Thứ Ba, ngày 5-11 tới, cử tri Mỹ sẽ thực hiện quyền và nghĩa vụ công dân của mình, bỏ phiếu bầu chọn người đứng đầu đất nước. Tại Mỹ, ngày bầu cử luôn diễn ra vào thứ Ba sau ngày thứ Hai đầu tiên của tháng 11.
Bầu cử Mỹ luôn diễn ra vào giữa mùa thu
Không giống như Pháp bầu tổng thống vào mùa Xuân, Mỹ luôn bầu người đứng đầu Nhà Trắng vào giữa mùa thu. Truyền thống này bắt nguồn từ một đạo luật năm 1845 ấn định cuộc bầu cử “đại cử tri” – những cá nhân chịu trách nhiệm bầu tổng thống dựa trên số phiếu phổ thông ở các bang tương ứng với họ, vào thứ Ba sau ngày thứ Hai đầu tiên của tháng 11. Nhưng tại sao lại có sự lựa chọn này?
Trong cuộc bầu cử tổng thống đầu tiên vào cuối thế kỷ XVIII, Mỹ khi đó vẫn là nước nông nghiệp, việc đi lại của người dân rất khó khăn, đường dài, đôi khi nguy hiểm. Do đó, cần phải tìm ra thời điểm thích hợp trong năm để nông dân có thể rời khỏi trang trại và cánh đồng của họ ít nhất một ngày.
Cuộc bầu cử tổng thống Mỹ luôn diễn ra vào thứ Ba sau ngày thứ Hai đầu tiên của tháng 11. Ảnh: Zuma Press |
David Greenberg, giáo sư lịch sử tại Đại học Rutgers (bang New Jersey), giải thích: “Tháng 11 có vẻ là một lựa chọn hợp lý vì thời tiết tương đối tốt và vụ thu hoạch đã kết thúc”. Đó là cơ hội tốt để thực hiện những chuyến đi dài đến thành phố để bỏ phiếu.
Cuộc cách mạng điện báo
Cho đến nửa đầu thế kỷ XIX, các bang được tự do ấn định ngày bầu cử của riêng mình miễn là ngày đó rơi vào trong khoảng thời gian 34 ngày trước ngày thứ Tư đầu tiên của tháng 12, khi cử tri đoàn họp. Kết quả: Cuộc bầu cử tổng thống kéo dài nhiều ngày. Năm 1844, bầu cử tổng thống Mỹ kéo dài từ ngày 1-11 đến ngày 4-12.
Nhưng sự phát triển của điện báo đã thay đổi tình hình. GS David Greenberg giải thích: “Những nơi bỏ phiếu cuối cùng có thể thấy ngay kết quả ở phần còn lại của đất nước nhờ sự phát triển của công nghệ này”. Để tránh làm sai lệch kết quả cuộc bỏ phiếu, năm 1845, Quốc hội đã quyết định thông qua luật ấn định một ngày thống nhất ở cấp quốc gia cho cuộc bầu cử tổng thống (một điều khoản sau này được mở rộng cho các cuộc bỏ phiếu khác).
Ngoài việc ấn định bầu cử vào tháng 11, Quốc hội Mỹ còn chọn thứ Ba làm ngày bầu cử. Sự lựa chọn này không phải ngẫu nhiên. Tổ chức vào dịp cuối tuần là bất hợp lý vì hầu hết mọi người đi nhà thờ vào Chủ nhật, còn thứ Tư là ngày họp chợ của nông dân. Thứ Hai cũng không được áp dụng vì cử tri sẽ phải hy sinh ngày Chủ nhật của mình để đến phòng bỏ phiếu. Vì vậy, thứ Ba dường như là lựa chọn tốt nhất vào thời điểm đó.
Cơn sốt “bỏ phiếu sớm”
Ngày nay, quyết định một ngày bầu cử quốc gia đang bị thách thức. Trong tuần, đôi khi người dân rất khó để xin nghỉ làm để đi bầu cử, nhất là khi phải xếp hàng hàng giờ để điền vào “lá phiếu” của mình. Cử tri hiện ủng hộ đối với việc “bỏ phiếu sớm”, vốn phát triển trong thời kỳ đại dịch Covid-19 nhằm giảm bớt tình trạng tắc nghẽn tại các điểm bầu cử. Trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, gần 100 triệu cử tri Mỹ đã bỏ phiếu trước, qua đường bưu điện hoặc trực tiếp, thay vì đi bỏ phiếu vào ngày 3-11-2020.
Trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2024, hàng triệu người Mỹ trên khắp đất nước đã bỏ phiếu cho ứng cử viên mà họ lựa chọn, mặc dù ngày bầu cử chính thức là ngày 5-11. Trước đó, kể từ ngày 11-9, một số bang đã cho phép cử tri bỏ phiếu sớm. Các bang như: Alabama, Minnesota, Michigan, Mississippi cho phép cử tri bỏ phiếu bầu tổng thống qua thư.
Để thực hiện quyền công dân của mình, các cử tri phải đăng ký để nhận được các tài liệu cần thiết, trước khi gửi phiếu bầu qua đường bưu điện. Đối với các tiểu bang khác như: Nam Dakota hoặc Arizona, kể từ ngày 9-10, cử tri ở đây cũng có thể trực tiếp bỏ phiếu sớm, miễn là họ đã đăng ký trong danh sách bỏ phiếu sớm.
Do đó, ngày nay nhiều người không còn gọi “ngày bầu cử”, thay vào đó gọi là “mùa bầu cử” ở Mỹ.
PHƯƠNG LINH (theo Cnews)
Qdnd.vn
Nguồn: https://www.qdnd.vn/quoc-te/doi-song/bau-cu-my-2024-ly-do-bau-cu-tong-thong-my-dien-ra-vao-thang-11-798678