Theo Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông), lừa đảo trực tuyến ngày càng tinh vi, khó lường với các hình thức được các đối tượng thay đổi thường xuyên, liên tục “biến tướng”, người dân cần nâng cao cảnh giác.
Vì thế, việc tuyên truyền để người dùng nhận diện và biết cách phòng tránh với từng hình thức lừa đảo là chưa đủ, quan trọng hơn là cần trang bị kỹ năng phòng tránh, cách ứng phó khi gặp tình huống lừa đảo. Cục An toàn thông tin cũng cho biết, thời gian gần đây các vụ lừa đảo mạo danh đều gia tăng mạnh mẽ.
Dưới đây là những thủ đoạn lừa đảo trong thời gian gần đây người dân cần hết sức chú ý và trang bị cho mình những kỹ năng phòng tránh cần thiết.
Mạo danh người nổi tiếng để lừa đảo
Thời gian gần đây, trên mạng xã hội, các đối tượng đã mạo danh nhiều người nổi tiếng như tỷ phú Phạm Nhật Vượng, Nghệ sĩ Xuân Bắc, ca sĩ Tóc Tiên,… sử dụng hình ảnh và thông tin đã bị cắt ghép, chỉnh sửa của họ để đưa nội dung sai lệch, quảng cáo sản phẩm kém chất lượng, phục vụ cho mục đích lừa đảo, chiếm đoạt thông tin cá nhân và tài sản.
Với hình thức giả mạo thương hiệu, giả mạo người nổi tiếng kể trên, thủ đoạn của đối tượng lừa đảo là tạo nhiều trang fanpage, website giả mạo rất tinh vi, có giao diện và tên miền gần giống với các trang chính thống.
Để tăng mức độ uy tín, các đối tượng lừa đảo còn tạo ra các tài liệu, quảng cáo, hoặc sản phẩm với tên và logo của thương hiệu uy tín, đồng thời cắt ghép hình ảnh của những nghệ sĩ nổi tiếng.
Khuyến cáo người dùng cẩn trọng trước những bài đăng, thông tin không rõ nguồn gốc trên mạng xã hội, Cục An toàn thông tin cũng khuyên người dùng cần tạo thói quen kiểm tra tính xác thực của thông tin và người bán.
Người dân cũng cần tìm kiếm thông tin về nghệ sĩ hoặc thương hiệu trên website chính thức hoặc các nguồn tin cậy để xác minh sự hợp pháp của các sản phẩm được quảng cáo, đồng thời không truy cập vào các đường dẫn lạ, không tải về các ứng dụng không rõ nguồn gốc và không cung cấp thông tin cá nhân.
Mạo danh doanh nghiệp để lừa đảo tuyển dụng
Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam – Petrolimex và các đơn vị thành viên gần đây liên tục bị các đối tượng mạo danh phục vụ mục đích lừa đảo.
Hàng loạt chiêu trò nhằm chiếm đoạt tài sản của các ứng viên, đã được đối tượng lừa đảo sử dụng như tuyển dụng online, tạo đơn hàng online, mở thẻ vay tiền, giả mạo nhân viên bán xăng…
Trong vài tháng trở lại đây, hình thức mạo danh để lừa đảo tuyển dụng cũng đã được kẻ lừa đảo sử dụng với các doanh nghiệp chuyển phát lớn như Giao Hàng Tiết Kiệm, Bưu điện Việt Nam, Viettel Post…
Theo Cục An toàn thông tin, đối tượng lừa đảo thường tạo các website giả mạo với tên miền tương tự trang thông tin điện tử của doanh nghiệp; và dùng email giả mạo để gửi thông báo tuyển dụng, phỏng vấn hoặc yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân.
Chúng cũng sử dụng hình ảnh, thông tin của các doanh nghiệp một cách trái phép để đăng tin tuyển dụng nhân sự để lừa đảo. Ngoài ra, các đối tượng còn yêu cầu ứng viên thanh toán các khoản phí và chiếm đoạt.
Cục An toàn thông tin khuyến cáo người lao động cảnh giác với những lời mời chào về công việc trên mạng xã hội, cần truy cập website chính thức hoặc liên hệ trực tiếp tới doanh nghiệp để xác nhận thông tin tuyển dụng, sử dụng các dịch vụ tra cứu doanh nghiệp để xác minh thông tin về công ty tuyển dụng. Trường hợp nghi ngờ bị lừa đảo, người lao động cần báo ngay cho cơ quan chức năng hoặc tổ chức bảo vệ người tiêu dùng để được hỗ trợ, giải quyết.
Cảnh báo lừa đảo trong giao thương quốc tế
Thương vụ Việt Nam tại Pakistan vừa có cảnh báo về thủ đoạn lừa đảo mới trong buôn bán quốc tế tới cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam. Thủ đoạn của đối tượng lừa đảo là mở tài khoản mạo danh các công ty có thật tại nước ngoài, liên hệ với doanh nghiệp Việt Nam có nhu cầu xuất nhập khẩu và sử dụng nhiều chiêu trò tinh vi, chuyên nghiệp để lừa ký hợp đồng, đặt cọc tiền.
Để lấy được lòng tin của nạn nhân, đối tượng lừa đảo còn làm giả các giấy tờ như bản sao giấy chứng nhận chất lượng, bản sao giấy chứng nhận xuất xứ…
Tuy nhiên, sau khi nhận tiền đặt cọc, đối tượng đã chiếm đoạt và xóa các dấu vết liên hệ. Thương vụ Việt Nam tại Pakistan cũng cho biết, đã có doanh nghiệp Việt Nam bị mắc bẫy lừa đảo này, bị chiếm đoạt 5.000 USD tiền đặt cọc.
Từ thực trạng trên, Cục An toàn thông tin khuyến nghị, doanh nghiệp Việt Nam cẩn trọng hơn khi tham gia hoạt động giao thương quốc tế. Trước khi giao dịch, doanh nghiệp cần kiểm tra kỹ thông tin về đối tác, xác nhận tính hợp pháp của đối tác kinh doanh.
Quá trình giao dịch, các doanh nghiệp cần đảm bảo rằng tất cả các thỏa thuận, giao dịch được ghi rõ trong hợp đồng bằng văn bản, thậm chí trường hợp cần thiết có thể tham khảo ý kiến từ luật sư quốc tế chuyên nghiệp.
Giả mạo tài khoản ngân hàng đứng tên doanh nghiệp để lừa chiếm đoạt tài sản
Mới đây, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Gia Lai vừa ra quyết định khởi tố vụ án, tạm giam đối với Lưu Văn Thái (sinh năm 1985, ngụ xã Mỹ Đức, Huyện An Lão, Hải Phòng) về hành vi “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” trên không gian mạng.
Cụ thể, trước đó, anh N.K (ngụ tỉnh Bình Định) nhận được điện thoại của một đối tượng tự xưng là Kỳ, đang công tác tại một đơn vị Quân đội trên địa bàn tỉnh Gia Lai và cần mua cám, heo giống số lượng lớn. Khi anh N.K nói mình không kinh doanh heo giống, Kỳ liền nhờ anh K đặt heo ở “Công ty TNHH Cơ khí Khoa Đăng 88”.
Để tạo lòng tin, Kỳ còn làm giả lệnh chuyển tiền vào tài khoản của anh K số tiền 715 triệu đặt cọc. Tin tưởng, anh K đã chuyển vào tài khoản ngân hàng giả mạo của đối tượng số tiền 378 triệu đồng đặt mua heo giống rồi bị chiếm đoạt hoàn toàn.
Đối với hình thức lừa đảo trên, đối tượng tạo lập tài khoản ngân hàng đứng tên của một công ty nhưng sau đó lại bán cho các đối tượng bên Campuchia để thực hiện lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Đối tượng gọi điện cho các nạn nhân, đánh vào nhu cầu của từng người để đưa ra lời mời chào, dẫn dụ những mặt hàng giá rẻ, giá ưu đãi đến bất ngờ so với thị trường.
Để tạo lòng tin, đối tượng sử dụng những tài khoản ngân hàng đứng tên những doanh nghiệp, công ty uy tín có thật để nạn nhân yên tâm chuyển tiền. Trên thực tế, đó là những tài khoản giả mạo, được thu mua bất hợp pháp. Sau khi nạn nhân chuyển tiền, đối tượng sẽ chặn toàn bộ liên lạc rồi chiếm đoạt tài sản.
Trước tình hình lừa đảo, Cục An toàn thông tin khuyến cáo người dân cần cẩn trọng, thực hiện kiểm tra kỹ thông tin của các tài khoản ngân hàng hoặc các trang web mua sắm trước khi thực hiện giao dịch. Đảm bảo rằng bạn đang giao dịch với một nguồn tin cậy bằng cách kiểm tra địa chỉ trang web và thông tin liên hệ chính thức.
Bên cạnh đó, trong trường hợp nhận được một ưu đãi quá hấp dẫn so với thị trường, người dùng cần tuyệt đối cẩn trọng. Ngoài ra, người dùng cần thường xuyên cập nhật mật khẩu, cài đặt xác thực hai yếu tố, sử dụng mật khẩu mạnh cho các tài khoản ngân hàng. Trong trường hợp nghi ngờ bản thân bị lừa đảo, người dân cần ngay lập tức báo cáo cho cơ quan chức năng hoặc tổ chức bảo vệ người tiêu dùng để được hỗ trợ, giải quyết và ngăn chặn kịp thời.