Trang chủKinh tếNông nghiệpCá đồng nay đã đi đâu mà người ta thương nhớ, xưa...

Cá đồng nay đã đi đâu mà người ta thương nhớ, xưa ra đồng bắt được cả gánh cá, toàn con to bự


Từ xưa đến nay, người Việt ta luôn gọi cá nước ngọt là cá đồng, dù nhiều khi lại được đánh bắt ở sông ngòi, ao hồ, khe suối, kênh rạch… Có lẽ là do cá cư trú phần nhiều thời gian ở trên đồng lúa, bà con nông dân vẫn bắt được nhiều cá nước ngọt ở trên những ô ruộng lúa nước nên quen gọi như vậy.

Trong “Thương nhớ mười hai”, nhà văn Vũ Bằng viết: “Sách “Thoại thực kỳ văn” của Trương Quốc Dụng ghi rằng cá mòi là do chim ngói hóa ra, cái ruột của con cá mòi là cái mề của con chim ngói. 

Cuối tháng chín ăn chim ngói cơm mới sau lễ Thường Tân còn đương thòm thèm thì chim ngói bói không còn lấy một con, mà bây giờ sang đến giữa tháng mười lại vang rân tiếng rao cá mòi là con chim ngói hóa thân, mấy mà không cố mua ăn cho kỳ được để ngẫm nghĩ lại cái ngon của chim ngói và nhân tiện sánh cái ngon của chim ngói so với cá mòi ra sao”.

Chim ngói là loài chim có thịt thơm ngon đặc biệt. Hết mùa chim ngói lại nối đến mùa cá mòi, cùng nhiều loài cá đồng khác vào lúc mập tròn béo ngậy. 

Đó là thời điểm cá đồng ngon nức. Ở mạn trung du, vùng bán sơn địa thì rõ nhất. Thế đất dốc, nơi có đồng cạn, đồng sâu, có đồi núi khe vực, mùa cá lên cá xuống cứ như nhịp của trời đất.

Tầm tháng 5, tháng 6 âm lịch, khi cây lúa mùa vừa bén rễ, trời đổ những cơn mưa đầu mùa, các loài cá đồng đã tung tăng khắp nơi tìm cái ăn sau kỳ nghỉ đông ở dưới vùng nước sâu tránh rét. Đàn cá đồng tích lũy năng lượng, âm thầm mang những bụng trứng chờ ngày mưa lớn. 

Miền Bắc 4 mùa, xuân, hạ, thu, đông, cá đồng nay đã đi đâu mà người ta thương nhớ? - Ảnh 1.
Miền Bắc 4 mùa, xuân, hạ, thu, đông, cá đồng nay đã đi đâu mà người ta thương nhớ? - Ảnh 2.

Bắt cá đồng, trong đó có cá rô đồng ở các vùng quê Việt Nam (ảnh từ internet).

Đến tháng 7, tiết trời ngâu, mưa tầm tầm trút nước ngày đêm, nước đã chảy thành dòng lớn từ vùng cao xuống nơi trũng thấp. 

Đó là khi đàn cá ở khe suối, sông hồ háo hức đi tìm vùng đất mới, con nước mới. Cá đồng trưởng thành nô nức từng đàn ngược dòng quẫy đập xôn xao mặt nước.

Cá đồng sinh ra ở những cánh đồng lúa, chúng sẽ ăn sâu bọ, rong rêu, mùn bã hữu cơ và đến thời khắc cây lúa trổ bông thì ăn hoa lúa. Dịp cuối năm, trời đột ngột có cơn mưa lớn, gọi là “mưa sóc”. Người quê có câu “mưa sóc con cóc cũng đi”. 

Là những con cá đồng lớn xác lên đồng để đẻ, đến lúc này đã no đủ mồi thì tìm đường xuôi xuống vùng nước sâu ẩn mình. Cá đồng ào ạt trôi theo dòng nước. Đây là thời điểm đơm đó, đặt sa ngày lũ cho nhiều cá đồng cỡ lớn nhất.

Đến khi lúa bắt đầu hoe ngọn, cá rô đồng cứ nhảy tí tóp trên ruộng giật nhánh đớp hạt lúa mà ăn. Những bông lúa đổ ngập trong nước, hạt trương lên có vị chua thành món khoái khẩu của cá rô. 

Rồi cào cào, châu chấu bu đầy cọng lúa, nhái đồng, cua con, so đũa, niềng niễng béo mập là mồi cho cá lóc đồng, cá trê đồng… Mục đồng làm cái cần câu nhấp, lưỡi câu móc cái đuôi châu chấu, gật gù trên ruộng lúa, thi thoảng giật cần là đã có con cá rô đồng mập tròn.

Đang yên đồng nổi đôi cơn gió heo may se nhẹ, ấy là lúc bọn cá đồng đã cảm nhận được sự thay đổi của đất trời. 

Như thể bảo nhau, bọn cá đen (cá lóc, cá rô đồng, cá trê vàng…) trong đêm tối vọt lên chỗ tháo nước góc bờ ruộng, cái nơi đất mới hơn, thấp hơn để băng từ ruộng này qua ruộng khác, nhanh chóng trốn về phía xuôi, với khe suối, vực sâu. 

Lúc này, dân quê thường làm cái chày nhọn đầu, vót trơn; chiều chiều vác ra cánh đồng lúa chín tới mà làm hố nhảy bắt lũ cá đồng đen vọt bờ trong màn đêm.

Khi lúa chín vàng cúi ngọn, người dân quê thường tháo kiệt nước trong ruộng để cho cứng cây tránh đổ rạp; cũng là khô ráo ruộng đồng dễ cho việc gặt lúa, lại tạo thuận lợi cho việc cày bừa chuẩn bị vụ sau. 

Dịp này, cả khoảnh đồng nước đổ về một lối, từ cao xuống thấp. Bọn cá đồng gan lì nhất, vào lúc này thấy nước chảy rí rách cũng đua nhau nối đuôi từng đàn tìm về nguồn khe suối mà trốn rét. 

Thời điểm ấy, chỉ cần đặt cái đó ngửa miệng lên ở chỗ nhiều nước thì có thể bắt hết cá đồng ở tất cả các ruộng lúa bậc thang hay những đám ruộng nghiêng về thung lũng. Đây là mùa cá đồng ngon nhất. Đầu cá mềm rụm, lại bùi; đến xương cá cũng như rỗng xốp.

Khi đồng đã cắt gốc rạ, chụp ngược từng túm, chỉ đôi góc ruộng, bờ mương còn chút nước, những con cá đồng chậm chân tụm lại đợi nhà nông lượm về. Giáp Tết, các khe suối đã giảm dòng chảy, mặt nước đã im ắng, nhưng chứa hàng gánh cá đồng dưới lòng sâu. 

Thời điểm này, cá đồng hầu như nằm im nơi đáy nước, lưới không mắc, câu không ăn. Cách bắt cá đồng duy nhất là đắp suối be bờ tát cạn. 

Một cái khe vực có khi phải tát đến mấy cặp gàu đôi, thay ca kíp thâu ngày thâu đêm, không ngừng nghỉ. Vì nếu nghỉ, nước sẽ nhỉ ra dâng lên, dòng chảy bị ngăn lại gây áp lực tràn bờ. Dốc lực đến mấy ngày đêm, người ta có thể bắt được mấy gánh cá đồng để ăn Tết.





Nguồn: https://danviet.vn/ca-dong-nay-da-di-dau-ma-nguoi-ta-thuong-nho-xua-ra-dong-bat-duoc-ca-ganh-ca-toan-con-to-bu-20240809131407352.htm

Cùng chủ đề

Mùa nước nổi Đồng Tháp, ngoài đồng nước đỏ phù sa bắt sản vật, trên chợ quê la liệt cá đồng

Khi nước lũ tràn về, đồng ruộng ngập trắng nước nổi cũng là lúc các chợ bán cá đồng vùng biên trong tỉnh Đồng Tháp trở nên sôi động hơn bao giờ hết. ...

Chợ ma Tha La ở An Giang họp nửa đêm, trên trời tối om, dưới la liệt cá đồng ngon dưới ánh đèn pin

Chợ cá đồng Tha La (ấp Cây Châm, xã Vĩnh Tế, thành phố Châu Đốc, tỉnh An Giang) còn được gọi là “chợ âm phủ,” “chợ ma” vì chợ hoạt động về đêm, tầm 3 giờ cho đến gần 6 giờ sáng cùng ngày giữa mùa nước nổi. ...

Nuôi cá đồng trong ruộng lúa ở Hậu Giang, chả phải cho ăn, bắt bán hút hàng, thu nhập gấp đôi

Trong nhiều năm gần đây, mô hình kết hợp nuôi cá trên ruộng lúa và trồng màu trên bờ đê đang dần chứng tỏ được hiệu quả kinh tế vượt trội, mang lại lợi ích cho cả sản xuất nông nghiệp và môi trường ở thị xã Long Mỹ, tỉnh Hậu...

Sông Tiền ở Đồng Tháp nước đỏ như son, dân đi bắt loài cá khoai nước ngọt, nghe quen, trông lạ lắm

Hơn 1 tháng qua, dù nắng hay mưa, cứ đều đặn khoảng 4 giờ sáng là bà Nguyễn Thị Lợi (xã Thường Thới Hậu A, huyện Hồng Ngự, tỉnh Đồng Tháp) cùng em trai Nguyễn Văn Cấu và...

Lang thang chợ làng An Giang, mê gì đâu mớ rau dại, rổ ổi chín, cá đồng mùa nước nổi, thấy mà ham

Ngày nay, chợ quê mua bán nhộn nhịp và đầy đủ các loại hàng hóa hơn xưa, nhưng nét quê vẫn còn giữ trong những âm thanh ồn ã của chợ, trong hình ảnh những lợp bắt cá hay những tấm lưới mới giăng câu về. Nếu...

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Khu vực xây ga đường sắt Đà Nẵng mới nằm ở đâu?

Khu vực TP.Đà Nẵng dự kiến xây dựng ga đường sắt mới gần hồ Trung Nghĩa, phường Hòa Minh, quận Liên Chiểu. Theo báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, dự án được thực hiện theo hai giai đoạn. ...

Nhìn nhận thực tế những khó khăn trong đào tạo tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp

Tại TP.HCM, xu hướng lựa chọn học tập tại các trường trung cấp đang ngày càng phổ biến, tuy nhiên, việc đào tạo tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn thành phố vẫn còn nhiều khó khăn. ...

Trồng bí xanh Nova 209, nông dân một xã của Lai Châu có thu nhập hàng trăm triệu đồng/vụ

Nhờ mạnh dạn chuyển đổi cây trồng, gia đình anh Vàng Văn Phiêng và 10 hộ khác trong hợp tác xã Nậm Manh, bản Nậm Manh, xã Nậm Manh, huyện Nậm Nhùn, tỉnh Lai Châu đã có thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi vụ. ...

Tin bão số 7: Bão số 7 đang tiến thẳng vùng biển Quảng Trị

Hồi 04 giờ (10/11), vị trí tâm bão ở vào khoảng 19,1 độ Vĩ Bắc; 113,2 độ Kinh Đông, trên vùng biển phía Tây Bắc khu vực Bắc Biển Đông, cách quần đảo Hoàng Sa khoảng 335km về phía Bắc Đông Bắc. ...

Tên lửa “mạnh nhất thế giới” của Triều Tiên có khiến Mỹ, Hàn Quốc e ngại?

Truyền hình Quốc gia Triều Tiên cho biết, nước này đã phóng thử thành công tên lửa đạn đạo mới Hwasong-19. Bình Nhưỡng gọi đây là "tên lửa chiến lược mạnh nhất thế giới", có thể xuyên thủng mọi hàng phòng thủ của đối phương. ...

Bài đọc nhiều

Tiềm năng và triển vọng trong sản xuất nông nghiệp Bắc Giang

Những ngày đầu tháng 10, bà Trần Thị Tuyết, (xã An Hà, Lạng Giang, Bắc Giang) chăm ra thăm đồng hơn. Đánh giá về tình hình sản xuất vụ Mùa 2024, bà Tuyết cho biết, cơn bão số 3 (Yagi) vừa qua đã gây thiệt hại không...

Vì sao chuyên gia khuyến cáo nông dân nên sử dụng hài hòa giữa thuốc BVTV hóa học và sinh học?

Theo ông Nguyễn Văn Sơn - Chủ tịch Hội Doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) Việt Nam (VIPA), người dân cần cân nhắc và sử dụng hài hòa giữa thuốc BVTV hóa học và sinh học nhằm vừa phòng trừ được sinh vật gây...

Quảng Nam chú trọng sắp xếp ổn định dân cư

Là một trong những tỉnh thường xuyên phải chịu ảnh hưởng do mưa bão, sạt lở, những năm gần đây, các cấp chính quyền tỉnh Quảng Nam đã quan tâm, chú trọng công tác sắp xếp, ổn định dân cư tại các huyện miền núi. Một trong những biện pháp hữu hiệu mà tỉnh Quảng Nam đang triển khai là di dời dân ở những khu vực có nguy cơ sạt lở, bố trí tái định cư cho người...

Nấm sò trắng, nấm bào ngư trồng thành công, treo la liệt, một nông dân Hà Tĩnh giàu hẳn lên

Gia đình bà Bùi Thị Anh, thôn Nam Tiến, xã Kỳ Bắc, huyện Kỳ Anh (tỉnh Hà Tĩnh) đã thành công với mô hình trồng nấm sò trắng, nấm sò xám thu nhập mỗi năm gần nửa tỷ đồng. ...

Vốn hỗ trợ sản xuất thuộc Chương trình 1719 ở Văn Quan: Tiếp sức cho người dân vùng khó

Sau 3 năm triển khai thực hiện Tiểu dự án 2 về Hỗ trợ phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị, vùng trồng dược liệu quý, thúc đẩy khởi sự kinh doanh, khởi nghiệp và thu hút đầu tư vùng đồng bào DTTS và miền núi thuộc Dự án 3 - Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi (Chương trình MTQG 1719), nhiều hộ nghèo, hộ cận nghèo...

Cùng chuyên mục

Trồng bí xanh Nova 209, nông dân một xã của Lai Châu có thu nhập hàng trăm triệu đồng/vụ

Nhờ mạnh dạn chuyển đổi cây trồng, gia đình anh Vàng Văn Phiêng và 10 hộ khác trong hợp tác xã Nậm Manh, bản Nậm Manh, xã Nậm Manh, huyện Nậm Nhùn, tỉnh Lai Châu đã có thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi vụ. ...

Tin bão số 7: Bão số 7 đang tiến thẳng vùng biển Quảng Trị

Hồi 04 giờ (10/11), vị trí tâm bão ở vào khoảng 19,1 độ Vĩ Bắc; 113,2 độ Kinh Đông, trên vùng biển phía Tây Bắc khu vực Bắc Biển Đông, cách quần đảo Hoàng Sa khoảng 335km về phía Bắc Đông Bắc. ...

Vừa xảy ra động đất 3,3 độ richter ở Phú Thọ

Trận động đất mạnh 3,3 độ vừa xảy ra ở huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ gây rung lắc mạnh cho các khu vực lân cận. ...

một xã được đầu tư hơn 406 tỷ đồng, cán đích NTM nâng cao

Xã Hoàng Diệu nằm ở phía Đông Nam của huyện Chương Mỹ, có 7 thôn, 2.710 hộ với 11.263 người. Sau khi được công nhận xã NMT năm 2015, từ năm 2016 đến nay, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân xã Hoàng Diệu luôn kiên trì con đường phát triển nông thôn theo hướng văn minh, hiện đại. Năm 2023 tổng giá trị sản xuất của xã ước đạt 492 tỷ 220 triệu đồng, thu nhập bình...

Tiến độ các khu công nghiêp quy mô lớn ở tỉnh Bình Thuận giờ ra sao?

Nhiều khó khăn vướng mắc Sau hơn 2 năm khởi công, KCN Sơn Mỹ 1, thuộc địa bàn xã Sơn Mỹ, huyện Hàm Tân do Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng và Kinh doanh kết cấu hạ tầng Khu Công nghiệp Sơn Mỹ (Công ty IPICO) làm chủ đầu tư vẫn là bãi đất trống, chung quanh được rào chắn bởi tường thép. KCN Sơn Mỹ 1 có tổng mức đầu tư 2.300 tỷ đồng, với diện tích 1.070 ha,...

Mới nhất

Dự báo thời tiết 10 ngày tới: Miền Bắc nắng hanh, Biển Đông khả năng có bão số 8

Dự báo thời tiết 10 ngày tới (10/11-19/11), miền Bắc ngày nắng hanh, đêm se lạnh. Dự báo, Biển Đông khả năng xuất hiện bão số 8 vào ngày 12/11, Trung Trung Bộ mưa lớn cục bộ. Các chuyên gia của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia vừa có nhận định tình hình thời tiết trong...

Hải Phòng trao thưởng cho 139 học sinh, sinh viên xuất sắc

139 học sinh, sinh viên xuất sắc tiêu biểu năm 2024 của thành phố Hải Phòng được tặng Bằng khen và phần thưởng 10 triệu đồng/em. ...

Nhiều tỉnh thành chất lượng không khí xấu cả ngày lẫn đêm, Hà Nội ở ngưỡng rất kém

Hiện nhiều địa phương ở miền Bắc có chất lượng không khí ở ngưỡng xấu, có nơi rất kém cả ngày lẫn đêm. Đêm...

Israel giết hại nhân viên y tế, nhà báo ở Gaza và Lebanon, Qatar thất vọng và rút khỏi đàm phán

(CLO) Theo các quan chức, lực lượng Israel đã giết chết ít nhất 44 người ở Gaza và 31 người ở Lebanon vào thứ Bảy, bao gồm sáu nhân viên cứu...

Ăn đào có béo không? Những lưu ý quan trọng khi ăn đào

Đào là một loại trái cây thơm ngon, bổ dưỡng chứa rất nhiều các dưỡng chất tốt cho sức khỏe. Mặc dù vậy, nhiều thông tin về loại quả này không phải ai cũng...

Mới nhất