Tháo gỡ điểm nghẽn tạo động lực tăng trưởng bền vững; xây dựng mạng lưới đường sắt đô thị đồng bộ, hiệu quả

Chiều 15.2, Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khóa XV tiếp tục diễn ra nội dung thảo luận ở hội trường, các ĐBQH đơn vị tỉnh Bình Định đã tham gia góp ý về Đề án bổ sung về phát triển KT-XH năm 2025 với mục tiêu tăng trưởng đạt 8% trở lên; chủ trương đầu tư dự án xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng và dự thảo Nghị quyết của Quốc hội thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh.

Tháo gỡ điểm nghẽn, huy động sức mạnh tổng hợp đảm bảo cho sự phát triển bền vững

Phó trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Lý Tiết Hạnh tham gia phát biểu ý kiến để góp phần tiếp tục hoàn thiện, đảm bảo tính khả thi của Đề án bổ sung về phát triển KT-XH năm 2025 với mục tiêu tăng trưởng đạt 8% trở lên.

Phó trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Lý Tiết Hạnh tham gia thảo luận ở hội trường về Đề án bổ sung về phát triển KT-XH năm 2025 với mục tiêu tăng trưởng đạt 8% trở lên. Ảnh: Đoàn ĐBQH tỉnh

Qua nghiên cứu Tờ trình số 53/TTr-CP của Chính phủ, Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế Quốc hội và các thông tin, tài liệu liên quan, đại biểu (ĐB) Lý Tiết Hạnh bày tỏ sự thống nhất, ủng hộ cao. ĐB Lý Tiết Hạnh cho rằng, Chính phủ đã xây dựng kịch bản tăng trưởng 8% với nhiều nội dung cụ thể và mang tính vượt trội. Quốc hội cũng rất quyết liệt trong việc nhanh chóng hoàn thiện các thể chế để tạo hành lang pháp lý, đảm bảo cho sự phát triển bền vững trong giai đoạn mới. “Như vậy, có thể thấy quyết tâm chính trị rất cao trong thực hiện các mục tiêu tăng trưởng không chỉ cho năm 2025 mà còn cho cả giai đoạn tới”, ĐB Lý Tiết Hạnh nói.

Dù tiếp đà tăng trưởng GDP năm 2024, còn nhiều dư địa để tăng trưởng cao hơn trong năm 2025. Tuy nhiên phân tích các trụ cột chính tăng GDP: Đầu tư công, sản xuất, xuất khẩu và sức mua (tiêu dùng), ĐB Lý Tiết Hạnh nhìn nhận rằng xuất khẩu vẫn dựa chủ yếu vào các doanh nghiệp FDI, còn phần lớn các DN trong nước vẫn gặp rất nhiều khó khăn, số DN ngưng hoạt động khá nhiều, khả năng tiếp cận tín dụng còn thấp… Đáng chú ý, diễn biến tình hình thế giới có những biến động khó lường, nguy cơ chiến tranh thương mại làm suy giảm sức mua của thị trường thế giới… Vì vậy, ĐB Lý Tiết Hạnh kiến nghị Chính phủ, Quốc hội cần xem xét những vấn đề nêu trên; tính toán đến các kịch bản để đảm bảo tính khả thi cao của Đề án.

Bên cạnh đó, ĐB Lý Tiết Hạnh cũng đề nghị cần tập trung tháo gỡ điểm nghẽn về thủ tục hành chính để nền kinh tế hấp thu nhanh nguồn vốn ngay từ 6 tháng đầu năm 2025. Trong đó, cần quan tâm đến các dự án đầu tư của khu vực tư nhân. Để làm được điều này, ĐB Lý Tiết Hạnh kiến nghị cần đánh giá sát hơn những khó khăn hiện nay của khu vực tư nhân trong nước, nhất là DN nhỏ và vừa trong lĩnh vực xuất khẩu; giúp họ chủ động các biện pháp chống chịu trước sự biến động của thị trường thế giới để có giải pháp hiệu quả hỗ trợ cho DN trong nước, tạo điều kiện thuận lợi cho các DN tiếp cận vốn để đầu tư, phát triển sản xuất kinh doanh, xuất khẩu hàng hoá.

Năm 2025 cũng là năm cuối của Kế hoạch 5 năm và tập trung thực hiện một khối lượng công việc rất lớn, vừa đảm bảo thực hiện được các công trình dự án trọng điểm, vừa đảm bảo nguồn lực cho đầu tư phát triển, chăm lo đời sống người dân. Đi đôi với đó là thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia nên rất cần khơi thông nguồn lực, thu hút đầu tư, huy động vốn đầu tư toàn xã hội. Từ đó, ĐB Lý Tiết Hạnh kiến nghị Quốc hội nên xem xét đề xuất của Chính phủ về tăng mạnh đầu tư công, chấp nhận bội chi ngân sách cao hơn năm trước và tăng tín dụng trong điều kiện lạm phát đạt mục tiêu dưới 5%.

Đồng thời, cần sử dụng công cụ tài chính và tín dụng để kích cầu đầu tư và tiêu dùng, có chính sách thúc đẩy thị trường du lịch và phục hồi nhanh thị trường bất động sản để tăng tổng cầu nền kinh tế. Đối với ngành du lịch, hiện doanh thu từ du lịch vẫn khiêm tốn so với tiềm năng, nên ĐB Lý Tiết Hạnh đề xuất cần xác định rõ tính chất “nền kinh tế tổng hợp” của ngành du lịch để bố trí trong nhóm ngành kinh tế tổng hợp và có các chính sách thúc đẩy phát triển du lịch phù hợp.

Nhấn mạnh vai trò của các địa phương trong thực hiện mục tiêu tăng trưởng là rất quan trọng, nên trong Đề án của Chính phủ cũng như trong Nghị quyết của Quốc, ĐB Lý Tiết Hạnh đề nghị cần xác định rõ vai trò, vị trí, cơ hội, trách nhiệm của các địa phương, tạo điều kiện cho các địa phương phát huy tốt, vươn lên, nhất là trong đầu tư công và sự bắt nhịp, tham gia các động lực tăng trưởng mới, phát triển lực lượng sản xuất mới, tiên tiến. “Tôi nghĩ rằng không phải tỉnh nào cũng sẽ phát triển giống nhau, mà mỗi địa phương, mỗi khu vực sẽ có tiềm năng, thế mạnh, lợi thế rất riêng có. Vấn đề quan trọng là phải làm sao để đánh giá đúng và tạo cơ chế thuận lợi nhằm phát huy được sự vào cuộc thực sự của các địa phương, từ đó sẽ tạo được sức mạnh tổng hợp để đất nước ta bước vào một thời kỳ phát triển thịnh vượng và bền vững”, ĐB Lý Tiết Hạnh nói.

Xây dựng mạng lưới đường sắt đô thị đồng bộ, hiệu quả, hiện đại

Tham gia phát biểu tại hội trường, ĐB Nguyễn Văn Cảnh (Đoàn ĐBQH tỉnh) bày tỏ quan điểm đồng tình với việc ban hành Nghị quyết của Quốc hội thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và cho rằng các nội dung trong Nghị quyết sẽ góp phần huy động mọi nguồn lực, rút ngắn tiến độ, nâng cao hiệu quả đầu tư các tuyến đường sắt đô thị tại TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh.

Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh tham gia thảo luận tại hội trường về phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh. Ảnh: Đoàn ĐBQH tỉnh

Theo ĐB Nguyễn Văn Cảnh, nhóm khách hàng chính của đường sắt đô thị sẽ là những người dân sống trong phạm vi hợp lý để đi bộ đến các nhà ga. Số lượng người sử dụng các tuyến đường sắt chính là yếu tố để đánh giá hiệu quả đầu tư của các tuyến. Do các tuyến đường sắt đô thị có nhà ga chủ yếu ở các khu vực dân cư hiện hữu nên hiện nay có thể cung chưa gặp đủ cầu, nhiều người đang sống gần ga có thể chưa có nhu cầu sử dụng đường sắt đô thị. Nhiều người có nhu cầu sử dụng đường sắt đô thị thì lại sống khá xa các nhà ga. Từ thực tế đó, ĐB Nguyễn Văn Cảnh đề nghị Trung ương, 2 địa phương xem xét có cơ chế hỗ trợ hình thức nhà đổi nhà, hỗ trợ thủ tục chuyển đổi quyền sở hữu đất, nhà ở nhanh chóng.

“Một chính sách mà có lợi cho người dân, nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản công thì sẽ nhận được sự đồng thuận cao, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong xây dựng chính sách”, ĐB Nguyễn Văn Cảnh nói.

Kết nối các tuyến đường sắt sẽ nâng cao hiệu quả của từng tuyến và cả hệ thống. Trong quy hoạch toàn tuyến thì đều có hệ thống kết nối. ĐB Nguyễn Văn Cảnh đạt vấn đề, khi mới hoàn thành vài tuyến, có tuyến chưa hoàn thành 100% đã đưa vào sử dụng thì việc kết nối tạm sẽ thực hiện như thế nào?. ĐB Nguyễn Văn Cảnh dẫn chứng: “Hiện nay tuyến Cát Linh – Hà Đông và tuyến Nhổn – ga Hà Nội chưa kết nối nội bộ trong hệ thống mà thông qua hệ thống xe buýt có dừng lại ở nhiều trạm giữa ga Cát Linh và ga Cầu Giấy, làm tăng thời gian và chi phí đi lại của người dân. Thông thường để vận chuyển hành khách trong hệ thống thì họ dùng Shuttle bus là dạng xe buýt con thoi thường chỉ đi lại giữa 2 điểm, khách hàng không phải thanh toán thêm hay bị kiểm soát gì khi lên xuống dạng xe buýt này”.

Từ thực tế đó, ĐB Nguyễn Văn Cảnh đề nghị trước mắt cần bổ sung một số xe buýt con thoi để đi lại giữa ga Cầu Giấy của tuyến Nhổn – Ga Hà Nội và ga Cát Linh của tuyến Cát Linh – Hà đông. Khi khách xuống tàu thì có thể đi thẳng đến xe buýt mà không cần phải ra khỏi ga để đón xe buýt, xe buýt cũng không dừng lại nhận khách hay thả khách dọc đường như các tuyến xe buýt hiện nay. “Chúng ta có thể tốn thêm chi phí để duy trì một vài chiếc xe buýt nhưng sẽ giúp nâng cao hơn hiệu quả đi lại của 2 tuyến metro đã được đầu tư hàng chục nghìn tỷ”, ĐB Nguyễn Văn Cảnh bày tỏ.

Song song với đó, ĐB Nguyễn Văn Cảnh cũng đề xuất cần nghiên cứu hình thức bán vé chung cho cả 2 tuyến. Khách mua vé 1 lần là có thể đi từ bất kỳ ga nào của một tuyến đến bất kỳ ga nào của tuyến còn lại. Như vậy có thể xem như hai tuyến đã được kết nối, sẽ tạo thuận lợi cho người dân. Số người sử dụng sẽ tăng lên, nâng cao được hiệu quả hoạt động của 2 tuyến metro này. Những tuyến sau này cũng có thể áp dụng tương tự để nâng cao hiệu quả hoạt động khi mà chúng ta chưa hoàn thành toàn bộ hệ thống metro.

Ngoài ra, ĐB Nguyễn Văn Cảnh đề nghị khoản 1 Điều 3 trong Nghị quyết “Phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (TOD)… lấy điểm kết nối giao thông đường sắt đô thị làm điểm tập trung dân cư, kinh doanh dịch vụ thương mại, văn phòng…” và sẽ viết lại là: “Phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng… lấy điểm kết nối giao thông đường sắt đô thị làm điểm tập trung văn phòng, kinh doanh dịch vụ thương mại, dân cư…”. Bởi theo ĐB Nguyễn Văn Cảnh, việc điều chỉnh giúp thiết kế TOD phù hợp hơn, sẽ tạo thuận tiện cho người dân khi đi lại, mua sắm theo thứ tự nhà ga, văn phòng, thương mại, khu dân cư.

Bên cạnh đó, hiện nay nhiều ga chưa có dịch vụ thương mại quanh ga hay trong ga, để đáp ứng nhu cầu phục vụ khách hàng tốt hơn, ĐB Nguyễn Văn Cảnh cũng đề nghị TP Hà Nội và TP Hồ Chí Minh nghiên cứu cho phép các siêu thị mini được mở gần ở các vị trí ra vào ga để khách có thể sử dụng được các dịch vụ ăn uống nhanh hay mua sắm những vật dụng, đồ dùng thiết yếu. Những ga kế bên trung tâm thương mại thì xây dựng cầu vượt nhẹ nối trực vào các tầng lầu để khách không phải xuống đường mới vào được Trung tâm thương mại, giúp người dân có được dịch vụ đi lại tốt hơn, đặc biệt là khi trời mưa hay nắng gắt.

HỒNG PHÚC – P.PHƯƠNG