Quang cảnh phiên họp Quốc hội chiều 31/5. (Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN)
Trước thực trạng hệ thống doanh nghiệp đang gặp khó khăn, nhiều đại biểu Quốc hội kiến nghị cần có những giải pháp cấp bách, thậm chí là vượt tiền lệ để cứu nguy, hỗ trợ cho hệ thống doanh nghiệp trong giai đoạn khó khăn hiện nay.
Bốn nút thắt doanh nghiệp đang gặp phải
Phát biểu thảo luận góp ý về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách Nhà nước tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV vào chiều 31/5, tán thành với báo cáo của Chính phủ cũng như báo cáo thẩm tra về nội dung này của Ủy ban Kinh tế, Đại biểu Trịnh Xuân An, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai cho rằng các báo cáo đã rất cụ thể, chi tiết, cho các đại biểu nhìn thấy một bức tranh toàn cảnh về kinh tế-xã hội thời gian qua có đủ gam màu sáng tối, có nhiều kết quả đạt được đáng ghi nhận nhưng cũng còn không ít băn khoăn lo lắng.
Theo đại biểu An, GDP quý 1 chỉ là 3,32%, với mức thấp như vậy để đạt được mục tiêu 6,5% cả năm thì phải quyết tâm thật cao và những quý còn lại GDP phải đạt được 7,5%. Do đó, Chính phủ cần theo dõi sát diễn biến tình hình kinh tế trong nước và trên thế giới để có giải pháp chính sách chủ động kịp thời, cần chú trọng củng cố, tăng cường nền tảng kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, nâng cao năng lực nội tại và tính tự chủ nền kinh tế.
Nhấn mạnh cần có giải pháp cấp bách, thậm chí là vượt tiền lệ để cứu nguy cho hệ thống doanh nghiệp, ông An cho rằng doanh nghiệp là động lực cho phát triển nhưng qua các số liệu báo cáo cho thấy hiện các doanh nghiệp đang ở thực tế thực sự khó khăn.
Đại biểu An cũng chỉ rõ 4 nút thắt mà doanh nghiệp đang gặp phải đó là thiếu hụt về đơn hàng; tắc nghẽn về dòng vốn; thể chế không đầy đủ; thủ tục hành chính bủa vây và các rủi ro pháp lý có thể gặp phải trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh.
“Hệ thống doanh nghiệp đang thực sự ‘khát’ về tín dụng nhưng không thể tiếp cận được vốn và nếu tiếp cận được thì cũng rất khó để giải ngân do các điều kiện vay và thủ tục vay,” ông An nói.
Đánh giá cao mệnh lệnh của Chính phủ khi yêu cầu các ngân hàng giảm lãi suất cho vay mặc dù lãi suất vẫn còn đang cao, tuy nhiên, vị Đại biểu Quốc hội đoàn Đồng Nai cho rằng việc giảm lãi suất không quan trọng bằng việc tiếp cận vốn và đưa nguồn vốn này vào sản xuất kinh doanh. Ngoài ra, việc giảm lãi suất và đơn giản thủ tục vay cần thực chất để vốn đến đúng, trúng và trực tiếp đối với doanh nghiệp đang cần.
Cùng với tín dụng, theo ông, Chính phủ cần tiếp tục khơi thông các kênh vốn khác như trái phiếu, chứng khoán đồng thời tiếp tục rà soát thủ tục hành chính đơn giản thực chất hơn, đặc biệt cần thay đổi văn hóa doanh nghiệp cần phải “đi xin, đi chạy.”
“Chính quyền và nhà quản lý cần thể hiện thái độ phụng sự doanh nghiệp, chủ động thực tâm thực lòng đến với doanh nghiệp để gỡ khó. Những việc làm gì để hệ thống doanh nghiệp phục hồi, phát triển thì cần làm ngay, quyết định ngay, bớt các khâu thủ tục xin ý kiến lòng vòng giữa các cơ quan bộ, ngành và đến khi giải quyết được thì doanh nghiệp đã ‘gần đất xa trời’,” Đại biểu An thẳng thắn chia sẻ.
Đối với những dự án pháp lý đầy đủ, đúng quy trình, địa phương cần ký để triển khai ngay, tránh việc rà soát mãi cả năm vẫn chưa “thai nghén” được dự án nào. Trong bối cảnh khó khăn, cơ quan Nhà nước cần bớt nội dung thanh tra, kiểm tra làm khó doanh nghiệp, để tránh phải đi lao đao giải trình lên xuống.
Cần giải pháp cấp bách
Theo Đại biểu Nguyễn Thị Minh Trang, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Vĩnh Long, báo cáo của Chính phủ đánh giá những tháng đầu năm 2023, bình quân 1 tháng có 19.200 doanh nghiệp rút khỏi thị trường; không chỉ doanh nghiệp nhỏ, doanh nghiệp vừa gặp khó mà còn cả những doanh nghiệp lớn cũng đối diện với tình trạng hạn chế đơn hàng, áp lực trả nợ lớn nên phải ngưng hoạt động, giải thể hoặc chuyển nhượng doanh nghiệp. Hệ lụy là người lao động giảm, mất việc, thất nghiệp đang diễn ra tại nhiều khu công nghiệp.
Do đó, Đại biểu Trang đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quyết liệt chỉ đạo các ngành chức năng tiếp tục rà roát, nghiên cứu, đánh giá, dự báo các yếu tố ảnh hưởng, xu hướng vận động cũng như khả năng phát triển của các lĩnh vực đầu tư kinh doanh để kịp thời điều chỉnh cơ chế, chính sách về tín dụng, thuế, phí, lệ phí,…
Đại biểu Quốc hội tỉnh Vĩnh Long Nguyễn Thị Minh Trang phát biểu thảo luận về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách Nhà nước chiều 31/5. (Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN)
Chỉ ra nguyên nhân của thực trạng trên là do suy thoái kinh tế toàn cầu nhưng một phần cũng đến từ vấn đề nội tại như tắc nghẽn dòng vốn, mặt bằng lãi suất tăng nhanh, dòng vốn ưu đãi của chương trình phục hồi kinh tế-xã hội tắc giải ngân chậm,… theo Đại biểu Nguyễn Quốc Hận, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Cà Mau, mặc dù Chính phủ đã ban hành nhiều giải pháp gỡ khó, nhưng khâu thực hiện đang có vấn đề.
Từ đó, đại biểu Hận cho rằng Chính phủ cần nghiên cứu, đề xuất với Quốc hội hoặc xem xét có chính sách giảm thuế, phí, lãi suất phù hợp; rà soát các bất cập để tiếp tục thực hiện gói tín dụng hỗ trợ lãi suất 2% thuộc chương trình phục hồi kinh tế-xã hội.
Đại biểu Phạm Văn Hòa, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp đề nghị tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp, tiếp cận vốn của ngân hàng, vay vốn ngân hàng, vốn tín dụng, có ưu đãi thuế, miễn giảm thuế, phí, lệ phí trước bạ nhằm thu hút doanh nghiệp quay trở lại hoạt động và thành lập mới; cần quan tâm đến thị trường bất động sản, chứng khoán để hoạt động thuận lợi, dễ dàng, có kiểm soát.
Ngoài ra, nhiều đại biểu Quốc hội cũng khuyến nghị các biện pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp cần thúc đẩy cả thị trường trong và ngoài nước, phải đồng bộ, thống nhất các chính sách tiền tệ và tài khóa và chủ trương gỡ khó cho doanh nghiệp là “nghẽn ở đâu thì thông ở đó, vướng ở đâu thì gỡ ở đó”.
