Họp Ban Chỉ đạo Quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy …

Cuộc họp được tổ chức bằng hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến với các bộ, ngành và 28 địa phương ven biển.

Theo báo cáo tại hội nghị, đến nay, cả nước đã cơ bản khắc phục được các nội dung theo khuyến nghị của Ủy ban châu Âu (EC) tại đợt thanh tra lần thứ 4 vào tháng 10/2023. Qua rà soát, thống kê, tổng số tàu cá cả nước là trên 84.500 chiếc; trong đó, số lượng tàu cá đã đăng ký được cập nhật trên Cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VN-Fishbase) đạt 98,9%; tàu cá có chiều dài từ 15 m trở lên lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS) đạt 100%; đội tàu từ 15 m trở lên được cấp giấy phép khai thác thủy sản còn hạn đạt 90,3%; căn bản giải quyết tàu cá “3 không” (không đăng ký, không đăng kiểm, không cấp phép). Số lượng tàu cá không đủ điều kiện đi khai thác, tàu cá có nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU đã được các địa phương lập danh sách, cập nhật trên hệ thống giám sát tàu cá và giao cho lực lượng chức năng, chính quyền cơ sở theo dõi quản lý, cập nhật thường xuyên vị trí neo đậu. Hệ thống truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác điện tử được tập trung thực hiện, đảm bảo tính minh bạch, hợp pháp trong xác nhận, chứng nhận, truy xuất nguồn gốc sản phẩm thủy sản khai thác xuất khẩu. Công tác kiểm tra, kiểm soát sản phẩm thủy sản khai thác nhập khẩu từ nước ngoài được thực hiện đầy đủ theo quy định quốc tế và khuyến nghị của EC.

Trong năm 2024, các địa phương đã khởi tố 39 vụ hình sự và đưa ra xét xử công khai 10 vụ về các tội: Tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép; lừa đảo chiếm đoạt tài sản; cản trở hoặc gây rối loạn hoạt động của mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử; làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức, hợp thức hóa hồ sơ; liên quan hành vi tháo, gửi thiết bị VMS; chế tạo, sử dụng trái phép vật liệu nổ… Tổng số tiền xử phạt hành vi vi phạm chống IUU là gần 100 tỷ đồng.

Điểm cầu Bình Định

Cùng với cả nước, trong thời gian qua, tỉnh Bình Định đã triển khai quyết liệt các biện pháp phòng, chống khai thác IUU và đạt được nhiều kết quả tích cực. Đến này, toàn tỉnh có 5.988 tàu cá có chiều dài từ 6 mét trở lên được đăng ký. Trong đó, 3.190 tàu cá có chiều dài từ 15 mét trở lên tham gia hoạt động đánh bắt thủy sản đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, đạt tỷ lệ 100%. Tỉnh đã hoàn thành việc cấp đăng ký cho tàu cá “3 không” trên địa bàn.

Đặc biệt, tỉnh đã quản lý chặt nhóm tàu cá có nguy cơ cao vi phạm vùng biển nước ngoài. Tổ chức rà soát, lập danh sách 215 tàu cá có chiều dài từ 12 mét đến dưới 15 mét, hành nghề câu mực, thường xuyên hoạt động và xuất nhập bến tại các tỉnh phía Nam, hàng năm không về địa phương. Cùng với đó, ký kết Quy chế phối hợp quản lý tàu cá với các tỉnh phía Nam (Bà Rịa – Vũng Tàu, Bình Thuận) và Quy chế phối hợp quản lý tàu cá với nhóm 10 tỉnh Miền Trung (từ Thanh Hóa đến Khánh Hòa). Trong năm 2024, tỉnh đã thành lập 05 Đoàn công tác làm việc với các tỉnh phía Nam (Bà Rịa – Vũng Tàu, Tiền Giang, Kiên Giang), trực tiếp gặp gỡ, tuyên truyền, vận động ngư dân không vi phạm vùng biển nước ngoài; đồng thời, ban hành chính sách hỗ trợ kinh phí mua sắm, lắp đặt trang bị thiết bị giám sát hành trình trên tàu cá có chiều dài từ 12 mét đến dưới 15 mét di chuyển ngư trường tại các tỉnh phía Nam. Theo đó, đã có 178/215 tàu cá có chiều dài từ 12 mét đến dưới 15 mét lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (chiếm tỷ lệ 83%). Từ tháng 6/2024 đến nay không có tàu cá vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài.

Ngoài ra, Bình Định cũng tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát và đã phát hiện, xử lý nghiêm 126 trường hợp vi phạm khai thác IUU, với số tiền 11,493 tỷ đồng. 

Phát biểu kết luận hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà nhấn mạnh, công tác chống khai thác IUU là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị; việc chống khai thác IUU phải được duy trì lâu dài, cần nhiều giải pháp đồng bộ và triển khai thực hiện nghiêm túc. Các bộ, ngành Trung ương và địa phương phải chỉ rõ hạn chế thuộc bộ, ngành nào, địa phương nào để kịp thời chấn chỉnh, khắc phục; phải đề ra những giải pháp căn cơ, cụ thể, không chung chung.

Phó Thủ tướng yêu cầu trong quý I/2025, Bộ Nông nghiệp và PTNT phải hoàn thành kết nối đồng bộ, thống nhất, liên thông từ Trung ương đến địa phương Cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase), Hệ thống giám sát tàu cá (VMS), Hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử (eCDT); đồng thời, ban hành quy trình, quy chế quản lý, vận hành, cập nhật, khai thác, sử dụng các cơ sở dữ liệu về quản lý nghề cá và trách nhiệm của các bên.

Bộ Nông nghiệp và PTNT rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung quy định pháp luật sát thực tế về các hành vi vi phạm IUU; xử lý nghiêm khắc những hành vi liên quan đến an ninh, quốc phòng, xâm phạm lãnh thổ quốc gia, mang tính chất cố ý; xác định rõ trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước khi không xử lý kịp thời hoặc bỏ sót hành vi vi phạm; cũng như các cơ sở thu mua, chế biến, xuất khẩu thuỷ sản không rõ nguồn gốc xuất xứ… Ngoài ra, Bộ Nông nghiệp và PTNT cần rà soát và bổ sung điều kiện để các cảng cá tư nhân thực hiện cung cấp một số dịch vụ hành chính như cập nhật dữ liệu hành trình, xác nhận nguồn gốc thuỷ sản khai thác cho tàu cá xuất, nhập bến…

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Ngoại giao và các lực lượng chấp pháp trên biển tích cực hợp tác với các lực lượng, cơ quan quốc tế để giải quyết các vụ việc theo đúng pháp luật./.