Đưa ẩm thực của đồng bào Chăm vào phục vụ du khách

Nguyên liệu từ các sản phẩm của địa phương

Không cần những sản phẩm cao lương mỹ vị để làm nên các món ẩm thực, các nguyên liệu sẵn có tại địa phương qua bàn tay khéo léo chế biến của người dân bản địa đã trở thành những món ăn hấp dẫn, bắt mắt bởi sự kết hợp giữa các loại rau, gia vị, tôm, cá, thịt… Các món ăn đặc trưng trong các lễ hội của đồng bào Chăm ở Bình Thuận được biết đến đó là: Bánh gừng, xôi chè, cá kho, cá nướng… Văn hóa ẩm thực của đồng bào Chăm ở Bình Thuận là một phần không thể thiếu trong bản sắc văn hóa của các tỉnh Nam Trung bộ và Nam bộ. Đây là một văn hóa đặc trưng và đa dạng, phản ánh đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào Chăm. Ngoài những lễ hội dân gian, trang phục và nghề truyền thống, ẩm thực cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giới thiệu văn hóa của đồng bào Chăm đến với du khách. Với đồng bào Chăm của Bình Thuận, ẩm thực không phải là những món ăn cao sang mà là sự tinh tế và bình dị, có thể dùng những thành phần đơn giản như rau, thịt hay nước mắm để tạo nên những món ăn ngon và đậm đà hương vị. Sự bình dị nằm ở cách đồng bào Chăm giữ gìn và phát huy những giá trị truyền thống của ẩm thực để truyền lại cho thế hệ sau. Với những ai đến thăm làng Chăm và thưởng thức những món ăn truyền thống của đồng bào Chăm, sẽ cảm nhận được sự tinh tế và bình dị của ẩm thực này. Ngoài các món mặn, đồng bào Chăm ở Bình Thuận còn có nhiều loại bánh, chủ yếu làm để phục vụ trong lễ nghi tôn giáo, cưới hỏi. Các loại bánh phổ biến là bánh tét, bánh cuốn, bánh gừng… Cũng như bao nét ẩm thực khác của các đồng bào dân tộc, nét ẩm thực đặc sản của đồng bào Chăm ở Bình Thuận là hình ảnh đại diện cho điều kiện khí hậu nắng gió. Mỗi đặc sản là một tinh thần nói lên sự bình dị, giản đơn trong cuộc sống. Mặc dù nguyên liệu đều xuất phát từ đồng nội, núi rừng và biển cả. Tuy nhiên, theo hương vị và cách chế biến đã tạo nên một sự khác biệt khó trùng lẫn. Chính vì điều này mà nét ẩm thực của từng dân tộc mang một dấu ấn riêng, nhẹ nhàng với những món ăn bình dị. Với đồng bào Chăm ở Bình Thuận, ẩm thực là những thứ không cao sang, mà ẩm thực chính là nét tinh tế và sự bình dị. Nét tinh tế và sự bình dị này là những thứ mà bất kỳ ai cũng cảm nhận được. Ẩm thực của đồng bào Chăm ở Bình Thuận phong phú và mang nhiều sắc thái riêng, đã góp phần làm nên một phong cách ăn uống khác hẳn với những dân tộc khác.

Đưa ẩm thực của đồng bào Chăm vào thực đơn

Thời gian qua, ẩm thực của đồng bào Chăm ở Bình Thuận rất được chú trọng tuyên truyền như một sản phẩm du lịch độc đáo của tỉnh. Cụ thể như tại Lễ hội Katê, Ban tổ chức đã bố trí một khu vực riêng để giới thiệu văn hóa truyền thống của đồng bào Chăm, trong đó có ẩm thực. Nhờ đó, văn hóa ẩm thực của đồng bào Chăm được quảng bá rộng rãi, góp phần thu hút ngày càng đông du khách đến với lễ hội của đồng bào Chăm. Đặc biệt là những ngày đầu tháng 11/2024 này, Pandanus Resort, thuộc phường Mũi Né, thành phố Phan Thiết đã tổ chức Lễ hội Văn hóa – Ẩm thực đồng bào Chăm, trong đó điểm nhấn là giới thiệu ẩm thực đồng bào Chăm. Ngay trong khuôn viên của nhà hàng Blue Lagon, du khách được thưởng thức buổi tiệc “Buffet Chăm” đầy sắc màu và hương vị với những món ăn đặc sản như: Dê nước lèo ăn với rau ghém, dê nướng gia vị, gà nướng ăn cùng cơm béo, gỏi xoài cá cơm, bánh gừng… do các nghệ nhân ẩm thực của đồng bào Chăm chuẩn bị và chế biến. Trong các món ăn đặc sắc của đồng bào Chăm phải nói đến món nước lèo thịt dê, đây là món ăn gia truyền nay được mở rộng ra các nhà hàng. Món ăn tuy không cầu kỳ nhưng phải biết cách pha chế để món nước lèo có mùi vị đặc biệt. Hiện nay món ăn này gia đình người Chăm nào cũng có thể làm được. Trong các lễ hội của đồng bào Chăm ở Bình Thuận không thể thiếu món ăn này bởi đây là những món ngon chế biến từ thịt dê, trong đó có hai món chính là thịt dê luộc và nước lèo thịt dê. Hiện món ăn đặc trưng này của đồng bào Chăm ở Bình Thuận chưa được phổ biến ở thị trường, chỉ khi nào du khách ghé thăm làng Chăm mới có thể thưởng thức. Ẩm thực của đồng bào Chăm là dấu ấn quan trọng thể hiện sức hấp dẫn của điểm đến với khách du lịch nhưng hiện nay chưa được khai thác. Các món ăn hoàn toàn dân dã như chính thế hệ hàng trăm năm trước từng chế biến. Chỉ khác ở cách sắp đặt và nắm được một số thói quen trong ăn uống của du khác là có thể tạo ra “bữa tiệc đồng quê” với giá trị cao. Ẩm thực không còn chỉ đóng vai trò là yếu tố phục vụ nhu cầu ăn uống đơn thuần của du khách mà đã dần trở thành một trong những mục đích chính của các chuyến du lịch, chi phối mạnh mẽ tới quyết định lựa chọn điểm đến và kích thích khả năng chi tiêu của du khách. Vì vậy để xây dựng được thương hiệu văn hóa ẩm thực Bình Thuận hấp dẫn hơn, ngoài những ẩm thực từ biển và đồng quê cần đưa vào thực đơn các món ăn đặc sắc của đồng bào Chăm thông qua những phong cách nấu ăn, kỹ thuật đặc biệt chế biến các món ăn, đồng thời xây dựng mối quan hệ với các nhà hàng và đầu bếp địa phương để tạo ra một danh mục món ăn đặc sản của đồng bào Chăm để phục vụ du khách.