Cần giải quyết dứt điểm vướng mắc về cơ chế liên quan đến lĩnh vực văn học nghệ thuật

Trong phần thảo luận của mình, ĐBQH Trần Thị Thu Đông đã phản ánh 2 vấn đề cụ thể liên quan đến lĩnh vực Văn học – Nghệ thuật (VHNT) để Chính phủ quan tâm trong quá trình điều hành thời gian tới.

Về vấn đề thứ nhất, thời gian qua, nhằm phát triển, giữ gìn, bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa, văn học nghệ thuật, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã quan tâm phê duyệt nhiều chương trình, dự án, đề án liên quan đến văn học nghệ thuật, nhưng khi cụ thể hóa, triển khai thực hiện còn nhiều bất cập, làm rào cản đối với một số hoạt động văn học nghệ thuật.

Nêu dẫn chứng cụ thể, đại biểu Trần Thị Thu Đông cho biết, năm 2021, do dự toán được phê duyệt chậm, nên kinh phí của năm này ngân sách chỉ cấp 50% cho 130 đầu mối sử dụng ngân sách. Năm 2022-2023, các Hội Văn học nghệ thuật, Hội Nhà báo Trung ương và địa phương được cấp kinh phí thuận lợi hơn, nhưng cũng có cá biệt một số tỉnh tuy đã được cấp kinh phí nhưng do không có hướng dẫn chi nên các tỉnh này không chi được, cuối năm phải hoàn trả lại ngân sách, trong khi các Hội Văn học nghệ thuật đang rất trông chờ vào nguồn kinh phí này để hỗ trợ các hoạt động chuyên môn cho hội viên của địa phương mình.

Còn năm 2024, đến nay các Hội Văn học nghệ thuật, Hội Nhà báo từ Trung ương đến địa phương lại gặp vướng mắc về cơ chế và nguồn kinh phí hỗ trợ hoạt động sáng tạo tác phẩm, công trình văn học nghệ thuật, báo chí theo Quyết định số 558 của Thủ tướng Chính phủ và nguồn kinh phí để trao giải thưởng cho văn nghệ sĩ hàng năm…

Theo đại biểu Trần Thị Thu Đông, Liên hiệp các hội VHNT Việt Nam đã liên tục gửi văn bản cho Bộ VHTTDL, Bộ Tài chính, Ban Tuyên giáo TW. Ngày 23/2/2024, Ban Tuyên giáo Trung ương đã có văn bản gửi Văn phòng Chính phủ, có ý kiến nhất trí với đề xuất của Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam và Hội Nhà báo Việt Nam là cho phép thực hiện chương trình này theo cơ chế giao nhiệm vụ như các nhiệm kỳ trước, nhưng đến nay vấn đề này vẫn chưa được giải quyết.

Các cử tri trong giới VHNT, đặc biệt là lãnh đạo các hội VHNT, các hội nhà báo trong cả nước liên tục phản ánh vì đang rất nóng ruột chờ nguồn kinh phí được phê duyệt.

Đặc biệt, cuối năm 2023, thực hiện Kết luận của Ban Bí thư Trung ương Đảng, BTG TW đã ban hành KH số 390 và chỉ đạo các ban, bộ, ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị (trong đó có các Hội VHNT) xây dựng KH tổ chức các hoạt động tổng kết 50 năm nền VHNTVN sau ngày đất nước thống nhất (30/4/1975-30/4/2025). Mà muốn tổng kết được 50 năm nền VHNTVN nước nhà thì ngay từ đầu năm nay đã phải chuẩn bị, nhưng đến nay kinh phí hàng năm còn đang vướng mắc như đã nêu. Tình hình này, thì đến 30/4/2025, nền VHNT nước nhà rất khó có thể tổng kết một cách toàn diện, đầy đủ được, đại biểu Thu Đông cho biết thêm.

Vấn đề thứ hai, tại Quyết  số 69 ngày 9/2/2023 phê duyệt Chương trình nghiên cứu, xây dựng cơ sở dữ liệu và công bố tác phẩm văn học vì sự nghiệp cách mạng trên nền tảng công nghệ 4.0, Thủ tướng Chính phủ giao cho Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì phối hợp với Bộ Tài chính phê duyệt Tổng dự toán và dự toán hàng năm, nhưng đến nay, đã gần nữa thời gian thực hiện chương trình nhưng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chưa phê duyệt do chưa có định mức sách 3D. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho rằng thẩm quyền ban hành định mức sách 3D là của Bộ Thông tin và Truyền thông.

Do đó, ĐBQH Trần Thị Thu Đông đề nghị Thủ tướng Chính phủ quan tâm, chỉ đạo các bộ ngành liên quan nhanh chóng có giải pháp tháo gỡ những khó khăn hiện nay của VHNT, giúp lãnh đạo các Hội Văn học nghệ thuật, Hội Nhà báo từ Trung ương đến địa phương hàng năm không phải khổ sở chạy đôn chạy đáo mới có thể nhận được nguồn kinh phí hỗ trợ để lo cho hội viên của mình sáng tạo tác phẩm chất lượng cao phục vụ nhiệm vụ chính trị của đất nước.

Cũng tại đây, đại biểu bày tỏ mong muốn sự quan tâm, chỉ đạo quyết liệt hơn, giải quyết dứt điểm vấn đề, để tránh việc “những cơ chế, chính sách không phù hợp, không nhất quán với chủ trương của Đảng vô tình làm giảm đi ngọn lửa đam mê, cảm xúc sáng tạo của văn nghệ sĩ.”

Tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 7, sáng 29/5, tại Nhà Quốc hội, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Quốc hội thảo luận ở hội trường về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội và ngân sách nhà nước năm 2023; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2024 và nhiều nội dung quan trọng khác. Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên họp. Trong buổi sáng, đã có 38 đại biểu phát biểu và tranh luận.