DNVN – Nhóm nghiên cứu từ Đại học Kỹ thuật quốc gia sông Đông (DSTU) của Nga, kết hợp cùng các nhà khoa học quốc tế, đã phát triển khái niệm “giờ địa phương” nhằm mô tả dòng chảy thời gian trong các hệ vật lý khác biệt.
Kết quả của nghiên cứu này đã được công bố trên Tạp chí Foundations.
Phó giáo sư Nadezhda Krasiy, thuộc Khoa Toán cao cấp tại
DSTU, nhận định rằng bản chất của thời gian không thể định nghĩa, mà chỉ có thể
được cảm nhận và đo lường thông qua sự chuyển động của nó.
Nhóm tác giả của nghiên cứu cho rằng khái niệm về thời gian
xuất hiện lần đầu tiên khoảng ba triệu năm trước, khi tổ tiên loài người quan
sát sự thay đổi liên tục giữa ngày và đêm. Sau đó, loài vượn nhân hình cổ đại
phát hiện ra các chu kỳ của Mặt Trăng và các hiện tượng tự nhiên liên quan, dẫn
đến việc người tiền sử đầu tiên đo lường số ngày giữa hai kỳ trăng tròn, tạo ra
đơn vị đo thời gian sơ khai.
Theo lý thuyết mà các nhà khoa học đề xuất, thời gian vận
hành như một dòng chảy độc lập, thay đổi theo những quy luật riêng biệt và chuyển
động theo các quỹ đạo bị chi phối bởi các quy luật đó. Điều này cho thấy dòng
thời gian có thể tăng tốc, chậm lại hoặc biến đổi tùy thuộc vào hoàn cảnh.
“Thực tế là bất kỳ quá trình nào được nghiên cứu trong một
khoảng thời gian nhất định là sự kết hợp giữa quá trình được nghiên cứu trực tiếp
và dòng thời gian đi kèm. Hơn nữa, khái niệm thời gian trong quá trình này
không trùng với thời gian thiên văn và chỉ phụ thuộc vào tiến trình và những
thay đổi xảy ra trong quá trình này” – bà Nadezhda Krasiy chia sẻ.
Dự án này đặt mục tiêu kết nối khái niệm trừu tượng về thời
gian với các quá trình vật lý cụ thể. Để đạt được điều này, các chuyên gia sử dụng
công cụ toán học để xác định “giờ địa phương” thông qua các vật thể hình học
đơn giản, từ đó so sánh các mô hình toán học với kinh nghiệm đo thời gian của
con người trong đời sống.
Trong nghiên cứu, nhóm đã áp dụng nhiều phương pháp toán học
như hình học đường cong, hình học Riemann, lý thuyết phương trình vi phân, lý
thuyết xác suất và biến ngẫu nhiên.
Các thí nghiệm đã chứng minh rằng trong một số mô hình toán
học, khái niệm định lượng về “giờ địa phương” có thể phản ánh thứ tự của các sự
kiện. Khái niệm này dựa trên các phép đo thứ tự với các đại lượng khác nhau, thực
hiện tại cùng một thời điểm.
Nhờ vậy, định nghĩa toán học về “giờ địa phương” mà các nhà
nghiên cứu đưa ra không chỉ giúp mô tả đặc tính của các hiện tượng quan sát được
mà còn hỗ trợ dự đoán sự phát triển của chúng.
Nghiên cứu được thực hiện bởi các nhà khoa học từ DSTU và Đại
học Nova de Lisboa, Bồ Đào Nha.
Linh Chi (t/h)
Nguồn: https://doanhnghiepvn.vn/cong-nghe/cac-nha-khoa-hoc-de-xuat-cach-do-thoi-gian-moi/20241125102355709
