Theo trình bày của các DHS, năm 2022 có 3 DHS được Bộ GD-ĐT cử sang học ĐH tại Belarus theo diện học bổng hiệp định giữa hai Chính phủ VN và Belarus. Năm đầu tiên các em học dự bị ĐH tại Belarus (học tiếng Nga), chi phí do Chính phủ VN tài trợ. Sau khi hoàn thành khóa học tiếng, các em sẽ được nhập học chuyên ngành theo diện học bổng do Chính phủ Belarus cấp (được miễn học phí, được cấp học bổng hằng tháng…).
Tuy nhiên, tháng 7 vừa qua, 3 DHS này nhận được thông báo của Bộ GD Belarus không nhận được các giấy tờ về việc có sinh viên VN đến học theo diện hiệp định từ Bộ GD-ĐT VN. Các em muốn tiếp tục học chuyên ngành tại Belarus thì phải chi trả như mọi sinh viên quốc tế khác. Ngày 24.7, một đại diện DHS đã làm đơn gửi Cục Hợp tác quốc tế – HTQT (Bộ GD-ĐT) để phản ánh sự việc.
Một DHS khác cho biết sau khi nhận được phản ánh của các em, Cục HTQT yêu cầu các DHS chờ đợi để giải quyết với phía Belarus. Đến ngày 5.10, Cục HTQT yêu cầu các DHS tiến hành thủ tục nhập học chuyên ngành theo diện hiệp định. Hiện nay các em đã nhập học, nhưng các vấn đề khúc mắc tới thủ tục giữa hai bên thì các em vẫn phải “tiếp tục chờ đợi”.
Các DHS đang rất lo về các hệ lụy mà mình phải chịu từ việc nhập học muộn và bày tỏ nguyện vọng được hai Chính phủ giải quyết theo hướng cho các em nhập học vào năm sau.
Trao đổi với Thanh Niên, ông Nguyễn Hải Thanh, Phó cục trưởng Cục HTQT, cho biết năm 2022, Bộ đã có đủ căn cứ để ban hành các quyết định cử 3 DHS đi học ĐH theo diện hiệp định năm 2022. Tuy nhiên, ông Thanh cũng xác nhận, gần đây có vấn đề phát sinh như các DHS đã phản ánh. Trong quá trình giải quyết, Bộ GD-ĐT vẫn đề nghị DHS tiếp tục theo học để đảm bảo chương trình học tập. Bộ GD-ĐT vẫn cấp bù kinh phí cho các DHS này.
Ngày 5.10, Đại sứ quán Belarus tại VN đã có công hàm gửi Bộ GD-ĐT VN thông báo về việc tiếp nhận 3 DHS vào học theo diện học bổng (như hiệp định). Cục HTQT đã thông báo cho các DHS.
Hiện tại có một DHS đã đồng ý ở lại học ĐH tại Belarus theo diện học bổng của Belarus và VN. Nhưng hai em còn lại kiến nghị hai nội dung: chuyển sang học ĐH tại Nga, xin tạm dừng học một năm học. Với nội dung thứ nhất, theo quy định của VN là không được phép. Với nội dung thứ hai, Cục HTQT đã trao đổi với phía Belarus và phía Belarus không đồng ý.
Ông Thanh khẳng định hiện nay phía Belarus đã tiếp nhận vào học diện học bổng (như hiệp định), phía VN vẫn đảm bảo việc cấp bù sinh hoạt phí và các chế độ khác theo quy định dành cho DHS diện học bổng hiệp định. Phía Belarus cũng khẳng định luôn tạo điều kiện cho DHS VN học tập tại các cơ sở giáo dục của Belarus và không yêu cầu DHS phải dừng học. Các cơ sở giáo dục Belarus đang đào tạo 3 DHS cũng khẳng định đang tạo những điều kiện thuận lợi nhất cho DHS VN. Vì vậy, Cục HTQT yêu cầu hai DHS còn lại tiếp tục học ĐH tại Belarus.
Cục HTQT sẽ tiếp tục trao đổi với phía Belarus để đảm bảo các quyền lợi và chế độ chính sách cho DHS hiệp định theo quy định. Cục cũng đề nghị phía Belarus quan tâm, tạo điều kiện tốt nhất cho DHS trong quá trình học tập.
“Cục HTQT sẽ tiếp tục tìm hiểu và trao đổi với phía Belarus để có giải pháp hỗ trợ các DHS”, ông Thanh chia sẻ.