– Từ năm 2020 trở lại đây, chất lượng nước mặt trên các ao, hồ, sông, suối tại thành phố Lạng Sơn ngày càng được cải thiện so với thời điểm trước. Tuy nhiên, tại một số thời điểm, chất lượng nước mặt tại một số khu vực có dấu hiệu ô nhiễm cục bộ chất hữu cơ do chịu sự tác động trực tiếp của các nguồn nước thải chưa xử lý từ khu dân cư và các cơ sở sản xuất kinh doanh.
Hiện thành phố Lạng Sơn có 14 hồ không được san lấp để phòng chống ngập úng, điều hoà và bảo vệ nguồn nước; 19 công trình đập kênh mương thuỷ lợi phục vụ sản xuất nông, lâm nghiệp và khoảng 20 km sông, suối lưu vực chảy trên địa bàn thành phố. Theo đánh giá của cơ quan chức năng, chất lượng nước tại các hồ chứa như: Thâm Sỉnh, Phai Chia, Pò Luông, Nà Cầu, Nà Tâm, Bó Chuông, Bó Diêm… còn tốt do các hồ nằm ở xa khu dân cư, nguồn sinh thuỷ ít bị ô nhiễm. Đối với các hồ ao, sông suối nằm trong nội thị thành phố Lạng Sơn như: hồ Phú Lộc IV, hồ Phai Loạn, suối Lao Ly, ao Hang Hủi, suối Ngọc Tuyền thì nguồn nước có dấu hiệu bị ô nhiễm cục bộ chất hữu cơ.
Rác thải ứ đọng tại suối Lao Ly đoạn qua cầu Phố Muối, phường Tam Thanh, thành phố Lạng Sơn
Một trong những nguyên nhân dẫn đến các hồ ao, sông suối trong khu vực nội thị thành phố Lạng Sơn bị ô nhiễm xuất phát từ nguồn nước thải chưa xử lý thải ra trực tiếp vào các hồ ao, sông suối.
Hồ Phú Lộc IV có diện tích khoảng 1,4 ha, nằm trong khu đô thị Phú Lộc IV nằm giữa địa bàn phường Hoàng Văn Thụ và phường Vĩnh Trại. Theo tìm hiểu, có 4 nguồn nước dẫn vào hồ Phú Lộc IV, trong đó 1 nguồn nước mặt từ hồ Nà Tâm và 3 hệ thống thu thoát nước thải đổ vào suối Lao Ly và dẫn vào hồ Phú Lộc IV gồm có: hệ thống thoát nước thải từ cụm công nghiệp địa phương số 2, khu dân cư Cao Lộc; hệ thống thoát nước thải khu đô thị Phú Lộc I, II, III; hệ thống thoát nước thải từ khu vực thị trấn Cao Lộc đấu nối với hệ thống thoát nước thải khu vực dân cư đường Trần Phú thuộc phường Hoàng Văn Thụ.
Ông Đinh Quang Vinh, Phó Giám đốc Chi nhánh Thoát nước đô thị thành phố Lạng Sơn thuộc Công ty Cổ phần Cấp thoát nước Lạng Sơn cho biết: Sở dĩ có những thời điểm suối Lao Ly và hồ Phú Lộc IV xuất hiện mùi hôi, ô nhiễm môi trường là do nguồn nước thải từ đầu nguồn chưa được kiểm soát. Đặc biệt là tại các lò mổ tập trung tại khu vực giáp ranh với khu đô thị Phú Lộc I, II và một số xưởng sơ chế chân gà đông lạnh trên địa bàn. Có nhiều thời điểm, tại trạm bơm nước thải PS 14 khu vực đấu nối giữa khu đô thị Phú Lộc IV với Phú Lộc III thường xuyên bị quá tải do nguồn nước thải chưa được xử lý xả về lớn. Từ đây nguồn nước thải đổ thẳng vào suối Lao Ly và dẫn vào hồ Phú Lộc IV dẫn đến ứ đọng nước gây ô nhiễm môi trường.
Còn tại khu vực suối Ngọc Tuyền chảy qua động Nhị Thanh thuộc phường Tam Thanh, theo Báo cáo số 31 ngày 20/3/2023 của UBND phường Tam Thanh thì có những thời điểm suối Ngọc Tuyền xuất hiện mùi hôi, nguyên nhân do nguồn nước bị ứ đọng không được lưu thông.
Trước thực tế việc kiểm soát các nguồn nước thải để xử lý trước khi xả thải ra môi trường gặp nhiều khó khăn, ông Nguyễn Văn Hạnh, Chủ tịch UBND thành phố cho biết: Để khắc phục một cách căn cơ những tồn tại trong việc kiểm soát nguồn nước thải trên địa bàn, trong tháng 3/2023, UBND thành phố đã chỉ đạo các phường, xã, phòng ban chức năng của thành phố thực hiện một số giải pháp công trình, phi công trình để giảm thiểu mức thấp nhất tình trạng xả nước thải ô nhiễm môi trường tại các hồ ao, sông suối khu vực nội thị thành phố Lạng Sơn. Trong đó, thành phố yêu cầu các phường, xã, phối hợp với các phòng chức năng, đơn vị tăng cường các biện pháp kiểm soát các cơ sở giết mổ tập trung, cơ sở giặt là, các doanh nghiệp sản xuất có phát sinh nguồn thải; nạo vét bùn đất ứ đọng tại một số vị trí trọng điểm trong hệ thống thoát nước thải chung của thành phố.
Song song với đó, các phường, xã đẩy mạnh tuyên truyền đến các khối phố vận động người dân, các chủ cơ sở kinh doanh chấp hành tốt các quy định của nhà nước về bảo vệ môi trường như: không xả thải ra môi trường khi nguồn nước thải chưa được xử lý; đưa nội dung bảo vệ môi trường vào hương ước, quy ước, xây dựng nông thôn mới gia đình văn hoá. Trong quý 1/2023, các phường, xã đã tổ chức được hơn 100 cuộc tuyên truyền với sự tham gia của gần 3.000 hộ dân tham gia về công tác bảo vệ môi trường.
Đối với các khu vực trọng điểm như hồ Phú Lộc IV; suối Ngọc Tuyền, hiện Phòng Tài nguyên và Môi trường thành phố đang phối hợp với Phòng Quản lý đô thị thành phố lập phương án nạo vét hút bùn và vớt rác tại các khu vực: bể lắng gần đường 37 m; khu vực suối Lao Ly trước đập chắn ngăn nước PS4; bể lắng đầu hồ Phú Lộc IV; xây dựng phương án xử lý nguồn nước thải tại khu vực đầu nguồn suối Ngọc Tuyền.
Công tác bảo vệ môi trường, đặc biệt tại các hồ ao, sông suối trên địa bàn thành phố Lạng Sơn là vấn đề rất quan trọng và đã được UBND thành phố thực hiện quyết liệt. Tuy nhiên để có thể xử lý cũng như bảo vệ môi trường tại các hồ ao, sông suối, bên cạnh việc tăng cường các biện pháp kiểm soát xả thải thì thành phố cũng cần ưu tiên nguồn lực để đầu tư đồng bộ hệ thống hạ tầng thu gom xử lý nước thải trên địa bàn. Có như vậy mới có thể giải quyết được vấn đề xử lý nước thải trên địa bàn thành phố trong quá trình đô thị hoá đang diễn ra nhanh như hiện nay.
