý mình” có giá bán tốt nhưng đòi hỏi kỹ thuật cao.
Thông thường, anh Thoàn bắt đầu xử lý ra hoa nghịch vụ từ rằm tháng 7 âm lịch năm trước và đến rằm tháng 2 âm lịch năm sau thì cho thu hoạch. Thời gian thụ phấn đến cho cây đến khi thu hoạch là khoảng 90 ngày. Như vậy, mỗi vụ có 6 tháng để làm trái, 2 tuần thu hoạch và sau đó là thời gian chăm sóc, dưỡng cây.
Theo anh Thoàn, trước khi bén duyên với cây sầu riêng, anh đã từng trồng quýt đường, cam sành, chôm chôm và khi thấy cây sầu riêng mang lại giá trị kinh tế cao, anh bắt đầu tìm hiểu và gắn bó với nó đến nay.
Ban đầu, do là một trong những hộ trồng tiên phong, trồng sầu riêng tại phường Thường Thạnh nên anh gặp không ít khó khăn. Trải qua nhiều lần thất bại và rút kinh nghiệm anh dần quen, hiểu được đặc tính của giống cây này và có cách điều chỉnh phù hợp để đạt thành công như hiện tại.
Với tổng diện tích 15.000m2, trồng khoảng 70 gốc sầu riêng Ri 6, trong đó có 10.000m2 đang cho trái, độ tuổi từ 7-12 năm. Mỗi năm anh Thoàn thu hoạch khoảng 10-15 tấn trái sầu riêng, với giá sầu riêng bán từ 120.000-150.000 đồng/kg tùy từng thời điểm, trừ hết các chi phí anh thu lợi nhuận khoảng 500-600 triệu đồng/năm.
Anh Thoàn, chia sẻ: “Sầu riêng có đặc tính sinh trưởng rất lạ, có thể nói là “khó không khó mà dễ không dễ”. Khó là khi chúng ta không hiểu nó nên không có cách xử lý phù hợp khi cây có vấn đề về sâu bệnh, nấm hại và dẫn đến thất bại. Dễ là khi chúng ta đã hiểu, biết chúng cần gì trong mỗi giai đoạn và có các giải pháp phù hợp”.
Theo anh Thoàn, đối với những vườn sầu riêng bắt đầu cho trái từ năm thứ nhất đến năm thứ ba, việc xử lý nghịch vụ khá dễ dàng. Nhưng kế tiếp những năm sau đó, khi cây càng già thì lại càng khó làm trái. Do đó, trồng sầu riêng nghịch vụ phải có niềm đam mê và tâm huyết lớn.
“Trồng sầu riêng không thể làm theo “phác đồ”, quy trình chuẩn mà mỗi năm sẽ có công thức khác nhau. Cây có độ tuổi khác nhau cách làm trái cũng khác nhau. Đó là chưa kể trồng sầu riêng phụ thuộc yếu tố thời tiết rất lớn, chiếm đến khoảng 60% và 40% còn lại là yếu tố kỹ thuật” – anh Thoàn nhấn mạnh.
Là một trong những hộ dân tiên phong trồng sầu riêng tại phường Thường Thạnh, anh Thoàn đã không tránh khỏi thất bại, vấp ngã. Tuy nhiên, qua quá trình nghiên cứu, học hỏi và đúc kết kinh nghiệm anh đã thành công với những vụ sầu riêng trúng mùa, trúng giá.
Khi có được kết quả, anh Thoàn bắt đầu vận động anh em trong gia đình, các nhà vườn lân cận mạnh dạn phá bỏ những loại cây kém hiệu quả để chuyển sang trồng sầu riêng. Anh cũng tích cực chia sẻ kinh nghiệm, hướng dẫn kỹ thuật để mọi người cùng thành công, cải thiện thu nhập và làm giàu chính đáng.
Theo anh Thoàn, với hiệu quả kinh tế mang lại, anh đã mở rộng thêm 5.000m2 trồng sầu riêng. Đồng thời, ứng dụng khoa học công nghệ vào quá trình sản xuất như ứng dụng công nghệ tưới phun, sử dụng phân hữu cơ để cây có sức bền cũng như ít làm ảnh hưởng đến môi trường.
Cùng với đó, để đáp ứng yêu cầu sản xuất sạch, tiêu dùng xanh hiện nay, nhiều năm nay sầu riêng của anh Thoàn đã trồng theo hướng VietGAP và đã được chứng nhận.
Có thể nói, anh Thoàn là hình mẫu nông dân cần cù, chịu khó, không ngừng học hỏi và đổi mới sáng tạo để vươn lên làm giàu trên mảnh đất quê hương.
