Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nêu một số nhiệm vụ trọng tâm để phát triển ngành công nghiệp bán dẫn trong thời gian tới

(MPI) – Tại phiên họp lần thứ nhất của Ban Chỉ đạo quốc gia về phát triển ngành công nghiệp bán dẫn, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, Phó trưởng Ban thường trực, Ban Chỉ đạo nhấn mạnh đến kết quả đạt được; những khó khăn, thách thức cần phải vượt qua; những nhiệm vụ trọng tâm để tiếp tục phát triển ngành công nghiệp bán dẫn trong thời gian tới.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng báo cáo tại phiên họp lần thứ nhất của Ban Chỉ đạo quốc gia về phát triển ngành công nghiệp bán dẫn. Ảnh: VOV

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, tiếp theo đà tăng trưởng nhanh và ổn định trong 20 năm qua, ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu trong năm 2024 tiếp tục có sự tăng tốc mạnh mẽ và đạt giá trị gần 600 tỷ USD, với một số điểm nhấn đáng chú ý như nhu cầu chip phục vụ AI tăng cao; Ngành công nghiệp xe điện phát triển nhanh và trở thành xu hướng toàn cầu; Phủ sóng mạng 5G tiếp tục làm tăng nhu cầu về chip; Khôi phục chuỗi cung ứng sau đợt thiếu hụt chip vào năm 2021, với việc đầu tư vào các nhà máy sản xuất chip mới ở Mỹ, châu Âu và châu Á; Công nghệ sản xuất mới và đóng gói tiên tiến bắt đầu được áp dụng dưới sự dẫn dắt của một số ít các tập đoàn công nghệ; Các quốc gia, nền kinh tế tiếp tục có các gói hỗ trợ lớn cho ngành công nghiệp bán dẫn.

Trong xu hướng đa dạng hóa chuỗi cung ứng và diễn biến phức tạp về địa chính trị trên thế giới, Việt Nam đang nổi lên như một điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư trong ngành công nghiệp bán dẫn nhờ vào nguồn nhân lực chất lượng cao với chi phí cạnh tranh; Sự đầu tư và nâng cấp mạnh về Cơ sở hạ tầng; Cơ chế, chính sách ngày càng thông thoáng, cởi mở; Quyết tâm chính trị cao của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đặc biệt là sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Thủ tướng Chính phủ.

Trong thời gian vừa qua, Việt Nam đã có nhiều hành động quyết liệt: Thành lập ngay Ban Chỉ đạo quốc gia về phát triển ngành công nghiệp bán dẫn do Thủ tướng Chính phủ làm Trưởng Ban; Ban hành Chương trình Phát triển nguồn nhân lực và Chiến lược phát triển ngành công nghiệp bán dẫn và triển khai nhiều giải pháp, hành động cụ thể.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cũng nhấn mạnh đến các kết quả nổi bật đã đạt được về hoàn thiện cơ chế chính sách; về triển khai Chương trình phát triển nguồn nhân lực về triển khai Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn; về thu hút đầu tư, hỗ trợ phát triển hệ sinh thái bán dẫn; về thúc đẩy hợp tác quốc tế… Đồng thời cho rằng, những kết quả đạt được là minh chứng thể hiện sự nỗ lực và hành động quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ, các bộ ngành, địa phương, các cơ sở đào tạo và cộng đồng doanh nghiệp trong công cuộc phát triển ngành công nghiệp bán dẫn.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được vẫn còn có nhiều khó khăn, thách thức cần phải vượt qua để đạt được những thành tựu lớn hơn cho ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam. Trong đó, về triển khai cơ chế, chính sách ưu đãi, hỗ trợ: Bán dẫn là một ngành công nghiệp đặc thù, đòi hỏi vốn đầu tư lớn, yêu cầu cao về nhân lực và công nghệ. Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt giữa các nền kinh tế trong việc thu hút các nhà đầu tư lĩnh vực bán dẫn, nhiều tập đoàn công nghệ lớn trước đã có kế hoạch vào Việt Nam nhưng mới chỉ dừng ở mức khảo sát, thăm dò và cần chờ các ưu đãi cụ thể. Trong khi đó, các cơ chế hỗ trợ đầu tư cần thời gian để ban hành và đi vào thực tiễn.

Về cơ sở vật chất, hạ tầng: Mặc dù đã có những nỗ lực cải thiện và xây dựng mới các tuyến đường bộ, đường sắt, cảng biển và sân bay, nhưng vẫn còn chưa đồng bộ giữa các miền, địa phương, thiếu sự kết nối, chưa thực sự nhanh chóng và thông suốt cho việc vận chuyển hàng hóa. 

Ngoài ra, các doanh nghiệp trong ngành công nghiệp bán dẫn đều rất quan tâm đến khả năng đáp ứng đủ và ổn định hạ tầng điện, nước, hệ thống xử lý nước thải… Một số tập đoàn lớn như Samsung, Intel đề nghị được cung cấp ổn định năng lượng tái tạo, bền vững với mức giá ưu đãi. Tuy nhiên, hệ thống điện, đặc biệt là điện sạch của Việt Nam vẫn còn hạn chế và dễ xảy ra rủi ro trong quá trình vận hành của nhà máy.

Về những khó khăn trong triển khai các nhiệm vụ của Ban Chỉ đạo, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho rằng, do Chiến lược và Chương trình mới được ban hành, các Bộ, ngành, địa phương, các viện nghiên cứu, trường đại học và doanh nghiệp hiện nay mới đang trong giai đoạn nghiên cứu, triển khai. Để sớm đạt được mục tiêu của Chiến lược và Chương trình, các cơ quan cần khẩn trương, tích cực hơn nữa để trong triển khai các nhiệm vụ được giao.

Hiện nay, việc đề xuất dự án đầu tư phòng thí nghiệm cấp quốc gia và phòng thí nghiệm cấp cơ sở cần nhiều thời gian để nghiên cứu, thực hiện do đây là một nội dung còn mới và chưa có tiền lệ đối với một số trường đại học. Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã có các văn bản hướng dẫn, đôn đốc tới các trường và các cơ quan chủ quản. Để đảm bảo đúng tiến độ hoàn thành đề xuất dự án trong tháng 12/2024, các cơ quan chủ quản và các trường đại học cần khẩn trương tổ chức nghiên cứu, tham vấn các chuyên gia về bán dẫn sớm hoàn thành đề xuất, gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư để tổng hợp.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nêu rõ, để tiếp tục phát triển ngành công nghiệp bán dẫn trong thời gian tới, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề xuất phương hướng triển khai công tác của Ban Chỉ đạo trong thời gian tới như tập trung nguồn lực để triển khai các định hướng, mục tiêu, nội dung, hoạt động, nhiệm vụ tại Chiến lược và Chương trình phát triển nguồn nhân lực đã được phê duyệt; Tăng cường hợp tác quốc tế, tích cực tiếp cận, làm việc với các tập đoàn, doanh nghiệp lớn về bán dẫn và trí tuệ nhân tạo, đặc biệt tập trung thu hút các dự án đầu tư trong lĩnh vực đóng gói tiên tiến, là lĩnh vực có khả năng tạo bứt phá cho Việt Nam; Tập trung hoàn thiện 3 trụ cột cho ngành công nghiệp bán dẫn: cơ chế, chính sách; hạ tầng; nguồn nhân lực chất lượng cao; Tiếp tục thu hút nhân tài, đặc biệt là các nhân tài người Việt trên toàn thế giới đóng góp vào ngành công nghiệp bán dẫn trong nước.

Để hiện thực hóa các phương hướng triển khai nêu trên, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng cần quán triệt và thống nhất một số giải pháp, nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới. Theo đó, đối với Bộ Kế hoạch và Đầu tư tiếp tục tập trung và đẩy mạnh triển khai các nhiệm vụ, giải pháp tại Chương trình Phát triển nguồn nhân lực; Khẩn trương hoàn thiện, báo cáo các cấp có thẩm quyền về việc ban hành Nghị định Quỹ Hỗ trợ đầu tư, hướng dẫn triển khai, phát huy những cơ chế ưu đãi của Quỹ Hỗ trợ đầu tư, báo cáo Ban chỉ đạo để định hướng, chỉ đạo về việc sử dụng Quỹ Hỗ trợ đầu tư được hiệu quả; đầu mối, phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương liên quan thúc đẩy, thu hút các dự án của nước ngoài trong lĩnh vực này như Mỹ, châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Singapore; Tiếp tục phối hợp với các cơ quan liên quan đẩy mạnh triển khai thỏa thuận hợp tác đã ký kết với Tập đoàn NVIDIA.

Đối với các bộ, ngành, địa phương: Tiếp tục tập trung và đẩy mạnh triển khai các nhiệm vụ, giải pháp của Chương trình phát triển nguồn nhân lực và Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn Việt Nam. Đẩy mạnh hợp tác, thu hút đầu tư từ các quốc gia, nền kinh tế, doanh nghiệp hàng đầu trên thế giới; Tăng cường công tác nghiên cứu, tham mưu hoàn thiện các cơ chế, chính sách ưu đãi phù hợp với khả năng của mỗi địa phương; Hướng dẫn, chỉ đạo xử lý nhanh các thủ tục hành chính; tập trung đầu tư, đẩy nhanh tiến độ các dự án hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng giao thông, logistics, nhà ở, dịch vụ vui chơi, giải trí, y tế, giáo dục, … cho chuyên gia, người lao động; chuẩn bị đầy đủ đất sạch, năng lượng sạch và nguồn nước.

Đối với các viện nghiên cứu, các cơ sở đào tạo, hỗ trợ đào tạo: Chủ động, quyết tâm triển khai Chương trình phát triển nguồn nhân lực; Tăng cường hợp tác Nhà nước, đại học, viện nghiên cứu, trung tâm đổi mới sáng tạo, doanh nghiệp nhằm nâng cao hiệu quả đào tạo; Đẩy mạnh hợp tác quốc tế, đào tạo giảng viên, trao đổi sinh viên, chương trình thực hành trong doanh nghiệp, học bổng sinh viên, đào tạo theo chuẩn quốc tế, đáp ứng theo nhu cầu thực tiễn của doanh nghiệp.

Đối với các doanh nghiệp: Chủ động nghiên cứu, tận dụng cơ hội để tham gia vào chuỗi giá trị bán dẫn; Chủ động tham gia và tăng cường hợp tác chặt chẽ 3 Nhà “Nhà nước – Nhà trường – Nhà doanh nghiệp”, đặt hàng đào tạo cho các Trường, tạo đầu ra cho sinh viên; Đồng hành, bổ sung nguồn lực cùng nhà nước, tăng cường hợp tác công – tư để hỗ trợ triển khai Chiến lược và Chương trình phát triển nguồn nhân lực bán dẫn.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, Việt Nam có thể nắm bắt được cơ hội “hiếm có” này để tham gia sâu vào chuỗi giá trị ngành công nghiệp bán dẫn, do đó cần có sự tham gia, vào cuộc của tất cả các bộ, ngành, địa phương, các doanh nghiệp, viện nghiên cứu, trường đại học, các chuyên gia trong và ngoài nước.

Việt Nam cũng không thể đi đến đích nếu chỉ đi một mình, mà hơn lúc nào hết, ở giai đoạn và thời cơ quan trọng này, cần có sự hợp tác nhanh, mạnh và toàn diện với các quốc gia, nền kinh tế và các doanh nghiệp, đối tác hàng đầu thế giới về bán dẫn thì mới có thể đứng trên vai những người khổng lồ, tận dụng lợi thế nguồn nhân lực để vươn lên thành một quốc gia có vị thế trọng tâm của châu Á và thế giới trong phát triển ngành công nghiệp bán dẫn và có thể về một cường quốc về AI trong tương lai, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh./.

Tùng Linh

Bộ Kế hoạch và Đầu tư