Những đóng góp của Leonardo da Vinci cho nghệ thuật, khoa học đã để lại dấu ấn sâu sắc với nhân loại. Tuy nhiên, đằng sau những thành tựu phi thường của họa sĩ là cả một câu chuyện bi kịch, tạo nên một sắc thái phức tạp cho di sản của ông.
Leonardo da Vinci, tác gia nghệ thuật huyền thoại của thời Phục hưng, đã để lại dấu ấn sâu sắc trong lịch sử nhờ tài năng đa diện, óc sáng tạo vô song và trí tò mò vô tận.
Danh họa kiệt tác của thời kỳ Phục hưng Leonardo da Vinci (1452-1519).
Là người thông thạo các lĩnh vực nghệ thuật, khoa học, kỹ thuật và giải phẫu học, cuộc đời của ông là một bản giao hưởng của sự xuất sắc và không ngừng đổi mới.
Tuy nhiên, dưới vẻ bề ngoài của thành tựu trên là những bi kịch bi thảm, tạo nên một sắc thái phức tạp cho di sản của huyền thoại này.
Đứa con ngoài giá thú
Cuộc đời Leonardo da Vinci được đánh dấu bằng những phức tạp của đời sống gia đình.
Ông sinh năm 1452 tại một trang trại thuộc vùng Tuscany của Italia hiện nay. Là con của một công chứng viên có tiếng giàu có nhưng cuộc sống của Leonardo trong những năm đầu đời rất vất vả và tủi nhục vì mẹ ông chỉ là một người hầu có địa vị thấp kém. Ông là đứa con ngoài giá thú.
Ngay sau khi da Vinci chào đời, cha ông kết hôn với một người phụ nữ có địa vị cao hơn. Mẹ Leonardo cũng kết hôn với một người đàn ông khác. Năm ông lên 5 tuổi, ông được cha đón về nuôi sau khi người vợ chính thức và đứa con chung duy nhất của 2 người qua đời.
Tuy nhiên, sau một thời gian ngắn, Leonardo bị đẩy đến sống cùng ông bà. Leonardo không được đi học, chỉ được dạy kèm những môn học cơ bản như viết, đọc, toán học.
Bức họa nổi tiếng “Bữa ăn tối cuối cùng” (1498) miêu tả bữa ăn sau cùng Chúa Giêsu cùng với các môn đồ trước khi bị bắt treo trên cây thập tự.
Mối quan hệ xa cách với cha và các anh chị em cùng cha khác mẹ đã để lại những rãnh sâu tình cảm trong ông. Tuy vậy, những trải nghiệm như trên đã thổi bùng ngọn lửa đam mê sáng tạo trong Leonardo, buộc ông phải vượt qua giới hạn của hoàn cảnh và khẳng định vị trí của mình trong lịch sử.
Năm 1476, khi đang chuẩn bị mừng sinh nhật tuổi 24 tuổi, Leonardo bị bắt giữ với cáo buộc cùng 4 người đàn ông khác quan hệ tình dục đồng giới với một học viên 17 tuổi của một thợ kim hoàn địa phương. Tuy nhiên, 2 tháng sau đó, ông đã được thả ra do thiếu nhân chứng, theo The New Yorker.
Các hình phạt pháp lý vào thời điểm ấy cho tội danh này bao gồm phạt một khoản tiền lớn, sự sỉ nhục công khai, lưu đày, hay thậm chí thiêu sống. Sự việc này đã ảnh hưởng sâu sắc đến tính cách của Leonardo, khiến ông có thói quen mua những con chim bị nhốt ngoài chợ chỉ để thả chúng ra.
Năm 1491, sau một thập kỷ ở Milan, Leonardo gặp cậu thiếu niên Gian Giacomo Caprotti- người đã đồng hành và gắn bó với ông đến cuối đời. Caprotti được thuê vào làm người mẫu cho phòng tranh của ông khi mới 10 tuổi và sớm được Leonardo quý mến vì vẻ ngoài dễ thương. Vì cậu bé có tật ăn cắp vặt nên Leonardo đã đặt cho cậu biệt danh “Salai”, nghĩa là con quỷ nhỏ.
Về sau, các nhà nghiên cứu nghệ thuật đã đưa ra giả thuyết rằng, nàng Mona Lisa được Leonardo khắc họa không chỉ dựa trên Lisa Gherardini, vợ của một thương gia Florentine, mà còn dựa trên người bạn nhỏ đồng hành của ông, Salai.
“Mona Lisa có nét nửa nam nửa nữ,” Silvano Vincenti- chuyên gia phân tích bức tranh nổi tiếng thế giới ủa da Vinci trong nhiều năm nói với tờ Telegraph. “Bạn thấy điều đó đặc biệt ở mũi, trán và nụ cười của Mona Lisa”.
Thiên tài phá vỡ những quy ước và chuẩn mực
Cốt lõi câu chuyện cuộc đời của Leonardo là một bức tranh được vẽ bằng những nét vẽ sống động của thiên tài nghệ thuật.
Cách tiếp cận tiên phong của ông đối với hội họa đã phá vỡ các quy ước và khai sinh ra khái niệm Sfumato- một dạng kỹ thuật tạo ra sự bóng mịn, được đặc trưng bởi sự pha trộn khéo léo giữa màu sắc và ánh sáng để tạo ra hiệu ứng ba chiều.
Nụ cười bí ẩn của Mona Lisa và những chi tiết phức tạp của tác phẩm “Bữa ăn tối cuối cùng” là minh chứng cho sự lành nghề xuất sắc của ông.
Nụ cười của nàng Mona Lisa là đỉnh cao của nghiên cứu liên ngành nghệ thuật, khoa học, quang học và mọi lĩnh vực khác.
Leonardo đã tiến hành giải phẫu khuôn mặt người, tìm ra từng cơ và dây thần kinh tiếp xúc với môi, mổ xẻ mắt của nhiều tử thi để tìm hiểu sâu điểm nhìn từ bên trong.
Bức tranh hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng Louvre ở Paris, Pháp.
Một điểm đáng chú ý khác của bức tranh là cách Leonardo đã sử dụng cảnh nền để tạo ra sự sâu sắc cho hình ảnh. Nền tranh là một cảnh đồng quê với các núi non và một con đường vắng vẻ. Điều này làm cho Mona Lisa trở nên như một phần của cảnh vật, đồng thời cũng tạo ra một không gian sâu và sự phân cấp không gian.
Thiên tài đi trước thời đại
Trong khi những đóng góp nghệ thuật của Leonardo làm say đắm thế giới, những nghiên cứu khoa học của ông đã vượt qua thời đại lúc đó, định hình trước các nguyên tắc khoa học hiện đại. Những cuốn sổ ghi chép của ông tràn ngập các bản phác thảo, quan sát và phát minh, tiết lộ một bộ óc không ngừng tìm kiếm kiến thức mới.
Các nghiên cứu về giải phẫu của ông, được thực hiện với các chi tiết tỉ mỉ, đã tiết lộ những điểm phức tạp của cơ thể con người, thể hiện sự pha trộn đáng chú ý của Leonardo giữa sự nhạy bén trong nghệ thuật và sự nghiêm túc trong khoa học.
Những ý tưởng nhìn xa trông rộng của Leonardo da Vinci đã vượt qua thời đại, dự đoán vô số phát minh xuất hiện trong nhiều thế kỷ sau đó. Trí tò mò không ngừng và đầu óc đổi mới đã cho phép ông khái niệm hóa các khái niệm và trở thành người tiên phong.
Một số mẫu phác thảo đi trước thời đại nhiều thế kỷ của Leonardo.
Một số ý tưởng có tầm nhìn xa của Leonardo bao gồm máy bay, thiết bị lặn, thiết bị giống máy bay trực thăng, bản vẽ giải phẫu, khái niệm quy hoạch đô thị, năng lượng mặt trời, máy tự động robot và thậm chí cả các kỹ thuật nghệ thuật như phối cảnh trên không.
Leonardo da Vinci qua đời vào năm 1519, ở tuổi 67 tại ngôi làng nhỏ Amboise, Pháp. Nguyên nhân chính xác về sự ra đi của ông vẫn là chủ đề suy đoán và tranh luận giữa các nhà sử học và chuyên gia y tế. Tuy nhiên, giả thuyết phổ biến là ông có khả năng qua đời vì đột quỵ.
Cuộc đời của Leonardo da Vinci là một câu chuyện về thiên tài đan xen với bi kịch. Sự tò mò không ngừng, tài năng vượt trội và sự theo đuổi chủ nghĩa hoàn hảo đã khiến ông trở thành một trong những nhân vật đáng chú ý nhất trong lịch sử.
Tuy nhiên, cuộc đấu tranh của Leonardo với những mất mát cá nhân, sự cô lập và sức nặng khi nhiều tác phẩm chưa hoàn thiện đã phủ bóng đen lên sự xuất sắc của ông. Câu chuyện của Leonardo cũng là lời nhắc nhở rằng ngay cả những bộ óc vĩ đại nhất cũng không tránh khỏi sự phức tạp của cảm xúc con người và những thách thức cuộc sống có thể mang lại.
Theo VietNamNet
