Ngày 5-12, tại Hà Nội, Câu lạc bộ Nhà báo Công nghệ thông tin (ICT Press Club) tổ chức tọa đàm “Tắt sóng 2G, đưa người dân lên môi trường số”. Mục tiêu của sự kiện là để lắng nghe tiếng nói của cơ quan quản lý, các doanh nghiệp viễn thông về lộ trình tắt sóng 2G, cũng như tác động của việc này tới người dùng, thị trường viễn thông trong nước.
Tại cuộc tọa đàm, ông Nguyễn Phong Nhã, Phó Cục trưởng Cục Viễn Thông (Bộ TT-TT) cho biết, đến nay Bộ TT-TT đã có nhiều giải pháp, chủ trương dừng mạng 2G. Theo đó, các đơn vị của Bộ TT-TT đã có đề xuất từ năm 2016, thời điểm Việt Nam cấp phép công nghệ 4G, thời hạn đến năm 2024. Đây là thời điểm các nhà mạng định hướng, xem xét cấp lại thuê bao, đồng thời chuyển đổi số và công nghệ. Về mặt thực thi, hiện các nhà mạng đã có kế hoạch dừng công nghệ 2G của mình và thử nghiệm công nghệ mới 5G.
Theo ông Nhã, một nhà mạng không thể tồn tại đồng thời công nghệ 2G, 3G, 4G, 5G. Điều này giảm thiểu những khó khăn cho các thiết bị phát sóng, đây là chủ trương đúng đắn của Bộ TT-TT, được các doanh nghiệp, nhà mạng ủng hộ.
“Đến năm 2030, định hướng của Bộ TT-TT sẽ bắt đầu công nghệ 6G. Vì vậy, các điện thoại công nghệ 2G sẽ không còn được sử dụng, nhập khẩu và lưu thông trên thị trường”, ông Nhã thông tin.
Ông Nhã cũng cho biết, hiện trên hệ thống mạng quốc gia, có hơn 15 triệu thuê bao 2G đang hoạt động. Quỹ dịch vụ Viễn thông công ích Việt Nam (Bộ TT-TT) sẽ tài trợ 400.000 máy điện thoại để hỗ trợ đối tượng thuộc diện ưu tiên như vùng sâu, vùng xa, có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn trong việc chuyển đổi sang công nghệ mới.
“Bộ TT-TT phối hợp cùng chính quyền địa phương, huy động nguồn hỗ trợ từ việc xã hội hóa để giúp đỡ người dân thuộc diện trong chính sách có thể chuyển đổi sang 4G một cách đồng bộ”, ông Nguyễn Phong Nhã chia sẻ.
Theo ông Nguyễn Trọng Tính, Phó Tổng Giám đốc Viettel Telecom, việc chuyển đổi các khách hàng sử dụng mạng 2G lên 4G không phải đã diễn ra 1-2 năm gần đây, mà đã thực hiện từ khoảng 4 năm. Hiện nay, Viettel là nhà mạng đầu tiên đã chuyển đổi toàn bộ thuê bao 3G lên 4G thành công, chỉ còn 2% khách hàng sử dụng 3G. Theo ông Tính, việc ngừng các công nghệ cũ, để lấy nguồn lực tập trung cho công nghệ mới sẽ đem lại giá trị lợi ích lớn về mặt kinh tế, nguồn lực cho các doanh nghiệp viễn thông. Dẫu vậy, tỷ lệ thuê bao 2G ở Việt Nam nhìn chung vẫn còn cao so với các nước trong khu vực, các nước phát triển, với xấp xỉ 16% thuê bao chỉ dùng 2G (2G only).
Ông Tính cho hay, mục tiêu hết 2024, Viettel sẽ tiếp tục dịch chuyển các khách hàng còn lại, và chỉ đến khi nào tỷ lệ này còn dưới 5% thì mới tắt trạm phát sóng được. Viettel cũng sẽ làm tốt việc phủ sóng 4G lên tất cả các khu vực của Viettel, bao gồm vùng sâu, vùng xa, biên giới hải đảo. Ngoài ra, Viettel cũng hỗ trợ dịch vụ 1 phần giá cước cho khách hàng, đưa giá dịch vụ 4G về mức rất thấp, tiệm cận, thậm chí thấp hơn dịch vụ 2G hiện nay, phù hợp với nhu cầu của khách hàng. Viettel cũng hỗ trợ đến 50% giá máy cho khách hàng chuyển đổi từ 2G lên 4G, bao gồm cả máy điện thoại thông minh (smartphone) và điện thoại cơ bản (feature phone).
Ông Nguyễn Quốc Khánh, Phó Ban Công nghệ Tập đoàn VNPT, cho biết, VNPT mong muốn cùng đồng hành với nhà mạng khác và các bên liên quan để tắt sóng 2G. Năm 2015-2016, lưu lượng 2G của Vinafone chiếm 60%. Khi 3G, 4G áp dụng thì VNPT tiến tới kế hoạch cắt sóng 2G, kết hợp trong các chương trình ưu tiên phát triển thuê bao sử dụng 3G, 4G. Hai năm qua, VNPT chủ động tắt các trạm riêng lẻ khi nhu cầu hay lưu lượng sử dụng ít. Theo chỉ đạo, định hướng Bộ TT-TT, đến tháng 9-2024, VNPT cam kết sẽ chuyển đổi toàn bộ các thuê bao 2G only, hiện chiếm khoảng 6% tổng lượng thuê bao của nhà mạng.
Theo ông Khánh, VNPT sẽ tặng smartphone, trợ giá cho những khách hàng đang sử dụng 2G only sinh sống ở một số khu vực vùng sâu xa, hải đảo… để giúp người dân chuyển đổi sang công nghệ 3G, 4G. Cuối năm nay, VNPT sẽ áp dụng công nghệ mới để phát hiện những thuê bao không tuân thủ các quy định pháp luật, để nhà mạng có thể dễ dàng quản lý.
Ông Lê Mai Sơn, Phó Ban Truyền thông Mobifone cho biết, MobiFone ủng hộ chỉ đạo của Bộ TT-TT trong việc chuyển đổi từ mạng 2G lên 4G. Điều này phù hợp với quan điểm vừa hài hòa tối ưu cho doanh nghiệp, mà vẫn đảm bảo quyền lợi khách hàng của Mobifone. Trong thời gian qua, Mobifone đã thực hiện tắt dần thuê bao 2G only ở những nơi truy cập thấp, đồng thời có phương án đánh giá ảnh hưởng của người dân ra sao, cũng như có lộ trình cụ thể tiến tới cắt hẳn thuê bao 2G.
Tuy nhiên, ông Sơn cho rằng vẫn cần thêm thời gian để thuyết phục người dân, bao gồm việc hạn chế những rào cản của công nghệ 2G truyền thống, và chuyển sang những công nghệ mới. Ông Sơn cũng cho rằng, để tiến tới tắt sóng 2G hoàn toàn, cần thực hiện đồng bộ toàn xã hội, cần có bắt nhịp từ cơ quan nhà nước, sau đó là các đơn vị viễn thông, báo chí, để trở thành một chiến dịch để người dân hiểu được đây là một sự nâng cấp, thay vì loại bỏ.
Ông Đào Hải Nam, đại diện nhà mạng Vietnamobile cho biết, việc loại bỏ 2G mang nhiều lợi ích cho khách hàng. Vietnamobile hiện ưu tiên tần số dùng cho 4G, loại bỏ dần 2G. Tuy nhiên, Vietnamobile vẫn còn lượng lớn đáng kể khách hàng sử dụng 2G, vì thế nhà mạng đề xuất sẽ tắt ở thời điểm thích hợp.
TRẦN BÌNH