Bỏ quy định điện mặt trời mái nhà giá 0 đồng chỉ là “bình mới rượu cũ”

Trong bản dự thảo Nghị định mới về điện mặt trời mái nhà tự sản tự tiêu gửi Bộ Tư pháp thẩm định, cụm từ “ghi nhận sản lượng điện với giá 0 đồng và không được thanh toán” ở bản dự thảo cũ đã được loại bỏ ở bản mới.

Thay vào đó, Bộ Công Thương nêu “phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản tự tiêu để tự sử dụng và không mua bán dưới mọi hình thức”.

Điều này có nghĩa là có “giá 0 đồng” hay không thì bản chất của câu chuyện điện mặt trời mái nhà vẫn là “bình mới rượu cũ”: Ai muốn thì cứ bỏ tiền đầu tư lắp đặt mà sử dụng, điện thừa thì tự tiêu. Còn lại vẫn “không mua bán dưới mọi hình thức”.

Sự thay đổi câu chữ này còn giúp làm rõ thêm một trong nhiều vấn đề đã gây tranh cãi rất nhiều trước đó. Rằng “giá 0 đồng” là chưa rõ nghĩa, gây hiểu nhầm, hoặc không đúng với thuật ngữ kinh tế thị trường như cách gọi của nhiều nước trên thế giới.

Hay nói như TS Nguyễn Quốc Việt – Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách – trên Lao Động là: “Ngay cả khi chúng tôi trao đổi với các chuyên gia về điện lực, họ cũng cảm thấy khó hiểu về các từ ngữ trong dự thảo này”.

Dĩ nhiên thì sự thay đổi về mặt câu chữ theo hướng cho rõ nghĩa này sẽ bớt đi những tranh cãi không đáng có. Nhưng chắc chắn, người dân sẽ không thể nào hài lòng, thỏa mãn.

Bởi những quy định trong dự thảo này vẫn chưa cho thấy sự “phải khuyến khích đầu tư” như ý kiến rất hợp lý trước đó của Thường trực Chính phủ liên quan đến đề xuất điện mặt trời mái nhà bán giá 0 đồng trong dự thảo Nghị định quy định về cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu đang được Bộ Công Thương trình góp ý.

Thường trực Chính phủ cho rằng, phải “Nghiên cứu kỹ lưỡng và đưa chính sách phải khuyến khích đầu tư cho loại hình sản xuất nguồn điện này. Quy định việc tích điện cụ thể để nguồn tự sản, tự tiêu nhưng sử dụng không hết được bán thế nào? Giá bán trên nguyên tắc nào? Nên khuyến khích bán nhưng có điều kiện…”.

Và như báo Lao Động đã đề cập trong bài viết “Khuyến khích đầu tư, mua bán điện mặt trời mới là chính sách hợp lý” – ý kiến này của Thường trực Chính phủ đã và đang nhận được phản hồi tích cực từ người dân, bởi nó sẽ giải quyết được nhiều vấn đề bất hợp lý trong dự thảo như trước đó, như Lao Động đã nhiều lần chỉ ra.

Trong đó quan trọng nhất là chính sách trong dự thảo này sẽ gây ra một sự lãng phí rất lớn tiềm năng phát triển điện mặt trời áp mái (ước tính gần 20.000 MW), trong bối cảnh chúng ta đang thiếu và đang phải đi mua điện từ nước ngoài!