Phát triển sản phẩm OCOP có tiềm năng xuất khẩu

Những bước tiến vững chắc

Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) tại tỉnh được triển khai từ năm 2019, tuy có khởi đầu muộn hơn so với một số tỉnh, thành nhưng đã ghi nhận nhiều kết quả đáng chú ý. Giai đoạn 2019 – 2021, toàn tỉnh có 70 sản phẩm OCOP được công nhận. Bước sang giai đoạn mới, sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 919/QĐ-TTg ngày 1/8/2022 về phê duyệt Chương trình OCOP giai đoạn 2021 – 2025, UBND tỉnh đã nhanh chóng ban hành Kế hoạch số 3799/KH-UBND ngày 9/11/2022 để triển khai thực hiện. Mục tiêu đến năm 2025, Bình Thuận phấn đấu công nhận mới ít nhất từ 80 – 130 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên. Để thực hiện mục tiêu này, Sở Nông nghiệp và PTNT đã tham mưu UBND tỉnh xây dựng kế hoạch triển khai hàng năm, đặt chỉ tiêu phát triển thêm từ 15 – 20 sản phẩm OCOP mới mỗi năm.

Xúc tiến thương mại quảng bá sản phẩm OCOP.

Theo đánh giá của Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh, sau hơn 4 năm triển khai, Chương trình OCOP tại Bình Thuận đã đạt được nhiều kết quả quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn và nâng cao đời sống người dân. Các sản phẩm OCOP đã góp phần nâng cao giá trị sản phẩm địa phương, đặc biệt trong các lĩnh vực như nông sản, thực phẩm chế biến sẵn, và sản phẩm thủ công mỹ nghệ. Chương trình đã giúp hình thành các chuỗi giá trị từ sản xuất đến tiêu thụ, kết nối các hợp tác xã, doanh nghiệp và hộ gia đình, tạo ra nền tảng phát triển bền vững cho kinh tế nông thôn. Đồng thời, nhiều sản phẩm đã được công nhận đạt tiêu chuẩn OCOP, tạo dựng được thương hiệu và uy tín trên thị trường, không chỉ trong nước mà còn hướng đến xuất khẩu. Tuy nhiên, chương trình vẫn còn một số hạn chế như thiếu sự đồng bộ trong việc quảng bá sản phẩm và thiếu nguồn lực hỗ trợ để các chủ thể OCOP phát triển bền vững hơn.

Hiện nay, tỉnh có nhiều sản phẩm OCOP đặc trưng như nước mắm, thanh long chế biến, hải sản chế biến. Gần đây, các sản phẩm gạo chất lượng cao và yến sào từ huyện Tánh Linh, Đức Linh cũng đang dần khẳng định thương hiệu. Sau khi được chứng nhận đạt sao OCOP, các sản phẩm này được chính quyền địa phương hỗ trợ quảng bá qua báo chí, truyền hình, hội chợ và các chương trình xúc tiến thương mại. Nhờ đó, nhiều chủ thể đã ký kết hợp đồng tiêu thụ, duy trì ổn định sản xuất. Để nâng cao chất lượng sản phẩm, tỉnh đã triển khai Phần mềm số hóa OCOP trên toàn địa bàn, tổ chức tập huấn giúp các chủ thể tạo tài khoản và nộp hồ sơ điện tử thay cho bảng giấy. Đến nay, 90 chủ thể đã nộp 96 hồ sơ điện tử, 54 chủ thể đăng ký hoạt động trên sàn thương mại điện tử sanphamdiaphuong.com.vn, và 27 chủ thể tham gia hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử tại truyxuatsanphambinhthuan.vn.

Tập trung các sản phẩm OCOP chế biến, xuất khẩu

Tập trung nâng chất lượng

Bên cạnh ưu điểm, vẫn còn nhiều sản phẩm tươi chưa qua chế biến, còn hạn chế về bao bì, mẫu mã. Một số địa phương còn chạy theo số lượng mà chưa chú trọng nâng cấp sản phẩm lên mức 4 sao, 5 sao. Chủ trương của tỉnh là tập trung vào nâng cao chất lượng sản phẩm OCOP gắn với thị trường tiêu thụ. Theo Quyết định số 148/QĐ-TTg ngày 24/2/2023 của Thủ tướng Chính phủ, để đạt 4 – 5 sao, sản phẩm phải đáp ứng các tiêu chí khắt khe như truy xuất nguồn gốc điện tử, chứng nhận quản lý chất lượng tiên tiến, bao bì sáng tạo và thân thiện môi trường. Vì vậy, trong thời gian tới, cơ quan liên quan sẽ tăng cường kiểm tra thực tế tại các cơ sở sản xuất, từ nhà xưởng, kho bảo quản đến nguồn nguyên liệu đầu vào. Ngoài ra, tỉnh sẽ tiếp tục hỗ trợ các chủ thể OCOP tham gia các chương trình xúc tiến thương mại, đào tạo kỹ năng quản trị, chuyển đổi số, bán hàng trực tuyến, nâng cao chất lượng và an toàn thực phẩm. Các chủ thể cũng cần thay đổi tư duy, chủ động tiếp cận các nhà bán lẻ, hệ thống phân phối, đầu tư công nghệ để tăng năng suất và giảm giá thành, nâng cao năng lực cạnh tranh.

Ông Ngô Minh Trang – Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh cho biết, tính đến 12/2, toàn tỉnh có 163 sản phẩm Ocop, trong đó có 7 sản phẩm Ocop 4 sao, 156 sản phẩm Ocop 3 sao. Các sản phẩm chủ lực như thanh long chế biến, nước mắm truyền thống và các sản phẩm thủ công mỹ nghệ đã góp phần khẳng định chất lượng và giá trị thương hiệu của Bình Thuận trên thị trường. Định hướng phát triển các sản phẩm OCOP trong năm 2025 sẽ tập trung vào việc mở rộng các sản phẩm có tiềm năng xuất khẩu, đặc biệt là các sản phẩm chế biến từ thanh long và hải sản. Ngoài ra, tỉnh cũng sẽ đẩy mạnh việc phát triển sản phẩm gắn với du lịch, tận dụng các làng nghề truyền thống để phát triển sản phẩm lưu niệm và các sản phẩm thủ công mỹ nghệ độc đáo. Đặc biệt, việc nâng cao chất lượng và tiêu chuẩn hóa các sản phẩm để đáp ứng yêu cầu của thị trường hiện đại cũng là một trong những mục tiêu trọng tâm của tỉnh.