‘Bốc hỏa’ mãn kinh đáng sợ đến mức nào?

1. Có bao nhiêu phụ nữ mãn kinh phải đối mặt với triệu chứng ‘bốc hỏa’?

Bốc hỏa là cảm giác nóng đột ngột và bất ngờ khắp cơ thể kèm theo đổ mồ hôi. Những cơn bốc hỏa bắt đầu ở mặt trước khi lan xuống ngực và phần còn lại của cơ thể. Chúng có thể kéo dài trong thời gian ngắn nhất là 30 giây hoặc dài nhất là 5 phút.

Đây là một triệu chứng đặc trưng của thời kỳ mãn kinh, xảy ra do sự thay đổi hormone estrogen trong cơ thể. Khi lượng estrogen giảm, cơ chế điều hòa nhiệt độ của cơ thể bị ảnh hưởng, dẫn đến các cơn nóng bừng đột ngột và rất khó chịu. Bốc hỏa có thể bắt đầu ngay từ thời kỳ tiền mãn kinh và kéo dài trong nhiều tháng, thậm chí nhiều năm.

Những dấu hiệu phổ biến nhất của cơn bốc hỏa bao gồm: Cảm giác nóng đột ngột, dữ dội, có thể xuất hiện ở mặt, cổ, cánh tay, thân mình và đôi khi là toàn bộ cơ thể; Nhịp tim và mạch đập nhanh hoặc không đều; Đổ mồ hôi; Ớn lạnh; Chóng mặt, đau đầu, buồn nôn, lo lắng…

Các nghiên cứu báo cáo có một tỷ lệ rất lớn phụ nữ trải qua giai đoạn mãn kinh sẽ gặp phải triệu chứng bốc hỏa. Ước tính có khoảng 80% phụ nữ mãn kinh bị ảnh hưởng bởi tình trạng này, trong số đó có rất nhiều phụ nữ bị những cơn bốc hỏa nghiêm trọng. Theo báo cáo của Đại học John Hopkin (Hoa Kỳ), có khoảng 75% phụ nữ mãn kinh bị bốc hỏa, 80% trong số đó xảy ra trong hai năm hoặc ít hơn và có một số phụ nữ mãn kinh báo cáo bị cơn bốc hỏa nghiêm trọng.

2. Những ảnh hưởng tiêu cực của những cơn ‘bốc hỏa’ nghiêm trọng

Gây mất ngủ

Những cơn bốc hỏa là một trong những yếu tố chính khiến phụ nữ bị mất ngủ . Trước khi bốc hỏa, nhiệt độ cơ thể của phụ nữ tăng lên và lưu lượng máu đến mặt tăng lên, tạo ra cảm giác nóng bức vô cùng khó chịu.

Cơn bốc hỏa xảy ra vào ban đêm còn được gọi là đổ mồ hôi ban đêm là cảm giác nóng đột ngột và bất ngờ khắp cơ thể kèm theo đổ mồ hôi. Những cơn bốc hỏa xảy ra trong khi ngủ gây đổ mồ hôi ban đêm có thể khiến nhiều người tỉnh giấc và mất ngủ luôn.

Ngừng thở khi ngủ

Chứng ngáy và ngừng thở khi ngủ cũng trở nên phổ biến và nghiêm trọng hơn ở phụ nữ sau mãn kinh. Ngừng thở khi ngủ do tắc nghẽn được mô tả là chứng rối loạn giấc ngủ đặc trưng bởi sự ngừng thở tạm thời, dẫn đến thở hổn hển, ngáy và nghẹt thở, cùng với chất lượng giấc ngủ giảm sút.

Làm tăng nguy cơ mất trí nhớ

Mặc dù các triệu chứng vận mạch (bốc hỏa và đổ mồ hôi đêm) đã được nghiên cứu và ghi nhận rộng rãi nhưng mối liên hệ giữa các triệu chứng mãn kinh và nguy cơ suy giảm nhận thức là một lĩnh vực nghiên cứu đang phát triển và được chú ý.

Một nghiên cứu mới đánh giá tình trạng nhận thức của gần 1.300 phụ nữ sau mãn kinh ở 9 quốc gia Mỹ Latinh đã phát hiện ra rằng, phụ nữ có các triệu chứng mãn kinh nghiêm trọng như bốc hỏa, rối loạn giấc ngủ và tâm trạng có liên quan đến việc tăng 74% nguy cơ suy giảm nhận thức.

Khiến phụ nữ dễ mắc bệnh tim mạch hơn

Mất ngủ do bốc hỏa không chỉ gây ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt hằng ngày mà còn rất nguy hiểm đối với sức khỏe tim mạch. Nghiên cứu của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ cho thấy, có khoảng 1 trong 4 phụ nữ có thể phát triển nhịp tim không đều sau khi mãn kinh. Trong đó căng thẳng trong cuộc sống và giấc ngủ kém là những yếu tố hàng đầu.

Các nghiên cứu khác cũng cho thấy những thay đổi về thể chất, sinh học, tâm lý, những cơn bốc hỏa thường xuyên và dai dẳng ở phụ nữ mãn kinh có liên quan đến bệnh tim mạch trong tương lai.

3. Thay đổi lối sống có thể làm giảm cơn ‘bốc hỏa’ không?

Không phải tất cả phụ nữ trải qua thời kỳ mãn kinh đều bị bốc hỏa và các yếu tố có thể làm tăng các cơn bốc hỏa và biểu hiện ở mỗi người là khác nhau. Các nghiên cứu cho thấy phụ nữ hút thuốc có nhiều khả năng bị bốc hỏa hơn. Các cơn bốc hỏa cũng có liên quan đến chỉ số khối cơ thể cao hơn và phụ nữ thừa cân, béo phì dễ bị các cơn bốc hỏa thường xuyên và nghiêm trọng hơn.

Vì vậy, các bác sĩ khuyên phụ nữ độ tuổi mãn kinh nên thay đổi lối sống để kiểm soát các cơn bốc hỏa trước khi sử dụng các biện pháp can thiệp y tế. Chị em cần có lối sống lành mạnh, sinh hoạt hợp lý. Không làm việc quá sức, tránh căng thẳng, ngủ đủ giấc và ăn uống đủ chất dinh dưỡng. Hạn chế uống rượu, ăn nhiều thức ăn cay, đồ uống nóng, caffeine và hút thuốc lá, vì chúng có thể kích hoạt hoặc làm trầm trọng thêm các triệu chứng vận mạch.

Vì béo phì là một yếu tố nguy cơ gây bốc hỏa nên việc duy trì cân nặng khỏe mạnh thông qua chế độ ăn uống và tập thể dục đóng vai trò quan trọng trong việc giảm bốc hỏa. Lo lắng và thay đổi tâm trạng cũng dễ gây bốc hỏa nên giảm căng thẳng, thực hành thiền có thể là cách tốt để kiểm soát, ngăn ngừa và giảm bớt triệu chứng khó chịu của các cơn bốc hỏa.

Đối với những phụ nữ có tiền sử gia đình bị bệnh tim hoặc có những cơn bốc hỏa sớm và nghiêm trọng nên thường xuyên theo dõi sức khỏe và gặp bác sĩ tư vấn về sự cần thiết sàng lọc bệnh tim mạch, Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ khuyến cáo.