Trong suốt thời gian cao điểm mùa mưa, các công trình thủy lợi trên địa bàn tỉnh được đơn vị quản lý điều tiết, vận hành phù hợp. Qua đó, nhằm đảm bảo an toàn mùa mưa lũ, vừa bắt đầu tích nước để đáp ứng nhu cầu sinh hoạt, sản xuất mùa khô sắp tới.
Đảm bảo cho sản xuất cây trồng
Hiện đang vào thời điểm mùa mưa, nên ở hầu hết các hồ chứa thủy lợi trong tỉnh cơ bản đều tích đầy nước. Ông Nguyễn Hữu Phước – Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT cho biết, các hồ chứa đang được đơn vị quản lý chủ động các biện pháp tích trữ và phân phối nguồn nước hợp lý. Đồng thời tận dụng nguồn nước chạy máy phát điện, kết hợp cấp nước về hạ du của thủy điện Đại Ninh và Hàm Thuận – Đa Mi trữ vào các hồ chứa, ao bàu, kênh trục lớn. Mục tiêu nhằm đảm bảo cung ứng đủ lượng nước thô cấp cho các nhà máy nước đô thị, các công trình cấp nước tập trung khu vực nông thôn và cấp nước phục vụ sản xuất nông nghiệp.
Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và PTNT cho biết thêm, từ đầu năm đến nay trữ lượng nước tại các hệ thống công trình thủy lợi, hồ chứa trên địa bàn tỉnh cơ bản đảm bảo cho sản xuất cây trồng. Cụ thể, diện tích tưới lúa, hoa màu thuộc hệ thống công trình thủy lợi toàn tỉnh khoảng 81.554 ha, đạt 86,8% kế hoạch. Trong đó diện tích tưới cây thanh long, cây ăn quả gần 19.700 ha và diện tích cấp nước nuôi trồng thủy sản 411 ha. Tổng lượng nước thô cung cấp phục vụ sinh hoạt từ đầu năm đến nay đạt 30 triệu m3.
Theo kế hoạch những tháng cuối năm, các đơn vị khai thác công trình thủy lợi trên địa bàn tỉnh đã và đang quản lý chặt chẽ nguồn nước hiện có. Đồng thời xây dựng phương án tích nước, bố trí sản xuất vụ mùa năm 2023 đảm bảo hiệu quả. Đặc biệt, ưu tiên tích nước sớm tại các hồ chứa mới đầu tư xây dựng và sửa chữa, nâng cấp nhằm tích trữ tối đa lượng nước tại hồ khi kết thúc mưa, dự trữ nguồn nước chuẩn bị phục vụ sản xuất và sinh hoạt cho mùa khô năm 2024. Song song, tiếp tục triển khai thực hiện hiệu quả chính sách hỗ trợ thủy lợi nhỏ, thủy lợi nội đồng và tưới tiên tiến, tiết kiệm nước.
Quản lý chặt chẽ nguồn nước hiện có
Trong tháng 10/2023, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hồng Hải cùng đoàn công tác đã đi kiểm tra thực tế tại một số công trình thủy lợi phía Bắc tỉnh, trong đó có hồ Sông Quao (Hàm Thuận Bắc), hồ Cà Giây và hồ Sông Lũy (Bắc Bình). Theo Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Bình Thuận, trên địa bàn tỉnh hiện có 49 hồ chứa, tương ứng tổng dung tích 442 triệu m3. Tổng diện tích tưới canh tác của các hệ thống thủy lợi hiện tại khoảng 54.000 ha. Trong đó một số hồ chứa lớn phía Bắc tỉnh như hồ Sông Quao hiện đạt dung tích 78,75 triệu m3/ 81,27 triệu m3, đạt 96,8% thiết kế. Công trình đang cấp nước tưới cho 12.170, trong đó tưới trực tiếp 9.150 ha và tưới bổ sung trên 3.000 ha lúa, thanh long. Đồng thời cấp nước cho sinh hoạt và công nghiệp 72.000 m3/ngày đêm. Đến cuối năm 2023, công trình này dự kiến cấp nước tưới vụ mùa 2023 cho 9.150 ha lúa và thanh long khoảng 25 triệu m3; cấp nước sinh hoạt 7,2 triệu m3. Vào mùa khô năm 2024, hồ sẽ cấp nước tưới vụ đông xuân cho 9.150 ha lúa và thanh long khoảng 50 triệu m3; cấp nước sinh hoạt 20 triệu m3.
Báo cáo tình hình các hồ chứa với lãnh đạo tỉnh, Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Bình Thuận cho biết, thời gian qua lực lượng quản lý các công trình đáp ứng yêu cầu về số lượng cũng như trình độ chuyên môn, đảm bảo ổn định cấp nước và thực hiện đúng các quy định về quản lý an toàn đập… Điển hình như hồ Sông Quao là công trình mới được đầu tư nâng cấp bảo đảm ổn định cấp nước phục vụ sản xuất và sinh hoạt. Mặt khác, hiện nay UBND tỉnh đã có chủ trương bố trí vốn để thực hiện cắm mốc hành lang bảo vệ công trình và thiết bị thông tin, cảnh báo an toàn cho đập và vùng hạ du đập, dự kiến thực hiện trong tháng 12/2023. Công ty đang phối hợp tốt với các địa phương trong việc thông báo kế hoạch xả lũ, dự báo nước đến và điều tiết xả trước đón lũ nhằm giảm ngập lụt cho vùng hạ du công trình khi có mưa lũ xảy ra.
Riêng hồ Cà Giây hiện tại dung tích khoảng 32,16 triệu m3/thiết kế 37,24 triệu m3, đạt 86,3%. Công trình đang phát huy hiệu quả tốt, tưới vượt năng lực thiết kế. Dự kiến từ nay đến cuối năm, công trình sẽ cấp nước tưới vụ mùa 2023 cho 6.300 ha lúa và thanh long khoảng 30 triệu m3; cấp nước sinh hoạt 0,02 triệu m3. Vào mùa khô năm 2024, công trình được bổ sung nguồn nước từ hồ Sông Lũy, dự kiến sẽ cấp nước tưới vụ đông xuân cho 6.300 ha lúa và thanh long khoảng 88,2 triệu m3; cấp nước sinh hoạt 0,05 triệu m3… Qua kiểm tra thực tế các công trình thủy lợi, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hồng Hải đã yêu cầu đơn vị vận hành khai thác cần chú trọng đảm bảo an ninh, an toàn hồ chứa, nhất là trong điều kiện thời tiết mưa bão, tích nước phục vụ mùa khô. Song song, công ty cần tiếp tục nghiên cứu các thủ tục, xây dựng kế hoạch khai thác, sử dụng nước mặt tại các công trình thủy lợi…
