Bảo vệ chủ quyền trên biển: Bão gió cũng phải làm nhiệm vụ xua đuổi

Chốt trực không đơn giản neo đậu một chỗ

Trung tá Phạm Văn Đức, nguyên cán bộ hải đội 812, vùng 2 hải quân nhớ lại: Từ năm 1991, Lữ đoàn 125 được giao nhiệm vụ tổ chức lực lượng tàu chốt trực bảo vệ DK1. Các tàu vận tải, tàu kéo ngay lập tức đã chịu đựng sóng to gió lớn, khắc phục khó khăn, quản lý khu vực được phân công. Trong đó phải kể đến tàu Trường Sa 02 trực liên tục 112 ngày đêm trong mùa mưa bão. “Chốt trực không đơn giản neo đậu một chỗ. Chúng tôi phải tuần tra, tăng cường quan sát. Phát hiện tàu nước ngoài xâm phạm chủ quyền, phải theo dõi chặt chẽ, báo cáo về bờ và sẵn sàng nhận lệnh ngăn cản, đẩy đuổi”, ông Đức kể.

Tàu Cảnh sát biển Việt Nam xua đuổi tàu cá Trung Quốc xâm phạm chủ quyền tại vùng biển Cồn Cỏ (Quảng Trị), năm 2005

Nhắc đến Lữ đoàn 125 hải quân, nhiều người chỉ nghĩ nhiệm vụ vận tải hàng hóa, chi viện Trường Sa. Ít ai biết, trước khi lực lượng Cảnh sát biển và Kiểm ngư được thành lập, các tàu vận tải của Lữ đoàn 125 đóng vai trò chủ công trong bảo vệ chủ quyền biển đảo. Năm 1997, tàu HQ-957 của Lữ đoàn 125 hải quân trực bảo vệ dài ngày ở vịnh Bắc Bộ. Đầu tháng 3.1997, bộ đội tàu phát hiện giàn khoan Kan Tan 03 của Trung Quốc có 3 tàu chiến đấu đi theo bảo vệ hoạt động xâm phạm chủ quyền Việt Nam. Tàu HQ-957 đã bám sát, cùng với các đơn vị bạn kiên quyết đấu tranh xua đuổi, buộc phương tiện thăm dò dầu khí Trung Quốc phải ra khỏi vùng biển Việt Nam. Tàu HQ-957 được Thủ tướng Chính phủ tặng bằng khen về thành tích bảo vệ chủ quyền vùng biển Tổ quốc.

Tàu của Lữ đoàn 125 hải quân trực bảo vệ chủ quyền tại bãi cạn Phúc Tấn

Cũng ở Lữ đoàn 125 hải quân, từ ngày 10.10 – 10.12.1997, tàu Trường Sa 02 đã chấp hành nghiêm mệnh lệnh cấp trên, nhiều ngày chống chọi với cơn bão số 5 (gió giật cấp 9 – 10), kiên cường bám trụ theo dõi tàu thăm dò Hải Dương 12, tàu Thăm dò 8 của Trung Quốc hoạt động trái phép trong vùng biển Việt Nam, kiên quyết xua đuổi, đấu tranh đúng đối sách, buộc tàu thăm dò và tàu bảo vệ của Trung Quốc phải ra khỏi khu vực.

Đâm va, húc ủi

Trong tài liệu “Hải quân nhân dân Việt Nam thực hiện nhiệm vụ BM06, 07” do Cục Chính trị Hải quân sản xuất tháng 9.2007, nói rõ: Sau Khi hiệp định phân định Vịnh Bắc Bộ và Hiệp định phân định nghề cá giữa Việt Nam và Trung Quốc được phê chuẩn (30.6.2004), tình hình trong Vịnh Bắc Bộ có ổn định hơn, nhưng tính chất phức tạp trên vùng biển này có xu hướng đẩy ra ngoài cửa Vịnh.

Từ cuối tháng 5.2006, ở khu vực Cửa vịnh Bắc Bộ, tàu thăm dò Tân Hải 501 và 5 tàu phục vụ của Trung Quốc tiến hành thăm dò ở khu vực Đông bắc đảo Cồn Cỏ (Quảng Trị) từ 75 – 84 hải lý, có ngày vượt sang Tây đường xử lý tạm thời từ 1,5 – 5 hải lý.

Đáng chú ý, từ ngày 8.6.2006, Trung Quốc thuê tàu Nordic Service của Mỹ cùng 12 tàu bảo vệ, liên tục tổ chức thăm dò khảo sát ở khu vực Đông bắc đảo Lý Sơn (Quảng Ngãi) từ 80 – 110 hải lý, có lúc vượt sang Tây đường xử lý tạm thời của ta từ 1 – 5 hải lý.

Bất kể ban ngày hay ban đêm, thời tiết xấu, phía Trung Quốc tăng cường từ 3 – 5 tàu vây hãm tàu Việt Nam làm nhiệm vụ. Thời kỳ cao điểm, phía Trung Quốc huy động 17 tàu có vũ trang hỗ trợ tàu thăm dò và ngăn cản quyết liệt các tàu Việt Nam làm nhiệm vụ tuyên truyền, xua đuổi…

Tàu nghiên cứu Hải Dương 22 của Trung Quốc xâm phạm vùng biển Việt Nam, năm 2010

Ông Hùng cũng cho tôi hình chụp bộ phận thăm dò địa chấn của tàu nước ngoài, cùng các thông số trên màn ra đa, máy định vị… chứng minh sự xâm phạm trắng trợn của tàu nước ngoài đối với chủ quyền vùng biển Việt Nam.  

Tàu Cảnh sát biển 4032 làm nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền trên vùng biển miền Trung, 2013

Năm 2007, Trung Quốc tiếp tục đẩy mạnh hoạt động thăm dò, xâm phạm chủ quyền vùng biển Việt Nam. Họ không chỉ dùng tàu vũ trang mà còn cho máy bay các loại ngang nhiên xâm phạm vùng trời vùng biển, nhằm uy hiếp, đe dọa tàu của ta hoạt động trên vùng biển Việt Nam.

Tàu bé chọi với tàu to

Đại tá Nguyễn Văn Kính, nguyên Phó chính ủy vùng Cảnh sát biển 2 vốn là sĩ quan vùng 5 hải quân. Giữa năm 1998, ông nhận yêu cầu chuyển sang công tác tại Cảnh sát biển làm nhiệm vụ bảo vệ vững chắc chủ quyền vùng biển, đảo, thềm lục địa của Tổ quốc và duy trì nghiêm túc việc thực thi pháp luật trên biển.

Tàu Bình Minh 02 của Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam thực hiện thăm dò khảo sát dưới sự bảo vệ của các tàu hải quân, năm 2016

Ngày 31.8.1988, Cục Cảnh sát biển Việt Nam được thành lập, trực thuộc Bộ tư lệnh Hải quân (đóng ở TP.Hải Phòng). Tiếp sau đó, 2 vùng Cảnh sát biển (1 và 5), 2 hải đội (201, 501) được thành lập với 7 tàu phóng lôi cũ K-206 được cải hoán và tất cả vẫn chịu sự chỉ huy về mọi mặt của hải quân.

Năm 2002, khi Thủ tướng Chính phủ ký quyết định 677/2002/QĐ-TTg phê duyệt dự án xây dựng Cảnh sát biển giai đoạn 2001 – 2010 và Cục Cảnh sát biển về Bộ Quốc phòng, các vùng Cảnh sát biển từ các vùng hải quân được điều chuyển về Cục Cảnh sát biển… lực lượng này mới thực sự phát huy được sức mạnh. Từ tháng 9.2008 đến 8.2013, Cảnh sát biển đã tổ chức hàng nghìn lượt tàu, thuyền làm nhiệm vụ bảo vệ an toàn cho các hoạt động kinh tế của ta trên biển, phát hiện và tiến hành cản phá, xua đuổi hơn 4.500 lượt tàu, thuyền nước ngoài vi phạm vùng biển Việt Nam. Bắt và xử lý 130 tàu thuyền vi phạm chủ quyền, xử lý theo pháp luật.

Tàu Kiểm ngư Việt Nam (trái) ngăn cản các tàu hải cảnh, hải giám và tàu cá có vũ trang của Trung Quốc xâm phạm vùng biển Việt Nam vào năm 2014

Trong năm 2011, Trung Quốc cho các tàu hải giám, hải cảnh, tàu cá dân binh xâm phạm chủ quyền, quấy rối các hoạt động kinh tế biển nước ta, các tàu Cảnh sát biển đã phối hợp bảo vệ an toàn hoạt động khảo sát thăm dò dầu khí của tàu Vinking II, tàu Bình Minh 02.

Trước hành động ngang ngược, vi phạm trắng trợn luật pháp Quốc tế, Công ước Liên Hiệp Quốc về luật Biển năm 1982, vi phạm nghiêm trọng quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam, lực lượng Cảnh sát biển đã phối hợp chặt chẽ với các lực lượng (nhất là Kiểm ngư) triển khai các phương án đấu tranh.

Qua 75 ngày đêm kiên trì bám thực địa, mặc dù phải đối mặt với mọi khó khăn nguy hiểm, lực lượng Cảnh sát biển đã dũng cảm, kiên trì, kiên quyết đấu tranh với các hành động ngang ngược, hung hăng từ phía Trung Quốc, đồng thời thực hiện nghiêm đối sách trên biển, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, giữ vững chủ quyền, an ninh, an toàn biển, đảo của Tổ quốc.

Tàu hải cảnh Trung Quốc phun nước làm hư hỏng tàu Việt Nam (phải) làm nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền khu vực biển miền Trung vào năm 2014