Bảo tồn, quản lý công viên địa chất với chính sách phát triển bền vững

VHO – Sáng 12.9, tại Trung tâm hội nghị tỉnh Cao Bằng đã diễn ra Lễ khai mạc Hội nghị quốc tế lần thứ 8 Mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu UNESCO khu vực châu Á-Thái Bình Dương.

Dự Hội nghị có Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn; Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Cao Bằng Trần Hồng Minh; Thứ trưởng Ngoại giao, Chủ tịch Ủy ban quốc gia UNESCO Việt Nam Hà Kim Ngọc; Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Nông Thị Hà; Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Cao Bằng Hoàng Xuân Ánh; bà Lidia Brito, Trợ lý Tổng Giám đốc UNESCO về Khoa học Tự nhiên; ông Nickolas Zouro, Chủ tịch Mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu UNESCO; ông Jin XiaoChi, Phó Chủ tịch Ban điều hành Mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu, Điều phối viên Mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu khu vực châu Á-Thái Bình Dương cùng hơn 800 đại biểu trong nước và quốc tế.

Phát biểu tại Hội nghị, Chủ tịch UBND tỉnh Cao Bằng Hoàng Xuân Ánh chia sẻ, với chủ đề “Cộng đồng địa phương và phát triển bền vững trong vùng Công viên địa chất” cùng nhiều hoạt động phong phú, hấp dẫn, thiết thực, hội nghị lần này hướng tới tìm ra nhiều giải pháp hữu ích trong việc xây dựng và phát triển danh hiệu Công viên địa chất toàn cầu; qua đó góp phần bảo tồn, phát huy giá trị các loại hình di sản hướng tới phát triển bền vững.

Chủ tịch UBND tỉnh Cao Bằng đề nghị, các đại biểu, các thành viên Mạng lưới Công viên địa chất cùng tập trung trí tuệ tập thể, trách nhiệm chia sẻ kinh nghiệm xây dựng và phát triển Công viên địa chất. Từ đó, cùng tìm ra những giải pháp cho những thách thức toàn cầu đang đặt ra hiện nay, đặc biệt là tăng cường vai trò của cộng đồng địa phương, chủ thể của các Công viên địa chất trong các hoạt động bảo tồn, xây dựng và phát huy giá trị Công viên địa chất vì một cộng động phát triển bền vững.

Phát biểu tại Phiên khai mạc, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ tịch Ủy ban UNESCO Việt Nam Hà Kim Ngọc nhấn mạnh: Di sản Công viên địa chất toàn cầu là tài sản vô giá của loài người, hoạt động của Mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu đã góp phần tích cực vào bảo vệ trái đất và nhân loại cho hành tinh. Hội nghị là diễn đàn để các nhà nghiên cứu, quản lý, học giả từ các nước Công viên địa chất có cơ hội gặp gỡ, kết nối, trao đổi thông tin, chia sẻ kinh nghiệm để không ngừng hoàn thiện xây dựng, vận hành và phát huy vai trò Công viên địa chất toàn cầu UNESCO gắn với các mục tiêu phát triển bền vững, đặc biệt xây dựng và kết nối du lịch Công viên địa chất giữa các quốc gia trở thành sản phẩm du lịch đặc sắc với sự tham gia của nhiều cộng đồng dân tộc trên thế giới; gắn với bảo vệ môi trường, bảo vệ các nguồn tài nguyên thiên nhiên và văn hóa bản địa là yêu cầu tất yếu của ngành du lịch hướng đến sự phát triển bền vững.

“Cao Bằng đã chọn mô hình Công viên địa chất là hướng đi đúng đắn. Công viên địa chất Non nước Cao Bằng đã làm tốt các khuyến nghị của Mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu UNESCO theo hướng bảo tồn, phát huy giá trị các loại hình di sản để phát triển du lịch bền vững; bảo vệ tài nguyên môi trường, phát triển kinh tế xanh”- ông Hà Kim Ngọc nhấn mạnh.

Chia sẻ tại Hội nghị, ông Nickolas Zouro, Chủ tịch Mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu nhấn mạnh, những thách thức từ biến đổi khí hậu đang đòi hỏi chúng ta cần tư duy mạnh mẽ hơn, cụ thể hơn để ứng phó với biến đổi khí hậu, nguy cơ thiên tai. Từ đó, nâng cao năng lực của cộng đồng trong ứng phó biến đổi khí hậu, tạo nên một thế giới an toàn hơn.

Đề cập những mất mát do bão Yagi gây ra ở khu vực phía bắc và tỉnh Cao Bằng nói riêng, bà Lidia Brito, Trợ lý Tổng Giám đốc UNESCO về Khoa học Tự nhiên nhấn mạnh, tác động của biến đổi khí hậu không chừa một ai, chúng ta cần nỗ lực chung, bền bỉ mới giảm được tác động, thiệt hại của biến đổi khí hậu.

Nhấn mạnh mục đích của Mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu là kết nối, đoàn kết qua những cam kết bảo vệ di sản, phát triển bền vững, bà Lidia Brito đề nghị các đại biểu dự Hội nghị tăng cường giao lưu, trao đổi tri thức, kinh nghiệm bảo vệ cảnh quan, di sản, bản sắc văn hóa trong khu vực Công viên địa chất, phát triển bền vững.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn chia sẻ những mất mát, đau thương người dân phía Bắc và tỉnh Cao Bằng nói riêng do bão Yagi và hoàn lưu sau bão, đề nghị các địa phương khắc phục hậu quả thiên tai, sớm ổn định đời sống, sản xuất của người dân.

Thay mặt Chính phủ, Phó Thủ tướng chia sẻ những khó khăn, mất mát về người và của mà nhân dân Cao Bằng và các địa phương miền núi và trung du Bắc Bộ đang phải đối mặt; đánh giá cao nỗ lực của lãnh đạo và nhân dân Cao Bằng cũng như các địa phương khắc phục thiên tai, sớm ổn định sản xuất, cuộc sống của người dân, tổ chức thành công hội nghị quan trọng này.

“Vượt qua những trở ngại của bão, lũ, sự tham dự đông đảo của chính các đại biểu thể hiện quyết tâm của khu vực châu Á-Thái Bình Dương nói riêng và các thành viên UNESCO nói chung cùng hành động mạnh mẽ tăng cường vai trò của cộng đồng địa phương – một trong những giải pháp quan trọng để đạt các mục tiêu phát triển bền vững mà nhân loại đang nỗ lực hướng tới”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Là tổ chức duy nhất của Liên Hợp Quốc trong lĩnh vực khoa học trái đất, UNESCO hơn 50 năm qua đã phát huy vai trò tiên phong đẩy mạnh hợp tác quốc tế nhằm nâng cao nhận thức và hành động xử lý hài hòa, bền vững mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên.

Theo Phó Thủ tướng, mạng lưới công viên địa chất toàn cầu đã có những đóng góp thiết thực trong việc tăng cường gắn kết, gìn giữ, bảo tồn và phát huy giá trị loại hình di sản đặc biệt – di sản địa chất gắn với đa dạng sinh học, bảo vệ môi trường, bảo tồn văn hóa, vì phát triển của cộng đồng, sinh kế của người dân và phát triển bền vững ở khu vực và toàn cầu trong suốt hai thập kỷ qua.

Tuy nhiên, lãnh đạo Chính phủ cũng lưu ý rằng, theo Báo cáo của Liên Hợp Quốc về phát triển bền vững năm 2024 tháng 6 vừa qua, chỉ 17% mục tiêu là đang đi đúng hướng. Riêng khu vực châu Á-Thái Bình Dương, nếu giữ nguyên tiến độ triển khai như hiện nay, phải đến năm 2062 mới có thể đạt được các cam kết đặt ra cho năm 2030.

“Công viên địa chất toàn cầu chính là một lời giải cho vấn đề toàn cầu này”, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn khẳng định.

Chỉ còn 10 ngày nữa là đến Hội nghị Thượng đỉnh tương lai tại New York (Hoa Kỳ) để biến lời nói và những cam kết thành hành động cụ thể định hình tương lai bền vững và bao trùm hơn. Đây chính là lúc châu Á-Thái Bình Dương, với vai trò động lực quan trọng, trung tâm phát triển năng động và tự cường của thế giới, cùng chung tay đóng góp vào việc ứng phó với các thách thức của thời đại, hiện thực hóa Chương trình nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững, đem lại lợi ích thiết thực cho mọi thành viên, người dân, không để ai bị bỏ lại phía sau.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đề nghị Hội nghị tập trung thảo luận, làm rõ một số hướng hợp tác mới.

Theo đó, cần xác định cách tiếp cận tổng thể để thống nhất trong nhận thức và hành động về bảo tồn và phát huy giá trị công viên địa chất vì phát triển bền vững.

Cần tăng cường trao đổi kinh nghiệm hay, điển hình tốt, đưa ra các khuyến nghị chính sách phù hợp về quản lý, bảo tồn và phát triển bền vững công viên địa chất toàn cầu.

Cùng với đó là đẩy quan hệ đối tác nhiều bên và hợp tác quốc tế phát triển công viên địa chất toàn cầu gắn với phát triển bền vững; thúc đẩy tầm nhìn dài hạn 5 năm, 10 năm cho phát triển Mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu – một mạng lưới hợp tác quốc tế mạnh mẽ nhằm bảo tồn và phát huy giá trị các di sản địa chất không chỉ vì lợi ích của chúng ta mà còn vì các thế hệ tương lai.

“Tôi trông đợi Tuyên bố Cao Bằng sẽ là văn kiện quan trọng đánh giá hoạt động của Mạng lưới hai thập kỷ qua, đề xuất định hướng hợp tác trong thập kỷ tới, nhất là năm sau sẽ kỷ niệm 10 năm Chương trình Công viên địa chất toàn cầu” của UNESCO (2015-2025), Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh.

Ngay sau lễ khai mạc, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn và các đại biểu đã cắt băng khánh thành không gian các dân tộc Công viên địa chất mở đầu cho các chuỗi hoạt động của hội nghị diễn ra từ 12-15.9.