Chỉ cách đây nửa tháng, nước Anh coi như nắm chắc một trong hai vé mà UEFA cấp thêm cho hai giải VĐQG hàng đầu, ở Champions League mùa tới. Đó là khi nước Anh với 5 đại diện hùng hậu bước vào vòng tứ kết 3 cúp châu Âu. Đối thủ cạnh tranh trực tiếp là Đức khi ấy chỉ có 3 đội. Bây giờ, cả ba đại diện Bundesliga đều tiến vào bán kết Champions League và Europa League, trong khi 4/5 đội bóng Anh đồng loạt bị loại. Còn mỗi Aston Villa ở trận địa Conference Cup thì dù đội này vô địch đi nữa, Anh vẫn khó qua mặt Đức trong bảng xếp hạng các giải VĐQG của UEFA mùa này.
Cũng cần nhắc lại: vòng bảng Champions League mùa tới có 36 đội (thay vì 32 như hiện nay). Đội đứng thứ 5 ở hai giải VĐQG có các đại diện thi đấu tốt nhất tại 3 cúp châu Âu mùa này sẽ được UEFA cấp thêm suất dự Champions League mùa tới. Hiện thời, suất đầu tiên đã chắc chắn thuộc về giải Serie A của Ý, với điểm số 19,428 (Serie A không thể rớt xuống vị trí số 3 trong bảng xếp hạng, bất chấp các kết quả còn lại ở 3 cúp châu Âu mùa này). Hai vị trí tiếp theo trong bảng xếp hạng là Đức (17,928 điểm) và Anh (17,375 điểm). Đây cũng là hai giải cạnh tranh quyết liệt nhất trước vòng tứ kết 3 cúp châu Âu. Pháp đứng thứ 4 với điểm số 16,083. Từ vị trí số 5 (Tây Ban Nha với điểm số 15,312) trở xuống, sẽ không có giải nào vươn được lên tốp 2. Tóm lại: giải Bundesliga của Đức đang tràn đầy hy vọng kết thúc mùa bóng trong tốp 2 (cùng Serie A), trong khi Ngoại hạng Anh và Ligue 1 của Pháp chỉ còn chút hy vọng nhạt nhòa.
Nguyên tắc xếp hạng của UEFA: cứ mỗi trận thắng ở đấu trường 3 cúp đem về 2 điểm, hòa được 1 điểm, không phân biệt giải đấu. Lọt vào chung kết được thưởng 1 điểm (ở đây không nhắc lại điểm thưởng ở các vòng đấu đã qua). Lấy tổng điểm trong cả mùa bóng chia cho tổng số đại diện tham dự 3 cúp hồi đầu mùa, thì ra điểm số của từng giải đấu – chính là các điểm số nêu trên. Như vậy, cho dù Villa toàn thắng các trận bán kết và chung kết Conference Cup thì điểm số tối đa của giải Ngoại hạng Anh vào cuối mùa cũng chỉ là 18,250 (Villa đem về 7 điểm trong trường hợp ấy, nhưng phải chia 8 vì Anh có 8 đội tham dự 3 cúp mùa này); Điểm số tối đa của giải Ligue 1 (còn PSG ở Champions League và Marseille ở Europa League) là 18,416; Điểm số tối đa của Bundesliga (còn Bayern Munich, Borussia Dortmund ở Champions League và Leverkusen ở Europa League) là 20,642. Trước mắt, 3 đại diện Đức chỉ cần thắng 2 trong 6 trận đấu của họ ở vòng bán kết (hoặc thắng 1, hòa 2) là Bundesliga sẽ có thêm 0,571 điểm, cộng với điểm số hiện thời (17,928) thì chắc chắn xếp trên các giải Anh, Pháp.
Có hai chi tiết đáng lưu ý trong cách xếp hạng của UEFA. Thứ nhất, điểm số của từng giải VĐQG chỉ tăng lên chứ không giảm đi sau từng loạt trận. Thứ hai, điểm số thường không có biến động lớn bởi trên thực tế, các đội đá loại trực tiếp, chỉ cần lọt vào vòng trong chứ không cần tích điểm. Một đội thua hẳn về đẳng cấp và thua đậm ở trận lượt đi vẫn có thể thắng nhẹ hoặc hòa ở trận lượt về do đối phương không bung hết sức trong hoàn cảnh đã chắc chắn đi tiếp. Bảng xếp hạng của UEFA khó biến động là vì vậy. Bóng đá Anh chỉ có thể tự trách mình, khi Liverpool hoặc Man.City đều “tự thua” trước các đối thủ bị đánh giá thấp hơn họ ở vòng đấu vừa qua (phần nào đó, Arsenal cũng vậy, dù đối thủ là Bayern Munich). Suốt 20 năm qua, chỉ có một lần nước Anh vắng bóng ở vòng bán kết Champions League và Europa League (mùa bóng 2014 – 2015).
Truyền thông Anh cho rằng bóng đá Anh thất bại ở cúp châu Âu một phần nguyên nhân nằm ở tài chính. Trong 10 năm qua, có tới 13 CLB Anh chi tiêu chuyển nhượng ròng nhiều trong tốp 20 thế giới. Tuy nhiên, vừa qua UEFA đã đưa ra quy định một CLB không được lỗ lũy kế quá 105 triệu bảng Anh trong 3 mùa liên tiếp. Vì thế, các đội thuộc hàng đại gia như Newcastle, Man.City, Chelsea… không được vung tiền như trước.
Chuyên gia bóng đá BBC John Murray khẳng định: “Các quy định tài chính khiến những CLB Anh phải thắt lưng buộc bụng mùa này. Có lẽ vì thế, các đội không còn mạnh như xưa”.
Lĩnh Nam