Bất động sản sẽ ‘ấm’ lên khi các luật có hiệu lực sớm

Đem lại những tín hiệu lạc quan

Bà Giang Đỗ, Giám đốc tư vấn tại Công ty Savills VN, tin rằng luật Đất đai 2024 sẽ mang đến những thay đổi mang tính đột phá, thúc đẩy hiệu quả, minh bạch và một cách tiếp cận linh hoạt hơn đối với việc định giá đất. Bằng cách điều chỉnh giá theo thị trường và mở rộng quyền quyết định tại địa phương, luật mới giúp nâng cao quy trình định giá đất, mang lại lợi ích cho cả thị trường và ngân sách nhà nước. Từ đó tăng nguồn cung bất động sản (BĐS), giúp giảm lệch pha cung cầu, hạ giá nhà đất. 

Trong tương lai, khi hoàn thiện cơ sở dữ liệu về giá đất, các thông tin mua bán chuyển nhượng cũng sẽ được công khai. Khi đó người mua và người bán có thể truy cập để tìm hiểu thông tin giao dịch, giúp những người tham gia thị trường có nhận thức rõ ràng, tăng cường tính minh bạch cho thị trường BĐS. Bên cạnh đó, việc mua bán chuyển nhượng BĐS cũng sẽ diễn ra dễ dàng hơn, giúp tăng tính thanh khoản cho thị trường. 

“Các luật liên quan tới BĐS được thông qua và dự kiến sẽ có hiệu lực sớm cùng với hàng loạt dự án cơ sở hạ tầng giao thông tiếp tục được đầu tư và đưa vào vận hành, các đại dự án sắp gia nhập thị trường cùng với niềm tin người mua đang quay trở lại, sẽ đem lại tín hiệu lạc quan cho thị trường BĐS trong năm nay”, bà Giang Đỗ nhận định.

Đồng quan điểm, TS Trần Việt Anh, Phó hiệu trưởng phụ trách Trường đại học Hùng Vương, nhận định luật Đất đai, luật Nhà ở và luật Kinh doanh BĐS mới sẽ tác động theo hướng tích cực tới thị trường, doanh nghiệp, người dân và cả nhà nước. Trong đó, luật Đất đai giúp doanh nghiệp tiếp cận quỹ đất dễ dàng hơn để phát triển dự án. Luật Kinh doanh BĐS quy định rõ tiền đặt cọc mua nhà ở hình thành trong tương lai không quá 5%/giá trị hợp đồng, giảm số tiền thanh toán trước khi thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai (không quá 50%); cá nhân kinh doanh BĐS quy mô nhỏ không phải thành lập công ty; doanh nghiệp môi giới BĐS chỉ cần một người có chứng chỉ môi giới…

 Luật cũng góp phần thanh lọc thị trường thông qua các quy định: Môi giới BĐS phải tham gia sàn giao dịch BĐS, không được hành nghề tự do, hoa hồng phải chuyển khoản qua ngân hàng. Chủ đầu tư phải công khai thông tin về dự án BĐS trước khi đưa vào kinh doanh. Khi giao dịch sản phẩm, phải ghi đúng giá giao dịch thực tế vào hợp đồng. Đồng thời siết phân lô bán nền (đến đô thị loại 3)… 

Bên cạnh đó, luật Nhà ở sẽ giúp tăng khả năng tiếp cận nhà ở cho người dân; bổ sung đối tượng, tạo thuận lợi cho Việt kiều, người nước ngoài mua BĐS tại VN. Luật cũng đưa ra nhiều quy định để phát triển phân khúc nhà ở xã hội khi bổ sung đối tượng được mua, thuê loại hình nhà ở này. Đồng thời, quy định chặt chẽ hơn trong lĩnh vực quản lý, phát triển nhà ở như quy định chung cư mini phải đầy đủ hệ thống phòng cháy, chữa cháy, phải lập dự án… Những động thái này giúp thanh lọc và minh bạch thị trường, bảo vệ nhà đầu tư không bị lừa đảo, giúp thị trường phát triển bền vững. 

“Thực tế cũng đang có dấu hiệu cho thấy thị trường tồn tại đủ các yếu tố để cất cánh như sự hậu thuẫn từ phía thượng tầng, các bộ luật liên quan đến thị trường có hiệu lực sớm, sự quyết tâm của các chủ đầu tư, niềm tin của khách hàng/nhà đầu tư đã được củng cố. Tất cả các yếu tố này tương tác giúp thị trường sớm hồi phục nhanh chóng hơn”, TS Trần Việt Anh nhận định.

Cuối năm 2024 thị trường sẽ hồi phục

Nhìn lại lịch sử phát triển của thị trường BĐS, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP.HCM, nhận xét: Trong giai đoạn 2017 – 2023 thì có tới 4 năm 2020 – 2023 là giai đoạn khó khăn nhất của thị trường. Nguyên nhân đến từ dịch bệnh Covid-19 và các xung đột địa chính trị ở một số khu vực. Những xung đột này làm tăng nguy cơ lạm phát, giảm tổng cầu, đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu, từ đó tác động trực tiếp đến nền kinh tế và thị trường BĐS trong nước. 

“Quý 1/2023, thị trường BĐS đã âm tới 16,2%, âm 11,5% vào quý 2/2023 và âm 8,7% vào quý 3/2023. Kết thúc năm 2023, tăng trưởng của BĐS là âm 6,38%. Đến quý 1/2024, số lượng dự án nhà ở mới quá ít, vẫn khan hiếm dự án nhà ở xã hội. Từ nay đến cuối năm, thị trường tại TP.HCM vẫn có nguy cơ mất cân đối cung – cầu nhà ở. Đặc biệt, sự lệch pha dẫn đến thiếu hụt nặng phân khúc nhà ở thương mại giá bình dân và nhà ở xã hội”, ông Châu dẫn chứng.

Trong bối cảnh đó, để giúp thị trường sớm hồi phục và phát triển, Chính phủ đã đề nghị Quốc hội cho phép các luật Đất đai, Nhà ở và Kinh doanh BĐS có hiệu lực sớm từ ngày 1.7.2024.

Theo ông Lê Hoàng Châu, khi các luật liên quan đến thị trường BĐS có hiệu lực sớm, cần nhanh chóng ban hành các nghị định, thông tư và hướng dẫn liên quan. Từ đó hệ thống pháp luật bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất, sát với thực tiễn sẽ xử lý được hầu hết các vướng mắc pháp lý của 148 dự án BĐS trên địa bàn TP.HCM và hàng trăm dự án khác trên cả nước. Bởi vướng mắc pháp lý đang chiếm đến 70% khó khăn của các doanh nghiệp hiện nay. “Các luật nếu sớm đi vào thực tiễn sẽ tác động tích cực, thúc đẩy tiến trình phục hồi và phát triển trở lại của thị trường BĐS từ khoảng cuối năm 2024 và trở lại bình thường vào khoảng giữa năm 2025 trở đi, do độ trễ của chính sách và quy trình thủ tục đầu tư, triển khai dự án BĐS”, ông Châu dự báo.

Trên thực tế, thị trường những tháng qua cũng đang dần hồi phục nhưng có sự phân hóa giữa các phân khúc và khu vực. Trong đó phân khúc căn hộ, nhất là những dự án hướng đến nhu cầu thật, có sự phục hồi nhanh nhất. Hà Nội là địa phương phục hồi nhanh cả về giá và số lượng giao dịch. TP.HCM chậm hơn nhưng cũng có những tín hiệu tích cực. 

Từ nay đến cuối năm, nguồn cung tiếp tục chuyển biến theo xu hướng tăng mạnh. Cầu nhà ở thực chất vẫn sẽ duy trì ở mức cao khi tăng trưởng kinh tế vẫn ở mức 2 con số, quá trình đô thị hóa, nhất là ở các đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Hải Phòng, Bình Dương, Đồng Nai… đang diễn ra mạnh mẽ. Các sàn giao dịch, môi giới BĐS cũng đã quay trở lại hoạt động nhiều hơn. Những người có nhu cầu về nhà ở, đầu tư cũng đã không còn tâm lý chờ đợi thị trường giảm giá thêm mà đã bắt đầu đi “săn” nhà đất. Dự kiến, với các luật mới có hiệu lực trong vài tháng tới, thị trường BĐS sẽ sớm quay trở lại trạng thái “bình thường mới” và nhanh chóng hồi phục trở lại.