Sau hơn 10 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia Xây dựng nông thôn mới (NTM), đến cuối năm 2020, nhiều địa phương trên địa bàn toàn tỉnh đã bắt đầu lộ trình xây dựng NTM nâng cao, nhưng đến nay nhiều xã vùng cao của huyện Hàm Thuận Bắc vẫn đang gặp không ít khó khăn, để phấn đấu về đích NTM.
Đông Giang, Đông Tiến, La Dạ là những xã thuần đồng bào dân tộc thiểu số, người dân chủ yếu sống bằng nghề nông, tỷ lệ hộ nghèo cao. Sau hơn 10 năm thực hiện Chương trình, dù đã nhiều nỗ lực và đạt được một số kết quả tích cực, nhưng hiện vẫn chưa có xã nào về đích NTM.
Theo thống kê, đến nay 3 địa phương chưa có xã nào đạt đủ 19 tiêu chí để về đích NTM theo tinh thần Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM. Cụ thể, Đông Tiến đạt 15/19 tiêu chí, Đông Giang 14/19 tiêu chí, La Dạ 12/19 tiêu chí. Những tiêu chí còn lại là các tiêu chí khó, trong đó có tiêu chí khiến cho các xã loay hoay phấn đấu để về đích mãi không thành, đó là tiêu chí số 10, 11, 13 về thu nhập, nghèo đa chiều; tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn.
Chủ tịch UBND xã Đông Tiến K’Văn Góa cho biết, các tiêu chí khác chúng tôi có thể phấn đấu được, còn một số tiêu chí khó, nhất là các tiêu chí số 10, 11, 13. Với tiêu chí số 10, năm 2023 quy định 47 triệu đồng/người/năm thì mới đạt được tiêu chí. Năm 2022 quy định 44 triệu đồng/người/năm, nhưng cộng hết khoản thu trong gia đình mới chỉ 40 triệu đồng/người/năm, năm nay quy định cao hơn thì khó cho xã. Trong khi thời tiết ngày càng cực đoan gây ra bệnh tật, được mùa mất giá, mất mùa được giá…, giá phân thuốc, cây con giống cao. Với tiêu chí số 13 quy định phải có mô hình liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm chủ lực đảm bảo bền vững, truy xuất nguồn gốc các sản phẩm chủ lực của xã gắn với xây dựng vùng nguyên liệu và được chứng nhận VietGap và tương đương… xã không đủ nguồn lực.
Đông Giang, La Dạ cũng chung cảnh tương tự, Chủ tịch UBND xã Đông Giang K’ Văn Tiển chia sẻ, xã cũng lo nhất là tiêu chí số 10, năm qua thu nhập bình quân đầu người chỉ có khoảng 38 triệu đồng/người/năm không bằng người dân Đông Tiến thì làm sao đạt tiêu chí. Cuộc sống người dân còn nhiều khó khăn, chỉ trông chờ vào cây bắp, đậu các loại, nhưng những năm gần đây sâu bệnh; riêng điều, cao su mất giá. Xã muốn thoát nghèo mà mức sống của người dân còn thấp, rất khó đạt chuẩn NTM.
Từ thực tế trên nên các xã cứ loay hoay phấn đấu về đích NTM với tâm trạng không biết khi nào về trong điều kiện vừa phải giữ vững các tiêu chí đã đạt để nâng chuẩn vừa tìm cách hóa giải các tiêu chí chưa đạt. Do đó, cần có quyết tâm cao, nỗ lực của chính cán bộ, lãnh đạo địa phương và nhân dân trong xã, cùng với sự trợ giúp của các cấp, ngành huyện và tỉnh. Điều này phù hợp với Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 – 2030 vốn đang triển khai giai đoạn I (2021 – 2025).
Chủ tịch UBND xã Đông Giang K’ Văn Tiển cho biết: “Chúng tôi đang cố gắng đẩy mạnh thực hiện các chương trình xây dựng và phát triển kinh tế – xã hội trên địa bàn xã. Đồng thời, luôn kiểm tra, đôn đốc đẩy nhanh tiến độ thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM. Thường xuyên triển khai có hiệu quả kế hoạch đề ra, nhất là các tiêu chí đăng ký thực hiện trong năm. Cùng với đó tập trung giữ vững các tiêu chí đã đạt, gắn với đẩy mạnh thực hiện phong trào thi đua “Chung sức, chung lòng xây dựng nông thôn mới” và Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”.
Tương tự, Đông Tiến đang đẩy mạnh chương trình này bằng cách tập trung vào các tiêu chí chưa đạt. Theo ông K’ Văn Góa – Chủ tịch UBND xã Đông Tiến: để đạt được các tiêu chí còn lại, UBND xã đang xây dựng hướng mở rộng kết nối thị trường, liên kết chuỗi với các doanh nghiệp, trong đó chú trọng vai trò hợp tác xã. Xác định lại các tiêu chí, xem tiêu chí nào có khả năng thực hiện được thì ưu tiên nguồn vốn ngân sách trước, sau đó mới đến các tiêu chí khác. “Đối với hộ nghèo phân ra từng nhóm đối tượng hỗ trợ, thường xuyên tuyên truyền nhân dân ý thức tự lực, tự cường vươn lên xây dựng cuộc sống, góp phần xóa đói giảm nghèo bền vững, xây dựng diện mạo mới địa phương”, ông K’ Văn Góa nói thêm.