Bộ GD-ĐT: “Thi tốt nghiệp THPT 2024, nghiêm túc nhưng không căng thẳng phải vì học sinh”

Toàn quốc đã sẵn sàng tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT an toàn, nghiêm túc, đúng Quy chế

Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Ngọc Thưởng cho biết, kỳ thi tốt nghiệp THPT luôn là hoạt động quan trọng, phức tạp và nhạy cảm vì diễn ra trên quy mô toàn quốc, ở các vùng miền khác nhau, số lượng học sinh tham gia hàng năm lên đến hàng triệu em, lực lượng tham gia tổ chức kỳ thi cũng lên đến hàng trăm nghìn người. Chỉ tính riêng TP. Hà Nội đã huy động lực lượng tham gia tổ chức kỳ thi khoảng 15.000 người, trong đó riêng công tác chấm thi khoảng 600 người.

Mặc dù quy mô lớn nhưng thời gian diễn ra kỳ thi nhanh, việc tập trung coi thi chỉ trong 2 ngày, chấm thi trong nửa tháng, tạo áp lực công việc rất lớn. Kỳ thi tốt nghiệp THPT được cả xã hội quan tâm bởi đánh giá cả quá trình học tập, rèn luyện suốt 12 năm học của học sinh, để các em tiếp tục lựa chọn nghề nghiệp và học tập cao hơn; cũng như đánh giá công tác quản lý, công tác dạy và học tại các cơ sở giáo dục.

Thứ trưởng thông tin, qua báo cáo, tới nay, Ban chỉ đạo thi các tỉnh thành đã chuẩn bị chu đáo mọi điều kiện về cơ sở vật chất, nhân lực, vật lực để kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2024 diễn ra an toàn, nghiêm túc, chu đáo và đạt hiệu quả.

Các địa phương đã chủ động ban hành hệ thống văn bản chỉ đạo, từ các văn bản của Tỉnh ủy, HĐND, UBND đến Sở GD-ĐT. Có những tỉnh ban hành chỉ thị của UBND tỉnh rất sớm, đúng với tinh thần lãnh đạo Bộ GD-ĐT chỉ đạo là “Không nhất thiết phải chờ chỉ thị cấp trên. Cấp Tỉnh ủy, Thành ủy, UBND trực thuộc Trung ương hoàn toàn có thể ban hành chỉ thị theo thẩm quyền của mình”.

Bên cạnh đó, các địa phương đã thành lập bộ máy để lãnh đạo – đó là Ban Chỉ đạo cấp tỉnh và cấp quận, huyện, thành phố. Hầu hết các tỉnh đều có Ban Chỉ đạo cấp tỉnh, quận, huyện. Khi các đoàn công tác của Ban Chỉ đạo quốc gia đến kiểm tra tại cơ sở, có những lãnh đạo huyện, lãnh đạo thị xã đã trực tiếp báo cáo với đoàn kiểm tra và nắm rất chắc số liệu.

Điều này nói lên công tác lãnh đạo, chỉ đạo các cấp rất chặt chẽ và sự chăm lo cho các cấp ủy đảng đối với ngành giáo dục cũng như đối với kỳ thi. Từ bộ máy này, chúng ta đã kịp thời phân công trách nhiệm, tiến hành công tác thanh tra kiểm tra, thành lập các đoàn kiểm tra với tinh thần rà soát, tháo gỡ, chủ động trong công việc.

Thứ trưởng cũng nhìn nhận, UBND các tỉnh, thành phố, quận huyện đã rất chủ động trong tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị như máy photo, hệ thống điện, nước, ánh sáng,…

Đồng thời, chủ động trong công tác chuyên môn nghiệp vụ. Sau các hội nghị tập huấn của Bộ GD-ĐT, các tỉnh, thành phố đã chủ động tổ chức triển khai với tinh thần “tất cả cán bộ tham gia hoạt động coi thi, chấm thi đều phải được tập huấn theo nhiệm vụ, chức năng của mình”. Nhiều nơi đã chủ động tập huấn cho cả cán bộ dự phòng để sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ, đảm bảo đủ điều kiện tham gia.

Các địa phương cũng chủ động trong công tác tuyền thông, phối hợp với các cơ quan báo chí trên địa bàn, xác định nội dung, thời điểm, phương thức truyền thông đúng, đủ, kịp thời để tạo sự đồng thuận cho cả xã hội nhận thức về kỳ thi.

“Chúng tôi khẳng định, toàn quốc đã chuẩn bị một cách chu đáo, chủ động, đầy đủ, sẵn sàng để tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT an toàn, nghiêm túc, đúng Quy chế”, Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng nói, đồng thời nhấn mạnh phương châm “tất cả vì học sinh”.

Theo đó, cần tạo mọi điều kiện để học sinh dự thi, đặc biệt là các em có hoàn cảnh khó khăn, vùng sâu, vùng xa; không để thí sinh nào vì điều kiện khó khăn về kinh tế hay cách trở giao thông mà không đến được điểm thi. Quan điểm thi cử phải nghiêm túc, nhưng nghiêm túc không có nghĩ là căng thẳng một cách thái quá, mà phải có sự chu đáo, ân cần, thân thiện, vì học sinh.

Cần phương án dự phòng, “tiên lượng trước” để xử lý tình huống bất thường, vấn đề phát sinh

Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng đề nghị tất cả Ban Chỉ đạo cấp tỉnh, thành phố tiếp tục quán triệt một cách đầy đủ, sâu sắc, nghiêm túc và cụ thể hóa những nhiệm vụ mà Thủ tướng Chính phủ đã nêu trong Chỉ thị số 15 ngày 16.5.2024.

Theo đó, trong lãnh đạo chỉ đạo phải sâu sát, toàn diện từ nguồn lực, cơ sở vật chất, con người, thiết bị đến công tác phối hợp, phân công nhiệm vụ, thanh tra kiểm tra, lường trước tất cả vấn đề. Do kỳ thi diễn ra trên quy mô toàn quốc, số lượng thí sinh dự thi đông, nhiều sở ngành cùng tham gia nên công tác phối hợp phải nhịp nhàng, thông suốt và hiệu quả, không chồng chéo. Công tác chuẩn bị phải chu đáo, kỹ lưỡng. Càng chuẩn bị kỹ lưỡng bao nhiêu, chu đáo bao nhiêu thì trong quá trình tổ chức triển khai càng thuận lợi bấy nhiêu.

Trong tổ chức thực hiện, cần làm đúng Quy chế, quy trình, từ quy trình về chuyên môn, xử lý các tình huống bất thường, báo cáo,… Công tác truyền thông phải chủ động, kịp thời và đầy đủ để xã hội thấu hiểu, đồng thuận, thấy được tính chất, quy mô, áp lực của kỳ thi.

Thứ trưởng nhấn mạnh, Chỉ thị đã nêu “tuyệt đối không được chủ quan”. Dù kỳ thi tốt nghiệp THPT là kỳ thi năm nào cũng tổ chức, nhưng đề nghị Ban Chỉ đạo các địa phương phải coi mỗi lần lãnh đạo chỉ đạo là một lần công việc mới. “Những kinh nghiệm, kiến thức là nguồn rất quan trọng để chúng ta lãnh đạo, chỉ đạo, nhưng tuyệt đối không được lấy kinh nghiệm có sẵn mà sinh ra chủ quan”, Thứ trưởng nói.

Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng lưu ý các địa phương 4 từ khóa – là 4 nhóm vấn đề chung nhất, quan trọng nhất trong Chỉ thị nêu.

Thứ nhất, “tuyệt đối an toàn”, bao gồm an toàn về bảo quản, in ấn, vận chuyển đề thi, bài thi; an toàn về vệ sinh thực phẩm; an toàn về phòng chống cháy nổ; an toàn về điện nước; an toàn giao thông, an toàn về an ninh trật tự… Chức năng “an toàn” này ở mỗi cấp, mỗi ngành, mỗi vị trí, mỗi công đoạn cần được cụ thể hóa, phân công trách nhiệm và rõ về nội dung, phương pháp chỉ đạo.

Thứ hai là “xử lý kịp thời những vấn đề phát sinh, tình huống bất thường”. Theo Thứ trưởng, kỳ thi tốt nghiệp THPT với quy mô lớn, phức tạp, hàng triệu thí sinh dự thi, hàng trăm nghìn cán bộ tham gia vào công tác thi sẽ không thể tránh khỏi sơ suất, tình huống bất thường như thiên tai, lũ lụt, điện, nước, vấn đề phát sinh khi thực hiện nhiệm vụ chuyên môn… Do đó, cần có phương án dự phòng, có “tiên lượng trước” để xử lý tình huống bất thường, vấn đề phát sinh.

Thứ ba, “tuyệt đối không để thí sinh mang điện thoại, thiết bị công nghệ thông tin liên lạc vào phòng thi”. Từ lực lượng công an, từ các thầy cô giáo, bằng kinh nghiệm khả năng quan sát đã được tập huấn cần làm tốt nhiệm vụ này. Thứ trưởng nhìn nhận, đây là một trong những nhiệm vụ mới đối với ngành giáo dục, rất khó khăn cho các thầy cô, nhưng chúng ta cần tăng cường trách nhiệm.

Thứ tư là “tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để thí sinh được dự thi”, đặc biệt là những vùng khó khăn, những nơi cách trở về giao thông, phương tiện. Thứ trưởng cho biết, Ban Chỉ đạo thi các địa phương đã phối hợp với các tổ chức chính trị xã hội, phụ huynh, đoàn thanh niên để hỗ trợ thí sinh; tạo điều kiện cho thí sinh ở nơi xa xôi, chịu ảnh hưởng của mưa bão được về điểm thi trước. Phương châm cao nhất là không để bất cứ thí sinh nào vì điều kiện khó khăn về kinh tế hay cách trở về giao thông mà không được dự thi.

Một cá nhân có thể làm tác động, ảnh hưởng đến cả kỳ thi

Thứ trưởng cũng đề nghị các địa phương xác định rõ tính chất, tầm quan trọng, yêu cầu chuyên môn của từng công việc để phân công nhiệm vụ, trách nhiệm rõ ràng.

Công tác in sao, vận chuyển, bảo quản đề thi, bài thi là công việc hết sức quan trọng. Khâu này có quy trình, có bảo mật, có lực lượng an ninh tham gia từ đầu; quá trình vận chuyển từ Bộ GD-ĐT về 63 tỉnh thành đã an toàn nên khi chuyển về các hội đồng thi, điểm thi phải hết sức kỹ lưỡng, chu đáo. Một cá nhân có thể làm tác động, ảnh hưởng đến cả kỳ thi.

Về công tác coi thi, Thứ trưởng chia sẻ, dù quá trình chuẩn bị cho kỳ thi tốt nghiệp THPT rất dài nhưng coi thi chỉ diễn ra trong 2 ngày. Đây là quãng thời gian có tính rủi ro cao nhất, vì hàng triệu thí sinh tham gia, hàng trăm nghìn cán bộ tham gia. Do đó, khâu này cần đặc biệt chú ý, tập trung tinh thần cao độ.

“Những nơi có quy mô các hội đồng thi lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Thanh Hóa, Nghệ An, về nguyên lý quy mô lớn thì tính phức tạp cao, độ rủi ro lớn nhưng lâu nay các địa phương này làm thi rất tốt. Nhưng những nơi có quy mô nhỏ hơn đã xảy ra những vi phạm, thậm chí có nơi phải xử lý hình sự. Vấn đề nằm ở khâu con người, khâu tuyên truyền, nhận thức, quán triệt và khâu tổ chức thực hiện”, Thứ trưởng cho hay.

Về công tác chấm thi phải thực hiện đúng quy trình, Quy chế. Số lượng thí sinh ở các hội đồng không giống nhau, như ở Bắc Kạn chỉ có hơn 3.000 thí sinh trong khi Hà Nội có hàng trăm nghìn thí sinh, nhưng cùng phải hoàn thành công tác chấm thi trong một tiến độ thời gian quy định. Các địa phương vừa phải thực hiện đúng quy trình, đúng thời gian, tiến độ, đồng thời phải đảm bảo chất lượng.

Ban Chỉ đạo các địa phương cần phân công trách nhiệm của từng chủ thể một cách rõ ràng, cụ thể, tránh tình trạng phân công chung chung, chồng chéo. Bên cạnh đó, cần tiếp tục đề cao công tác con người: lựa chọn con người, tập huấn, nâng cao trình độ, nhận thức để mỗi người thấy được trách nhiệm, thậm chí là những rủi ro nếu vi phạm.

Thứ trưởng nhấn mạnh, đối với cán bộ cần tự trọng, tự giác, hết sức nghiêm túc trong thực thi công vụ. Đối với học sinh, đây là kết quả 12 năm học tập, rèn luyện từ cấp mầm non cho đến phổ thông, ở một nền giáo dục thực học, thi thực, kết quả thực, khi các em đã có kiến thức thật thì sẽ vào phòng thi một cách đàng hoàng.

Tuy nhiên, với hàng triệu thí sinh tham gia ở các vùng miền khác nhau, năng lực, trình độ khác nhau, thậm chí đối tượng khác nhau nên cần tuyên truyền, nâng cao nhận thức, nêu ra những bài học.

Thứ trưởng cũng đề nghị các địa phương tiếp tục quán triệt tinh thần “4 Đúng – 3 Không” trong quá trình tổ chức kỳ thi, gồm: Đúng quy chế và hướng dẫn thi; Đúng và đủ quy trình; Đúng vị trí, chức trách nhiệm vụ được giao; Đúng thời điểm để kịp thời xử lý tình huống, sự cố bất thường; Không lơ là, chủ quan; Không căng cứng, áp lực thái quá; Không tự ý xử lý tình huống, sự cố bất thường.

Bên cạnh đó, tất cả các khâu phải chu đáo và thân thiện, giữa cán bộ làm công tác phục vụ kỳ thi với nhau, giữa thầy cô giáo, cán bộ với học sinh để các em có tinh thần, tâm thế thoải mái nhất bước vào phòng thi.