Trang chủKinh tếNông nghiệpCá đồng nay đã đi đâu mà người ta thương nhớ, xưa...

Cá đồng nay đã đi đâu mà người ta thương nhớ, xưa ra đồng bắt được cả gánh cá, toàn con to bự


Từ xưa đến nay, người Việt ta luôn gọi cá nước ngọt là cá đồng, dù nhiều khi lại được đánh bắt ở sông ngòi, ao hồ, khe suối, kênh rạch… Có lẽ là do cá cư trú phần nhiều thời gian ở trên đồng lúa, bà con nông dân vẫn bắt được nhiều cá nước ngọt ở trên những ô ruộng lúa nước nên quen gọi như vậy.

Trong “Thương nhớ mười hai”, nhà văn Vũ Bằng viết: “Sách “Thoại thực kỳ văn” của Trương Quốc Dụng ghi rằng cá mòi là do chim ngói hóa ra, cái ruột của con cá mòi là cái mề của con chim ngói. 

Cuối tháng chín ăn chim ngói cơm mới sau lễ Thường Tân còn đương thòm thèm thì chim ngói bói không còn lấy một con, mà bây giờ sang đến giữa tháng mười lại vang rân tiếng rao cá mòi là con chim ngói hóa thân, mấy mà không cố mua ăn cho kỳ được để ngẫm nghĩ lại cái ngon của chim ngói và nhân tiện sánh cái ngon của chim ngói so với cá mòi ra sao”.

Chim ngói là loài chim có thịt thơm ngon đặc biệt. Hết mùa chim ngói lại nối đến mùa cá mòi, cùng nhiều loài cá đồng khác vào lúc mập tròn béo ngậy. 

Đó là thời điểm cá đồng ngon nức. Ở mạn trung du, vùng bán sơn địa thì rõ nhất. Thế đất dốc, nơi có đồng cạn, đồng sâu, có đồi núi khe vực, mùa cá lên cá xuống cứ như nhịp của trời đất.

Tầm tháng 5, tháng 6 âm lịch, khi cây lúa mùa vừa bén rễ, trời đổ những cơn mưa đầu mùa, các loài cá đồng đã tung tăng khắp nơi tìm cái ăn sau kỳ nghỉ đông ở dưới vùng nước sâu tránh rét. Đàn cá đồng tích lũy năng lượng, âm thầm mang những bụng trứng chờ ngày mưa lớn. 

Miền Bắc 4 mùa, xuân, hạ, thu, đông, cá đồng nay đã đi đâu mà người ta thương nhớ? - Ảnh 1.
Miền Bắc 4 mùa, xuân, hạ, thu, đông, cá đồng nay đã đi đâu mà người ta thương nhớ? - Ảnh 2.

Bắt cá đồng, trong đó có cá rô đồng ở các vùng quê Việt Nam (ảnh từ internet).

Đến tháng 7, tiết trời ngâu, mưa tầm tầm trút nước ngày đêm, nước đã chảy thành dòng lớn từ vùng cao xuống nơi trũng thấp. 

Đó là khi đàn cá ở khe suối, sông hồ háo hức đi tìm vùng đất mới, con nước mới. Cá đồng trưởng thành nô nức từng đàn ngược dòng quẫy đập xôn xao mặt nước.

Cá đồng sinh ra ở những cánh đồng lúa, chúng sẽ ăn sâu bọ, rong rêu, mùn bã hữu cơ và đến thời khắc cây lúa trổ bông thì ăn hoa lúa. Dịp cuối năm, trời đột ngột có cơn mưa lớn, gọi là “mưa sóc”. Người quê có câu “mưa sóc con cóc cũng đi”. 

Là những con cá đồng lớn xác lên đồng để đẻ, đến lúc này đã no đủ mồi thì tìm đường xuôi xuống vùng nước sâu ẩn mình. Cá đồng ào ạt trôi theo dòng nước. Đây là thời điểm đơm đó, đặt sa ngày lũ cho nhiều cá đồng cỡ lớn nhất.

Đến khi lúa bắt đầu hoe ngọn, cá rô đồng cứ nhảy tí tóp trên ruộng giật nhánh đớp hạt lúa mà ăn. Những bông lúa đổ ngập trong nước, hạt trương lên có vị chua thành món khoái khẩu của cá rô. 

Rồi cào cào, châu chấu bu đầy cọng lúa, nhái đồng, cua con, so đũa, niềng niễng béo mập là mồi cho cá lóc đồng, cá trê đồng… Mục đồng làm cái cần câu nhấp, lưỡi câu móc cái đuôi châu chấu, gật gù trên ruộng lúa, thi thoảng giật cần là đã có con cá rô đồng mập tròn.

Đang yên đồng nổi đôi cơn gió heo may se nhẹ, ấy là lúc bọn cá đồng đã cảm nhận được sự thay đổi của đất trời. 

Như thể bảo nhau, bọn cá đen (cá lóc, cá rô đồng, cá trê vàng…) trong đêm tối vọt lên chỗ tháo nước góc bờ ruộng, cái nơi đất mới hơn, thấp hơn để băng từ ruộng này qua ruộng khác, nhanh chóng trốn về phía xuôi, với khe suối, vực sâu. 

Lúc này, dân quê thường làm cái chày nhọn đầu, vót trơn; chiều chiều vác ra cánh đồng lúa chín tới mà làm hố nhảy bắt lũ cá đồng đen vọt bờ trong màn đêm.

Khi lúa chín vàng cúi ngọn, người dân quê thường tháo kiệt nước trong ruộng để cho cứng cây tránh đổ rạp; cũng là khô ráo ruộng đồng dễ cho việc gặt lúa, lại tạo thuận lợi cho việc cày bừa chuẩn bị vụ sau. 

Dịp này, cả khoảnh đồng nước đổ về một lối, từ cao xuống thấp. Bọn cá đồng gan lì nhất, vào lúc này thấy nước chảy rí rách cũng đua nhau nối đuôi từng đàn tìm về nguồn khe suối mà trốn rét. 

Thời điểm ấy, chỉ cần đặt cái đó ngửa miệng lên ở chỗ nhiều nước thì có thể bắt hết cá đồng ở tất cả các ruộng lúa bậc thang hay những đám ruộng nghiêng về thung lũng. Đây là mùa cá đồng ngon nhất. Đầu cá mềm rụm, lại bùi; đến xương cá cũng như rỗng xốp.

Khi đồng đã cắt gốc rạ, chụp ngược từng túm, chỉ đôi góc ruộng, bờ mương còn chút nước, những con cá đồng chậm chân tụm lại đợi nhà nông lượm về. Giáp Tết, các khe suối đã giảm dòng chảy, mặt nước đã im ắng, nhưng chứa hàng gánh cá đồng dưới lòng sâu. 

Thời điểm này, cá đồng hầu như nằm im nơi đáy nước, lưới không mắc, câu không ăn. Cách bắt cá đồng duy nhất là đắp suối be bờ tát cạn. 

Một cái khe vực có khi phải tát đến mấy cặp gàu đôi, thay ca kíp thâu ngày thâu đêm, không ngừng nghỉ. Vì nếu nghỉ, nước sẽ nhỉ ra dâng lên, dòng chảy bị ngăn lại gây áp lực tràn bờ. Dốc lực đến mấy ngày đêm, người ta có thể bắt được mấy gánh cá đồng để ăn Tết.





Nguồn: https://danviet.vn/ca-dong-nay-da-di-dau-ma-nguoi-ta-thuong-nho-xua-ra-dong-bat-duoc-ca-ganh-ca-toan-con-to-bu-20240809131407352.htm

Cùng chủ đề

Mùa nước nổi Đồng Tháp, ngoài đồng nước đỏ phù sa bắt sản vật, trên chợ quê la liệt cá đồng

Khi nước lũ tràn về, đồng ruộng ngập trắng nước nổi cũng là lúc các chợ bán cá đồng vùng biên trong tỉnh Đồng Tháp trở nên sôi động hơn bao giờ hết. ...

Chợ ma Tha La ở An Giang họp nửa đêm, trên trời tối om, dưới la liệt cá đồng ngon dưới ánh đèn pin

Chợ cá đồng Tha La (ấp Cây Châm, xã Vĩnh Tế, thành phố Châu Đốc, tỉnh An Giang) còn được gọi là “chợ âm phủ,” “chợ ma” vì chợ hoạt động về đêm, tầm 3 giờ cho đến gần 6 giờ sáng cùng ngày giữa mùa nước nổi. ...

Nuôi cá đồng trong ruộng lúa ở Hậu Giang, chả phải cho ăn, bắt bán hút hàng, thu nhập gấp đôi

Trong nhiều năm gần đây, mô hình kết hợp nuôi cá trên ruộng lúa và trồng màu trên bờ đê đang dần chứng tỏ được hiệu quả kinh tế vượt trội, mang lại lợi ích cho cả sản xuất nông nghiệp và môi trường ở thị xã Long Mỹ, tỉnh Hậu...

Sông Tiền ở Đồng Tháp nước đỏ như son, dân đi bắt loài cá khoai nước ngọt, nghe quen, trông lạ lắm

Hơn 1 tháng qua, dù nắng hay mưa, cứ đều đặn khoảng 4 giờ sáng là bà Nguyễn Thị Lợi (xã Thường Thới Hậu A, huyện Hồng Ngự, tỉnh Đồng Tháp) cùng em trai Nguyễn Văn Cấu và...

Lang thang chợ làng An Giang, mê gì đâu mớ rau dại, rổ ổi chín, cá đồng mùa nước nổi, thấy mà ham

Ngày nay, chợ quê mua bán nhộn nhịp và đầy đủ các loại hàng hóa hơn xưa, nhưng nét quê vẫn còn giữ trong những âm thanh ồn ã của chợ, trong hình ảnh những lợp bắt cá hay những tấm lưới mới giăng câu về. Nếu...

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Tiết lộ Top 2 ngành được đánh giá có lương cao nhất hiện nay và 4 điều sinh viên cần chuẩn bị

Mức lương phụ thuộc vào vị trí và khả năng của người lao động, tuy nhiên, nhà tuyển dụng đã chỉ ra lĩnh vực có thu nhập cao và những tiêu chí để ứng viên chuẩn bị ngay từ khi ngồi trên ghế nhà trường. ...

Ông nông dân Kiên Giang nuôi rắn hổ đất, con hoang dã kịch độc, đẻ sòn sòn, bán cao 1 triệu/kg

“Rắn hổ cắn mà không biết cách sơ cứu thì chẳng thầy nào cứu được vì nọc độc phát tán rất nhanh. Nhưng nếu biết cách sơ cứu, trị đúng thuốc thì cũng chữa được”, ông Ba Hiểu, nông dân nuôi rắn hổ đất-loài hoang dã kịch độc (còn gọi là...

Bún quậy, món xuất hiện ở phố núi Gia Lai làm từ thứ gì mà có công dụng giải bia rượu cho người sỉn?

Tại đảo Phú Quốc hay cao nguyên Kon Tum, Pleiku (Gia Lai) giờ cũng có nhiều quán điểm tâm món bún quậy. Nó trở thành món ăn sáng và khuya của vãn khách và người bản địa. ...

Sắp có khung năng lực số cho người học

Theo Dự thảo Thông tư ban hành Khung năng lực số cho người học trong hệ thống giáo dục quốc dân đang được Bộ GD&ĐT đưa ra lấy ý kiến, khung năng lực số cho người học trong hệ thống giáo dục quốc dân bao gồm 6 miền năng lực, giúp người...

Không chỉ bán sản phẩm thu tỷ đô, doanh nghiệp ngành gỗ dán Việt Nam còn làm đủ sản phẩm, có cả vợt pickleball

Ông Trịnh Xuân Dương, Giám đốc Công ty TNHH Kẻ Gỗ, Chi Hội trưởng Chi hội Gỗ dán (Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam) cho biết, các doanh nghiệp trong ngành gỗ dán đang có sự chuyển đổi sản xuất ngoạn mục, cho ra đời nhiều sản phẩm ứng...

Bài đọc nhiều

Tiềm năng và triển vọng trong sản xuất nông nghiệp Bắc Giang

Những ngày đầu tháng 10, bà Trần Thị Tuyết, (xã An Hà, Lạng Giang, Bắc Giang) chăm ra thăm đồng hơn. Đánh giá về tình hình sản xuất vụ Mùa 2024, bà Tuyết cho biết, cơn bão số 3 (Yagi) vừa qua đã gây thiệt hại không...

Giữ lò rèn đỏ lửa

Trải qua bao khó khăn, thăng trầm với nghề nhưng lò rèn nhà ông Cứ Văn Lộng, bản Lọng Háy, xã Mường Phăng vẫn luôn đỏ lửa mấy chục năm qua. Mỗi sáng sớm, ông Lộng và con trai Cứ A Nếnh lại nổi lửa, đổ than, quai búa… để khởi động ngày mới rồi mới đi làm những việc khác trong gia đình.Gọi là lò rèn nhưng cũng khá đơn giản. Chỉ có một hố nhỏ, quây...

Nuôi cá mú to bự ở hòn đảo rộng hơn 27m2 ở Kiêng Giang, ông tỷ phú nông dân thu 1-2 tỷ/năm

Đến thăm mô hình nuôi cá lồng bè trên biển của anh Tạ Thanh Tùng ngụ tại ấp Bãi Ngự, xã An Sơn, huyện Kiên Hải, tỉnh Kiên Giang mới cảm nhận được sự năng động, dám nghĩ, dám làm trong góp phần phát triển kinh...

Cá bông lau, cá đặc sản bơi sông lớn, nay nuôi thành công ở ao đất tại Bến Tre, bán 150.000 đồngkg

Anh Lê Hồng Phương, sinh năm 1975, ở âp 6, xã Bình Thắng, huyện Bình Đại (tỉnh Bến Tre), là người tiên phong thành công với ý tưởng chuyển đổi từ nuôi tôm thẻ chân trắng 2 giai đoạn sang nuôi cá bông lau thương phẩm...

Xuất khẩu nông sản có thể đạt 60 tỷ USD

Trao đổi với báo chí, Thứ trưởng Bộ NNPTNT Phùng Đức Tiến cho biết, xuất khẩu các mặt hàng của ngành nông nghiệp năm nay có thể đạt con số kỷ lục 60-61 tỷ USD. Ông cũng khẳng định, người dân có thể yên tâm chăn nuôi vẫn tăng trưởng tốt...

Cùng chuyên mục

Ông nông dân Kiên Giang nuôi rắn hổ đất, con hoang dã kịch độc, đẻ sòn sòn, bán cao 1 triệu/kg

“Rắn hổ cắn mà không biết cách sơ cứu thì chẳng thầy nào cứu được vì nọc độc phát tán rất nhanh. Nhưng nếu biết cách sơ cứu, trị đúng thuốc thì cũng chữa được”, ông Ba Hiểu, nông dân nuôi rắn hổ đất-loài hoang dã kịch độc (còn gọi là...

Bún quậy, món xuất hiện ở phố núi Gia Lai làm từ thứ gì mà có công dụng giải bia rượu cho người sỉn?

Tại đảo Phú Quốc hay cao nguyên Kon Tum, Pleiku (Gia Lai) giờ cũng có nhiều quán điểm tâm món bún quậy. Nó trở thành món ăn sáng và khuya của vãn khách và người bản địa. ...

Không chỉ bán sản phẩm thu tỷ đô, doanh nghiệp ngành gỗ dán Việt Nam còn làm đủ sản phẩm, có cả vợt pickleball

Ông Trịnh Xuân Dương, Giám đốc Công ty TNHH Kẻ Gỗ, Chi Hội trưởng Chi hội Gỗ dán (Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam) cho biết, các doanh nghiệp trong ngành gỗ dán đang có sự chuyển đổi sản xuất ngoạn mục, cho ra đời nhiều sản phẩm ứng...

Loại thức ăn gì giúp người chăn nuôi “bỏ túi” thêm 200 triệu đồng mỗi 1.000 con lợn?

Người chăn nuôi lợn bất ngờ tăng thu nhập gần 200 triệu đồng mỗi năm chỉ nhờ thay đổi loại thức ăn. Vậy bí quyết này là gì, và tại sao nó lại hiệu quả đến vậy? ...

Nguy cơ mưa kéo dài gây lũ lớn, Thừa Thiên Huế tăng lưu lượng xả hồ thủy điện Bình Điền

Trước dự báo mưa lớn kéo dài gây lũ lớn trên địa bàn tỉnh, Thừa Thiên Huế yêu cầu tăng lưu lượng vận hành điều tiết hồ chứa thủy điện Bình Điền ở thượng nguồn sông Hương. ...

Mới nhất

Mưa sao băng cực đại, siêu trăng cuối cùng 2024 chờ người Việt

Mưa sao băng, siêu trăng… xuất hiện trong tháng 11 này được nhiều người yêu thiên văn Việt Nam mong chờ. Hội Thiên văn Hà Nội (HAS) cũng như các chuyên gia đã dự báo về những hiện tượng thiên văn thú vị có thể quan sát được trên bầu trời Việt Nam tháng 11 này. Có gì thú vị? Mưa sao băng Taurids chờ...

Thúc đẩy hợp tác thông tin và truyền thông với các nước Trung Đông

Các buổi làm việc của Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng tại UAE, Saudi Arabia và Qatar góp phần đưa quan hệ hợp tác về thông tin và truyền thông của Việt Nam với Trung Đông ngày càng thiết thực, hiệu quả. Từ ngày 28-31/10, trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức của Thủ tướng Phạm Minh Chính đến...

Thống nhất trình Quốc hội chính sách thí điểm ‘gỡ vướng’ cho nhà ở thương mại

Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ đánh giá chi tiết, toàn diện tình hình thực tiễn việc phát triển nhà ở thương mại, hiệu quả sử dụng quỹ đất dành cho phát triển nhà ở thương mại tại các tỉnh, thành phố. Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải - Ảnh: GIA HÂN Ngày 3-11, Ủy ban Thường...

Vì sao các nhà ga đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam không được đặt quá gần?

Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Danh Huy cho biết các nhà ga thuộc tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam không được đặt quá gần để đảm bảo hiệu quả đầu tư. ...

Pixelmator sẽ về đội của “táo khuyết” Apple

Pixelmator, công ty nổi tiếng với những ứng dụng chỉnh sửa ảnh đình đám tương thích hệ điều hành macOS, vừa thông báo sẽ về đội nhà Apple.

Mới nhất