Để huy động các nguồn lực đầu tư xây dựng phát triển đô thị, nâng cao chất lượng, diện mạo kiến trúc cảnh quan theo hướng hiện đại, văn minh, bền vững, hướng tới mục tiêu Phan Thiết là đô thị loại I, phù hợp định hướng phát triển đô thị của tỉnh. Mới đây, UBND tỉnh đã ban hành Phương án tổng thể sắp xếp đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 – 2025, định hướng đến năm 2030, đồng thời thực hiện điều chỉnh địa giới hành chính để mở rộng TP. Phan Thiết.
12 đơn vị thuộc diện sắp xếp
Theo Phương án tổng thể sắp xếp đơn vị hành chính (ĐVHC) vừa được UBND tỉnh ban hành, Bình Thuận có 12 đơn vị (3 xã, 8 phường và 1 thị trấn) thuộc diện sắp xếp. Trong đó giai đoạn 2023 – 2025 có 8 đơn vị (2 xã, 6 phường), gồm: Phong Nẫm, Tiến Lợi, Đức Thắng, Đức Nghĩa, Lạc Đạo, Bình Hưng, Hưng Long, Thanh Hải (TP. Phan Thiết). Giai đoạn 2026 – 2030 có 4 đơn vị (1 xã, 2 phường và 1 thị trấn), gồm: Bình Thạnh (huyện Tuy Phong), Phú Trinh (TP. Phan Thiết), Phước Lộc (thị xã La Gi), Tân Minh (huyện Hàm Tân).
Riêng trong giai đoạn 2023 – 2025, tỉnh Bình Thuận thực hiện sắp xếp 8 đơn vị (2 xã, 6 phường) thuộc TP. Phan Thiết không đảm bảo tiêu chuẩn, đồng thời điều chỉnh địa giới hành chính để mở rộng Phan Thiết. Quá trình đó cần thực hiện theo nguyên tắc, sắp xếp ĐVHC cấp xã không đảm bảo tiêu chuẩn, đồng thời với chủ trương mở rộng TP. Phan Thiết và thành lập một số ĐVHC cấp xã thuộc Phan Thiết theo chương trình phát triển đô thị. Sắp xếp, sáp nhập kết hợp điều chỉnh địa giới hành chính để các ĐVHC của tỉnh đạt chuẩn theo quy định.
Về phương án sắp xếp, điều chỉnh một phần diện tích tự nhiên và quy mô dân số của huyện Hàm Thuận Bắc và một phần diện tích tự nhiên, quy mô dân số huyện Hàm Thuận Nam vào TP. Phan Thiết. Cụ thể, nhập toàn bộ diện tích tự nhiên và quy mô dân số của thị trấn Phú Long, huyện Hàm Thuận Bắc vào TP. Phan Thiết, thành lập phường thuộc TP. Phan Thiết, phù hợp theo Quyết định số 1197 của UBND tỉnh Bình Thuận về việc phê duyệt đồ án điều chỉnh Quy hoạch chung TP. Phan Thiết đến năm 2040 và Quyết định số 927 của UBND tỉnh Bình Thuận về việc phê duyệt Chương trình phát triển đô thị TP. Phan Thiết đến năm 2040.
Nhập toàn bộ diện tích tự nhiên và quy mô dân số của xã Hàm Thắng, huyện Hàm Thuận Bắc vào TP. Phan Thiết. Thực hiện điều chỉnh quy hoạch chung TP. Phan Thiết; bảo đảm phạm vi, ranh giới thành phố Phan Thiết phù hợp với Quy hoạch tỉnh Bình Thuận thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1701, hướng dẫn của Bộ Xây dựng tại Công văn số 3572 và Phương án tổng thể sắp xếp ĐVHC.
Điều chỉnh một phần diện tích tự nhiên và quy mô dân số của xã Hàm Liêm, xã Hàm Hiệp, huyện Hàm Thuận Bắc vào TP. Phan Thiết. Nhập toàn bộ diện tích tự nhiên và quy mô dân số của xã Hàm Mỹ, huyện Hàm Thuận Nam về TP. Phan Thiết. Thực hiện điều chỉnh quy hoạch chung thành phố Phan Thiết, bảo đảm phù hợp với Quy hoạch tỉnh Bình Thuận thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1701, hướng dẫn của Bộ Xây dựng tại Công văn số 3572 và Phương án tổng thể sắp xếp ĐVHC. Như vậy, kết quả sau sắp xếp, điều chỉnh địa giới ĐVHC thì thành phố Phan Thiết có diện tích tự nhiên khoảng hơn 305 km2; đạt 203,34% tiêu chuẩn. Quy mô dân số khoảng hơn 334.000 người, đạt 222,98% tiêu chuẩn. Dự kiến có 18 đơn vị (13 phường, 5 xã); tỷ lệ số phường trên tổng số ĐVHC trực thuộc đạt 72,22% (đạt so với quy định là 65%).
Hướng tới mục tiêu Phan Thiết là đô thị loại I
Để đạt được mục tiêu đề ra, Phương án nêu rõ lộ trình thực hiện trong năm 2024 sẽ rà soát, điều chỉnh, bổ sung các quy hoạch của địa phương (bao gồm: Quy hoạch tỉnh, quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn và các quy hoạch khác có liên quan) bảo đảm phù hợp, thống nhất với Phương án tổng thể sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 – 2025. Xây dựng các đề án chi tiết để triển khai Phương án tổng thể sắp xếp ĐVHC của tỉnh.
Tiếp đó sẽ tổ chức lấy ý kiến cử tri; thông qua Hội đồng nhân dân các cấp hồ sơ đề án sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã; đề án điều chỉnh ĐGHC để mở rộng TP. Phan Thiết và thành lập một số phường, xã thuộc TP. Phan Thiết theo đúng quy định. Hoàn chỉnh và gửi hồ sơ đề án sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã; đề án điều chỉnh địa giới hành chính để mở rộng TP. Phan Thiết và thành lập một số phường, xã thuộc Phan Thiết, báo cáo Bộ Nội vụ để trình Chính phủ xem xét, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội theo quy định. Tiến hành sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy, bố trí đội ngũ cán bộ, công chức và người lao động tại các ĐVHC cấp xã thực hiện sắp xếp. Tập trung giải quyết chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức và người lao động dôi dư khi tiến hành sắp xếp các ĐVHC cấp xã… Năm 2025 và những năm tiếp theo sẽ tiếp tục giải quyết chế độ, chính sách dôi dư tại các ĐVHC cấp xã và những người dôi dư sau đại hội đảng bộ cấp xã nhiệm kỳ 2025 – 2030 ở những ĐVHC cấp xã hình thành sau khi sắp xếp. Tiếp tục thực hiện việc sắp xếp lại, xử lý trụ sở, tài sản công của cơ quan, tổ chức, đơn vị tại ĐVHC cấp xã thực hiện sắp xếp…
Theo UBND tỉnh, quá trình xây dựng Phương án tổng thể thực hiện sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã đảm bảo công tác lãnh đạo của cấp ủy đảng (thông qua Ban Thường vụ các huyện, thị, thành ủy và đã báo cáo Ban Thường vụ Tỉnh ủy); phù hợp với quy hoạch tỉnh, quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn và các quy hoạch khác có liên quan. Mặt khác, phương án sắp xếp được các địa phương chú trọng, cân nhắc kỹ các yếu tố đặc thù về truyền thống lịch sử, văn hóa, dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng, phong tục, tập quán, vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, cộng đồng dân cư. Đồng thời, đảm bảo yêu cầu về quốc phòng – an ninh, trật tự, an toàn xã hội, phát triển kinh tế – xã hội, phù hợp với Chương trình phát triển đô thị của địa phương.
Có thể khẳng định, Bình Thuận xác định nhiệm vụ thực hiện sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã không đảm bảo tiêu chuẩn theo quy định của Trung ương, hướng đến tăng số lượng ĐVHC cấp xã đạt chuẩn để phù hợp với yêu cầu quản lý của địa phương. Đồng thời thực hiện điều chỉnh ĐGHC để mở rộng TP. Phan Thiết và thành lập một số phường, xã thuộc TP. Phan Thiết theo ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại buổi làm việc với cán bộ chủ chốt tỉnh Bình Thuận vào ngày 31/8/2022. Qua đó huy động các nguồn lực để đầu tư xây dựng phát triển đô thị, nâng cao chất lượng, diện mạo kiến trúc cảnh quan đô thị theo hướng hiện đại, văn minh, bền vững, hướng tới mục tiêu Phan Thiết là đô thị loại I, phù hợp định hướng phát triển đô thị của tỉnh.
Theo phương án, tỉnh sẽ điều chỉnh một phần diện tích tự nhiên, quy mô dân số của xã Hàm Liêm, xã Hàm Hiệp, huyện Hàm Thuận Bắc vào xã Phong Nẫm, TP. Phan Thiết. Đồng thời, nhập toàn bộ diện tích tự nhiên và quy mô dân số của phường Lạc Đạo; phường Đức Thắng và phường Đức Nghĩa thành một phường mới. Nhập toàn bộ diện tích tự nhiên và quy mô dân số của phường Bình Hưng và phường Hưng Long thành một phường mới. Phương án cũng điều chỉnh một phần diện tích tự nhiên, quy mô dân số của phường Phú Hài và điều chỉnh một phần diện tích tự nhiên, quy mô dân số của xã Hàm Thắng, huyện Hàm Thuận Bắc vào phường Thanh Hải.
