Tiếp tục tăng cường các biện pháp chống khai thác IUU

Điểm cầu Bình Định

Theo đánh giá tại hội nghị, sau 7 năm chống khai thác IUU, thực hiện Chỉ thị số 32-CT/TW ngày 10/4/2024 của Ban Bí thư, Nghị quyết số 52/NQ-CP ngày 22/4/2024 của Chính phủ, các ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về IUU; qua 4 đợt thanh tra của Ủy ban châu Âu (EC), đến nay, công tác chống khai thác IUU đã đạt được những kết quả tích cực. Trong đó, khung pháp lý được xây dựng và hoàn thiện với sự tham vấn đầy đủ từ EC, đáp ứng yêu cầu chống khai thác IUU, phát triển bền vững ngành thủy sản; công tác quản lý đội tàu, theo dõi, giám sát và kiểm soát tàu cá được tăng cường; quy định về truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác từ sau đợt thanh tra lần thứ 4 đã được rà soát, thực hiện chặt chẽ hơn; công tác thực thi pháp luật, xử lý các hành vi khai thác IUU được đặc biệt chú trọng. Cơ quan chức năng đã khởi tố 12 vụ hình sự, đang điều tra để khởi tố 03 vụ liên quan đến VMS, khai thác IUU. Từ sau đợt thanh tra lần thứ 4 đến nay đã xử phạt 4.237 trường hợp vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản với tổng số tiền trên 109 tỷ đồng. Từ đầu năm 2024 đến nay, xử phạt 3.387 trường hợp với tổng số tiền trên 75 tỷ đồng, tăng khoảng 30% so với cùng kỳ năm 2023. 

Bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn một số nhiệm vụ chống khai thác IUU chậm được khắc phục theo khuyến nghị của EC. 

Hội nghị đã tập trung phân tích những nguyên nhân dẫn đến những tồn tại trong công tác chống khai thác IUU như: người đứng đầu một số địa phương chưa quan tâm đúng mức đến công tác này; các tổ chức, cá nhân chưa thực hiện nghiêm túc việc thi hành công vụ, thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp chống khai thác IUU được giao; việc bố trí nguồn lực, sự phối hợp giữa các lực lượng chức năng tại địa phương trong việc theo dõi, kiểm soát hoạt động tàu cá, xử lý các trường hợp vi phạm chưa chặt chẽ;…

Hội nghị nhận định, nếu không khẩn trương khắc phục những tồn tại, hạn chế, không tạo được sự chuyển biến đột phá trong công tác chống khai thác IUU thì sẽ rất khó gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” tại đợt thanh tra lần thứ 5 của EC.

Tại tỉnh Bình Định, thực hiện khuyến nghị của EC về chống khai thác IUU, đặc biệt là từ sau đợt kiểm tra của EC vào tháng 10/2023, tỉnh Bình Định đã chỉ đạo triển khai quyết liệt và đạt được những kết quả tích cực trong công tác này. Bình Định đã hoàn thành việc cấp đăng ký cho 970 tàu cá chưa đăng ký (tàu cá 3 không) theo hướng dẫn tại Thông tư 06/2024/TT-BNNPTNT của Bộ Nông nghiệp và PTNT; 100% tàu cá có chiều dài từ 15 mét trở lên tham gia hoạt động đánh bắt hải sản đều lắp đặt thiết bị giám sát hành trình. Các lực lượng chức năng đã tập trung kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ tàu cá xuất, nhập Cảng cá và Trạm Kiểm soát Biên phòng, không cho xuất bến khi không có tín hiệu thiết bị giám sát hành trình đối với tàu cá có chiều dài từ 15 mét trở lên. Cùng với đó, tỉnh cũng thực hiện nghiêm công tác truy xuất nguồn gốc thủy sản, xác nhận, chứng nhận sản phẩm thủy sản khai thác, không có lô hàng nào được chứng nhận bị trả về. Đặc biệt, tỉnh Bình Định đã xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm khai thác IUU, nhất là tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài, tàu cá mất kết nối thiết bị giám sát hành trình. Từ đầu năm 2024 đến nay, cơ quan chức năng đã xử phạt 109 trường hợp vi phạm khai thác IUU với số tiền trên 11 tỷ đồng. Ngoài ra, tỉnh Bình Định cũng thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 17/CT-TTg ngày 24/6/2021 của Thủ tướng Chính phủ về cơ chế phối hợp liên ngành giữa các ban, bộ ngành và UBND 28 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương ven biển trong trao đổi, xử lý thông tin nhằm ngăn chặn, tiến tới chấm dứt tình trạng tàu cá Việt Nam vi phạm các quy định về phòng chống khai thác IUU ở vùng biển nước ngoài; chỉ đạo các lực lượng chức năng tổ chức kiểm tra, kiểm soát 100% tàu cá xuất, nhập bến ngoài tỉnh tại các cảng cá trên địa bàn tỉnh Bình Định.

Phát biểu kết luận hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tiếp tục tăng cường các biện pháp chống khai thác IUU; phát huy hơn nữa vai trò, chức năng, nhiệm vụ trong công tác quản lý, giám sát hoạt động tàu cá trên biển và tại cảng cá.

Bộ Nông nghiệp và PTNT có trách nhiệm phối hợp với các bộ, ngành, địa phương khẩn trương triển khai các giải pháp để hoàn thành các chỉ tiêu về đăng ký tàu cá; ngăn chặn, chấm dứt tình trạng tàu cá vi phạm khai thác IUU; giải quyết dứt điểm các tồn tại, hạn chế theo khuyến nghị của EC.

Các lực lượng chức năng mở chiến dịch cao điểm tuần tra, kiểm tra, kiểm soát; quyết liệt thực hiện công tác thực thi pháp luật, xử lý các hành vi vi phạm khai thác IUU. Các địa phương bố trí nhân lực, phương tiện; đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ, nâng cấp hệ thống giám sát hành trình tàu cá trong quản lý tàu cá và kiểm tra, kiểm soát, giám sát hoạt động tàu cá trên biển, tàu cá ra vào cảng, xuất nhập bến, truy xuất nguồn gốc hải sản khai thác. Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền trong và ngoài nước về kết quả chống khai thác IUU của Việt Nam.

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà yêu cầu các bộ, ban, ngành, các tỉnh, thành phố có liên quan chuẩn bị kỹ chương trình, kế hoạch, nội dung làm việc với Đoàn Thanh tra của EC lần thứ 5 dự kiến vào tháng 11/2024 tới.