Nhơn Lý đón bằng di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý

Nhơn Lý đón bằng di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý

(BĐ) – Sáng 7.2 (tức mùng 10 tháng Giêng âm lịch), tại xã Nhơn Lý (TP Quy Nhơn), UBND TP Quy Nhơn phối hợp Sở VH&TT tổ chức Lễ đón bằng di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý.

Lãnh đạo tỉnh và đại biểu dự buổi lễ.

Dự lễ, về phía Bộ VH-TT&DL có ông Nông Quốc Thành – Phó Cục trưởng Cục Di sản văn hóa. Về phía tỉnh và TP Quy Nhơn, có các đồng chí: Lê Kim Toàn – Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh; Nguyễn Văn Dũng – Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Bí thư Thành ủy Quy Nhơn; Nguyễn Tự Công Hoàng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; các đồng chí nguyên lãnh đạo tỉnh và TP Quy Nhơn; cùng đại diện lãnh đạo các sở, ngành, địa phương; đông đảo cán bộ, nhân dân xã Nhơn Lý.

Quang cảnh buổi lễ.

Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý, xã Nhơn Lý gắn liền với đời sống tinh thần và tín ngưỡng của cư dân vùng biển địa phương tôn thờ cá voi (cá Ông, thần Nam Hải – vị thần hộ mệnh của ngư dân), không chỉ mang ý nghĩa cầu mong mưa thuận gió hòa, tôm cá đầy khoang mà còn thể hiện tinh thần đoàn kết, gắn kết cộng đồng qua nhiều thế hệ.

Với bề dày lịch sử hơn 200 năm, lễ hội này đã chứng kiến và đồng hành cùng những thăng trầm của vùng đất Nhơn Lý từ những ngày đầu hình thành Trường Lăng vào năm 1815, đến khi chính thức được tổ chức tại vũng Nồm (đầm Xương Lý) vào năm 1839. Trải qua nhiều lần tái thiết, đặc biệt là sau năm 2014, Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý được phục dựng đầy đủ, trở thành nét đẹp văn hóa đặc trưng của địa phương nói riêng, tỉnh Bình Định nói chung.

Với những giá trị văn hóa đặc sắc, Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý đã được Bộ VH-TT&DL ghi danh vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Quyết định số 3994/QĐ-BVHTTDL ngày 10.12.2024. Đây là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia thứ 6 của tỉnh Bình Định được vinh danh kế tiếp các di sản: Võ cổ truyền Bình Định, hát bội Bình Định, nghệ thuật bài chòi dân gian Bình Định, Lễ hội Chùa Bà – Cảng thị Nước Mặn, nghề chằm nón ngựa Phú Gia.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Tự Công Hoàng phát biểu tại buổi lễ.

Phát biểu tại buổi lễ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Tự Công Hoàng, cho biết: “Việc Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia không chỉ là niềm tự hào của người dân địa phương mà còn là minh chứng cho sự giàu có, đa dạng của kho tàng văn hóa dân tộc của đất Bình Định. Đây còn là cột mốc quan trọng, mở ra những cơ hội mới để di sản này tiếp tục được gìn giữ, phát huy và lan tỏa mạnh mẽ hơn nữa”.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Tự Công Hoàng đề nghị UBND TP Quy Nhơn chủ động phối hợp với Sở VH&TT, các ngành liên quan xây dựng kế hoạch bảo tồn và phát huy giá trị di sản cụ thể, chi tiết; quy hoạch chi tiết khu vực Lăng Ông Nam Hải vạn đầm Xương Lý bảo đảm không gian tổ chức lễ hội phù hợp với cảnh quan, môi trường sinh thái; tư liệu hóa lễ hội, khuyến khích cộng đồng địa phương tích cực tham gia thực hành, gìn giữ nghi lễ truyền thống. Kết nối lễ hội với du lịch, xây dựng các sản phẩm du lịch văn hóa hấp dẫn quảng bá đến du khách trong và ngoài nước; tôn vinh những nghệ nhân, cá nhân, tổ chức có nhiều đóng góp trong việc bảo vệ và phát huy giá trị của lễ hội, để tiếp tục lan tỏa tinh thần gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc…

Để di sản Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý tiếp tục được bảo tồn, giữ gìn và truyền lại những giá trị văn hóa quý báu cho các thế hệ mai sau, Phó Chủ tịch UBND TP Quy Nhơn Nguyễn Phương Nam, cho biết: “Thành phố sẽ tiếp tục thực hiện hiệu quả chương trình hành động quốc gia về bảo tồn, phát huy giá trị di sản Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý theo phương châm lấy người dân là trung tâm, là chủ thể của các hoạt động, biến di sản thành tài sản phục vụ phát triển KT-XH của địa phương, góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc trong bối cảnh hội nhập quốc tế”.

Là một thành viên trong thực hành nghi thức tín ngưỡng Lễ hội cầu ngư vạn Xương Lý, ông Nguyễn Kim Chức, Thư ký Ban vạn Lăng Ông Nam Hải vạn Xương Lý, tỏ ra vui mừng khi hay tin Lễ hội này được ghi danh di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đồng thời, thay mặt nghệ nhân, nhân dân địa phương đang nắm giữ và thực hành tín ngưỡng Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý bày tỏ lòng biết ơn trước sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, các cấp, các ngành trong định hướng bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý trong thời gian tới.

Phó Cục trưởng Cục Di sản văn hóa (Bộ VH&TT) Nông Quốc Thành (bìa phải) và Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Tự Công Hoàng (thứ 3 từ trái sang) trao Bằng chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý cho lãnh đạo UBND TP Quy Nhơn, UBND xã Nhơn Lý và Vạn đầm Xương Lý.

· Sau phần nghi lễ Nhà nước tổ chức đón bằng di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý tiếp tục diễn ra từ ngày 7 – 10.2 (ngày 10 – 13 tháng Giêng âm lịch), với các nghi lễ: Tỉnh sinh, tế thần, chèo hầu bả trạo, lễ khởi ca… và một số hoạt động phần hội, như: Hát bội, trò chơi dân gian, hội đánh bài chòi cổ…

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Tự Công Hoàng (giữa) trao bằng khen của UBND tỉnh cho cán bộ, nhân dân xã Nhơn Lý trong bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý.

NGỌC NHUẬN – NGUYỄN DŨNG