Công ty may Tinh Lợi (Hải Dương) mỗi năm xuất khẩu hàng triệu sản phẩm sang thị trường EU. (Ảnh: Trần Việt/TTXVN)
Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam-EU (EVFTA) chính thức có hiệu lực từ tháng 8-2020, tạo nên dấu mốc quan trọng trên chặng đường 30 năm hợp tác và phát triển giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EU), đồng thời mở ra một giai đoạn mới giúp mối quan hệ đối tác toàn diện đi vào chiều sâu, thiết thực và hiệu quả hơn.
Đánh giá về hiệu quả của hiệp định đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam sang Pháp, ông Vũ Anh Sơn, Phụ trách Thương vụ Việt Nam tại Pháp, khẳng định EVFTA đã có tác động tích cực to lớn cho xuất khẩu của Việt Nam vào địa bàn này.
Theo ông Vũ Anh Sơn, trước tiên phải kể đến uy tín mà Việt Nam có được khi là nước đang phát triển đầu tiên sẵn sàng tham gia vào một hiệp định thế hệ mới với những cam kết có tiêu chuẩn cao với EU.
Ở tầm vĩ mô, EU tin tưởng Việt Nam sẽ là đối tác quan trọng và tin cậy trong chiến lược tiếp cận các quốc gia Đông Nam Á và châu Á.
Ở tầm vi mô đối với cộng đồng doanh nghiệp, chính uy tín này là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy các doanh nghiệp châu Âu gia tăng hoặc lần đầu tiên tham gia vào hoạt động trao đổi thương mại với các doanh nghiệp Việt Nam.
Kế đó, những lợi ích thiết thực từ việc cắt giảm thuế quan đã đóng góp phần đặc biệt quan trọng duy trì đà xuất khẩu và phục hồi xuất khẩu của Việt Nam sang EU trong và sau giai đoạn dịch COVID-19.
Bất chấp bối cảnh kinh tế thế giới đang giảm sút và xu hướng khó khăn cho hàng hóa xuất khẩu nói chung, hàng hóa Việt Nam xuất khẩu sang Pháp trong 4 tháng đầu năm 2023 vẫn giữ được đà tăng trưởng ổn định ở mức 7,7% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt giá trị hơn 2,12 tỷ euro.
Các ngành da giầy, điện tử điện thoại và dệt may vẫn là những nhóm hàng xuất khẩu chủ lực chiếm khoảng 60% tổng giá trị xuất khẩu của Việt Nam sang Pháp.
Ngoài xuất khẩu dệt may có dấu hiệu chậm lại, xuất khẩu giầy dép và điện thoại tăng mạnh với mức tăng trưởng so với cùng kỳ năm 2022 lần lượt là 30,5% và 21,9%.
Tính theo cả năm, xuất khẩu của Việt Nam sang Pháp năm 2022 đã tăng 18,8% so với năm 2020, từ 6,12 tỷ euro lên hơn 7,27 tỷ, mức cao kỷ lục từ trước tới nay.
Uy tín và những điều kiện ưu đãi thuế quan từ EVFTA mang lại đang tạo ra lợi thế tốt cho xuất khẩu của Việt Nam đặc biệt trong lĩnh vực nông sản.
Pháp, cũng như châu Âu, đang tìm cách đa dạng hóa nguồn cung, đầu tư sản xuất để tránh sự phụ thuộc quá nhiều vào Trung Quốc và Việt Nam là một trong những điểm đến tiềm năng.
“Cú hích” cho nông sản Việt
Đối với nông sản, theo ông Vũ Anh Sơn, trước tiên có thể khẳng định hiệp định EVFTA là một “cú hích,” một nguồn khích lệ quan trọng thúc đẩy các doanh nghiệp Việt Nam tham gia một cách chuyên nghiệp, có bài bản, kế hoạch rõ ràng hơn vào chuỗi cung ứng quốc tế.
Các doanh nghiệp ngày càng cảm nhận được sự liên quan trực tiếp giữa các hoạt động của doanh nghiệp mình với những xu hướng quốc tế mới như tiêu dùng xanh, thân thiện môi trường.
Tại thị trường Pháp, sau hàng loạt các hoạt động quảng bá, xây dựng hình ảnh, định hướng tiêu dùng mà Thương vụ Việt Nam tại Pháp đã triển khai, các sản phẩm của Việt Nam đang dần tìm được chỗ đứng và được người tiêu dùng bản địa biết đến.
Cơ hội cho hàng hóa Việt Nam không chỉ dừng lại tại nông sản. Điều quan trọng là sự quan tâm đúng mực và có chiến lược của các doanh nghiệp Việt Nam. Doanh nghiệp phải có một kế hoạch phát triển bài bản, với thị trường mục tiêu là Pháp hoặc bất kỳ một nước châu Âu nào phù hợp.
Những lợi ích thiết thực và những kỳ vọng mà EVFTA có thể mang lại cho hàng hóa Việt Nam đã được hiện thực hóa đối với mặt hàng gạo khi lần đầu tiên được Thương vụ Việt Nam tại Pháp trực tiếp hỗ trợ đưa lên kệ hàng trên hai chuỗi đại siêu thị lớn nhất Pháp là Carrefour và E.Leclerc.
Gạo Việt Nam bày bán tại siêu thị Carrefour Collagen. (Ảnh: Nguyễn Thu Hà/TTXVN)
Đây là lần đầu tiên, Việt Nam thành công đưa gạo thương hiệu Việt Nam tiếp cận tới phân khúc bán lẻ lớn nhất tại châu Âu này, qua đó tiếp cận tới đông đảo người tiêu dùng Pháp.
Tiếp theo gạo, Thương vụ Việt Nam tại Pháp đang tiếp tục khai thác những cơ hội và tiềm năng mà hiệp định EVFTA mang lại để có thể hỗ trợ nhiều hơn nữa hàng hóa thương hiệu Việt Nam tiếp cận tới phân khúc bán lẻ tại Pháp.
Những thách thức cần vượt qua
Chia sẻ về những khó khăn mà các doanh nghiệp Việt Nam phải đối mặt khi xâm nhập thị trường Pháp, ông Sơn nhấn mạnh yếu tố kỹ thuật và quy tắc xuất xứ hàng hóa luôn là thách thức lớn đặt ra cho hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam khi xuất khẩu sang EU nói chung và Pháp nói riêng.
Để đạt được mục tiêu này, hàng Việt Nam phải đáp ứng đầy đủ yêu cầu rất cao và phức tạp về kỹ thuật cũng như quy tắc xuất xứ, đòi hỏi doanh nghiệp phải đầu tư phát triển từ nguyên phụ liệu đầu vào cho tới các khâu thiết kế, sản xuất hàng hóa.
Để đảm bảo các quy định về kỹ thuật, tiêu chuẩn chất lượng hàng hóa, môi trường đối với xuất khẩu hàng hóa, cần phải đáp ứng các yêu cầu về công nghệ trong sản xuất, đầu tư mạnh vào công nghệ, máy móc thiết bị tiên tiến, hiện đại. Đây là một thách thức rất lớn đối với doanh nghiệp Việt Nam trong sản xuất và xuất khẩu hàng hóa.
Ngoài ra, về trung và dài hạn, với những định hướng và chính sách của Đảng và Nhà nước hướng tới phát triển bền vững, các doanh nghiệp Việt Nam sẽ sớm bước sang giai đoạn mới trong xuất khẩu; đó là giai đoạn phát triển theo chiều sâu, bền vững.
Các doanh nghiệp Việt Nam cần thể hiện sự đoàn kết, xây dựng được cộng đồng chia sẻ thông tin rộng để cùng nhau phát triển.
Bên cạnh đó, xu thế chống biến đổi khí hậu đang đặt ra nhiều yêu cầu mới mang tính chất kỹ thuật cho các nhà cung cấp.
Các doanh nghiệp Việt Nam sẽ phải liên tục cập nhật thông tin và nhanh chóng thay đổi để có thể bắt kịp các xu thế này.
Tuy nhiên, sự thay đổi có gắn kết chặt chẽ nhiều ngành nghề với nhau vì vậy việc này trở nên càng khó khăn, thách thức hơn với doanh nghiệp.
Đến nay, Thương vụ Việt Nam tại Pháp vẫn luôn chú trọng công tác thông tin thị trường, nắm bắt xu thế và thị hiếu mới, đồng thời thường xuyên cập nhật các thông tin về chính sách của Pháp cũng như của châu Âu có ảnh hưởng tới hoạt động xuất khẩu của hàng hóa Việt Nam.
Bên cạnh đó, Thương vụ cũng luôn nỗ lực kết nối doanh nghiệp trong nước với các đối tác là các tập đoàn phân phối, các nhà nhập khẩu tại Pháp để đẩy mạnh hơn nữa nhóm hàng nông nghiệp Việt Nam, vốn có thế mạnh xuất khẩu tại Pháp.
Trong thời gian tới, Thương vụ sẽ phối hợp cùng đối tác Pháp tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại, quảng bá hàng hóa, thương hiệu hàng Việt Nam tới rộng rãi cộng đồng bản địa thông qua các hoạt động thiết thực như tổ chức các Tuần lễ hàng Việt Nam, tham gia trưng bày giới thiệu sản phẩm tại các Hội chợ chuyên ngành, tham gia trực tiếp vào các diễn đàn quan hệ Việt-Pháp.
