Trong bài viết đăng tải trên Deadline, chuyên gia Liz Shackleton nhận định Tết Nguyên đán là giai đoạn phòng vé quan trọng ở một số vùng lãnh thổ châu Á, nhưng không nơi nào năm nay cạnh tranh gay gắt hơn ở Việt Nam.
Mai của Trấn Thành đang là bộ phim thắng lớn, đứng đầu phòng vé với doanh thu hơn 463 tỷ đồng (18,7 triệu USD). Phim đang tiến đến gần việc phá vỡ kỷ lục bộ phim có doanh thu cao nhất mọi thời của Nhà bà Nữ, phát hành dịp Tết Nguyên đán 2023 với 476 tỷ đồng (19,4 triệu USD).
Cùng phát hành dịp Tết Nguyên đán là Gặp lại chị bầu, bộ phim đứng thứ hai phòng vé. Hai bộ phim nội địa khác là Sáng đèn và Trà đã rút khỏi phòng vé do không thể cạnh tranh suất chiếu.
Phim ngoại chiếu Tết Nguyên đán tại Việt Nam còn có Spy X Family Code: White (đứng thứ ba phòng vé), tiếp theo là Madame Web và Argylle.
Doanh thu hơn 450 tỷ đồng của “Mai” được báo chí Mỹ quan tâm.
Deadline nhận định lịch phát hành phim dày đặc phản ánh thị trường phục hồi mạnh sau đại dịch. Đây được xem là sự phục hồi nhanh thứ hai ở châu Á, sau Ấn Độ.
Trước Tết, phim kinh dị Quỷ cẩu do Lưu Thành Luân lần đầu làm đạo diễn, đứng đầu phòng vé sáu tuần liên tiếp, thu về hơn 108 tỷ đồng (4,5 triệu USD). Bộ phim lập kỷ lục phim kinh dị nội địa ở Việt Nam dù tháng 1 (Dương lịch) thường là tháng yên tĩnh trước Tết.
“Dạo này, thị trường điện ảnh Việt bất thường. Ngành công nghiệp chỉ mở cửa cách đây khoảng 10-15 năm nhưng doanh thu phòng vé đã tăng trưởng ổn định 10% hàng năm trước đại dịch, vượt qua Thái Lan, quốc gia có ngành điện ảnh phát triển hơn và lâu đời hơn nhiều.
Năm ngoái, doanh thu phòng vé Việt Nam đạt 150 triệu USD, tương đương khoảng 90% mức trước đại dịch, từ tổng số 1.100 rạp. Không tệ đối với một thị trường mà năm 2010 chỉ có 90 rạp chiếu và doanh thu hàng năm dưới 15 triệu USD”, chuyên gia Liz Shackleton nhận định.
Thị trường tăng trưởng mạnh
Sự tăng trưởng này có sự giúp ích lớn nhất từ chương trình xây dựng hệ thống các nhà rạp. Từ những “ông lớn” như CJ CGV, Lotte Cinema, gần đây Việt Nam chứng kiến sự phát triển của hệ thống rạp địa phương như Galaxy Cinema và BHD Star Cineplex. Beta Cinemas & Cinestar, cung cấp giá vé thấp hơn dành cho sinh viên và khán giả có thu nhập trung bình.
Ông Nguyễn Tuấn Linh, Giám đốc Phân phối CJ HK, cho biết lượng khán giả dưới 29 tuổi chiếm đến 80% khán giả đến rạp.
“Nhóm tuổi đó về cơ bản đang quyết định thị hiếu của thị trường: lãng mạn, hài và kinh dị cho đến phim Hàn Quốc, Thái Lan và Indonesia”, ông nói.
Còn Justin Kim, Giám đốc Sản xuất Phim Quốc tế của CJ ENM, cho biết đây đối tượng khán giả khó tính và khó tha thứ: “Họ rất tích cực trên mạng xã hội, đặc biệt là TikTok và Instagram. Khán giả sẽ phản ứng nhanh chóng nếu họ cho rằng chất lượng phim không tốt”.
Khán giả Việt ngày càng chú ý đến phim Việt khai thác yếu tố văn hóa.
Theo thị trường, khán giả thích phim địa phương hơn phim Hollywood. Chỉ có hai tựa phim từ Mỹ là Fast X và Elemental lọt 10 doanh thu phim năm 2023, trong khi loạt phim Việt đứng đầu là Nhà bà Nữ, Lật mặt 6: Tấm vé định mệnh, Đất rừng phương Nam… Phần mới nhất của hai bộ phim hoạt hình Conan và Doraemon cũng xếp trong top 10.
Kết quả doanh thu năm 2023 phản ánh xu hướng phim châu Á hậu đại dịch. Trong đó, phim Mỹ chậm lại do ảnh hưởng của COVID-19 và những cuộc đình công của Hollywood. Đồng thời, khán giả Gen Z yêu cầu nội dung mang tính văn hóa nước nhà nhiều hơn.
Hiện tại, phim địa phương đang dẫn dắt thị trường. Giám đốc điều hành ProductionQ, Nguyễn Hoàng Quân, người cùng với đạo diễn Trần Hữu Tấn đứng sau làn sóng kinh dị Việt, giải thích rằng công ty đạt được thành công lớn nhất với những câu chuyện bắt nguồn từ văn hóa và truyền thống dân gian địa phương, cũng như chuyển thể từ tiểu thuyết của các nhà văn trẻ có lượng khán giả Gen Z đông đảo.
Bộ phim thành công gần đây của ProductionQ, Kẻ ăn hồn, là minh chứng rõ nhất. Dựa trên tiểu thuyết bán chạy Tết ở làng Địa ngục, phim điện ảnh Kẻ ăn hồn có thêm “vũ trụ” Tết ở làng Địa ngục, được Netflix mua bản quyền ở Đông Nam Á.
“Có khán giả nói với chúng tôi rằng họ yêu thích loạt phim Vương triều xác sốngvà muốn Việt Nam có bộ phim có bối cảnh cổ trang, kinh dị tương tự. Câu chuyện có thể bắt nguồn từ cuộc sống ở làng quê nhưng có các chủ đề bắt nạn liên quan hiện đại”, Nguyễn Hoàng Quân nói.
Ngành điện ảnh ở giai đoạn sơ khai nhưng phát triển mạnh
Deadline nhận định nhà sản xuất tại Việt Nam nhận định ngành công nghiệp điện ảnh đang ở giai đoạn đầu phát triển. Các nhà đầu tư vẫn thận trọng sau đại dịch và nguồn nhân lực, nhân tài (diễn viên, đạo diễn giỏi) không đủ lớn để đáp ứng, thỏa mãn nhu cầu của khán giả.
Trịnh Lê Minh Hằng, người sáng lập hai công ty sản xuất và phân phối Silver Moonlight và Skyline Media, cho biết nhà sản xuất không có nhiều lựa chọn giữa dàn diễn viên để giúp bộ phim tạo cảm giác mới mẻ và khác biệt khi khởi động dự án mới.
“Ngay bây giờ, đào tạo là vấn đề then chốt để chúng tôi có thể có nhiều nhân tài hơn để lựa chọn và thị trường có thể thực sự phát triển”, bà Minh Hằng nói.
Những bộ phim nghệ thuật như “Bên trong vỏ kén vàng” được kỳ vọng tại thị trường nước ngoài.
Ông Nguyễn Hoàng Hải, người đứng đầu công ty sản xuất V Pictures lại cho rằng nguồn tài chính sản xuất phim không được như xưa.
“Trước đại dịch, Việt Nam sản xuất khoảng 40-45 phim mỗi năm, nhưng giờ chỉ còn dưới 30 vì nhiều nhà đầu tư đến từ bên ngoài ngành điện ảnh và các doanh nghiệp khác của họ hiện đang gặp khó khăn về tài chính”, ông Hải nói.
Tuy nhiên, ông Hải lạc quan về tương lai của điện ảnh Việt và cho rằng thị trường có thể đạt 200 triệu USD trong vòng vài năm. Trong khi đó, V Pictures đang huy động tài chính cho một loạt phim địa phương và CGV đang hỗ trợ các tài năng mới bằng cách tài trợ cho các phim ngắn.
Phạm Thiên Ân, đạo diễn đoạt giải Camera d’Or nhờ tác phẩm Bên trong vỏ kén vàng, là một trong những nhà làm phim bắt đầu sự nghiệp bằng việc thực hiện một bộ phim ngắn do CGV hậu thuẫn.
Năm 2023 là khoảnh khắc đáng tự hào đối với các nhà làm phim Việt Nam trong khuôn khổ liên hoan phim Cannes. Tác phẩm Bên trong vỏ kén vàng của đạo diễn Phạm Thiên Ân giành giải thưởng Camera d’Or tại Cannes. Từ đó, các nhà sản xuất mở rộng kênh phân phối chính thống, đặc biệt là ở Mỹ, Deadline nhận định.
