Cụ thể, trong dự thảo Luật này, Bộ Tài chính đề xuất Chính phủ quy định hàng hóa, dịch vụ của cá nhân, hộ kinh doanh có doanh thu hàng năm từ 150 triệu đồng trở xuống sẽ không phải chịu thuế giá trị gia tăng, thay cho mức hiện nay là 100 triệu đồng. Lý do là từ khi Luật Thuế giá trị gia tăng năm 2013 có hiệu lực đến nay, chỉ số giá tiêu dùng đã tăng lên nhiều.
Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, ngưỡng này vẫn tương đối thấp, cần nâng cao hơn. Theo Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), so sánh giữa cá nhân kinh doanh và cá nhân làm công ăn lương sẽ thấy ngưỡng 150 triệu đồng là bất hợp lý. Hiện nay, cá nhân làm công ăn lương có mức giảm trừ gia cảnh đối với trường hợp không có người phụ thuộc là 132 triệu đồng/năm, nếu có một người phụ thuộc là 184,8 triệu đồng/năm, và nếu có hai người phụ thuộc là 237,6 triệu đồng/năm. Với giả định trung bình mỗi người lao động có một người phụ thuộc thì ngưỡng thu nhập chịu thuế đối với người làm công ăn lương hiện cao hơn ngưỡng doanh thu chịu thuế giá trị gia tăng của cá nhân kinh doanh. Đó là chưa kể, để có thể có doanh thu, cá nhân kinh doanh sẽ phải mất các chi phí đầu vào trong khi thu nhập cá nhân thì không có các chi phí này.
Bên cạnh đó, các lĩnh vực khác nhau có kết cấu chi phí và mức thuế suất khác nhau, dù có thể cùng mức doanh thu. Ví dụ, lĩnh vực thương mại hàng hóa (như cửa hàng bán lẻ, tạp hóa) có chi phí đầu vào chiếm tỷ trọng lớn trong doanh thu, phần thu nhập mà cá nhân kinh doanh được hưởng không lớn và số thuế thu được chỉ từ 1,5 triệu đồng/năm. Trong khi đó, ở lĩnh vực cung cấp dịch vụ, chi phí đầu vào không đáng kể, phần giá trị gia tăng làm ra lớn hơn và số thuế phải nộp cao hơn, thấp nhất 7,5 triệu đồng/năm.
Từ hai lý do trên, VCCI cho rằng nên nâng mức doanh thu chịu thuế lên khoảng 180 – 200 triệu đồng/năm và phân loại ngưỡng chịu thuế theo ngành nghề. Nhiều đơn vị có cùng quan điểm với VCCI. Ví dụ, tỉnh Quảng Ngãi đề nghị ngưỡng dưới 300 triệu đồng; Bộ Giao thông Vận tải góp ý con số 250 triệu đồng; Hội tư vấn thuế Việt Nam đề xuất mức 180 – 240 triệu đồng…
Phản hồi các ý kiến này, Bộ Tài chính cho biết, ngưỡng thu nhập không chịu thuế căn cứ vào chỉ số lạm phát và tình hình thực tế. Nếu căn cứ vào chỉ số lạm phát thì ngưỡng doanh thu tính thuế chỉ khoảng 130 triệu đồng. Tuy nhiên để hỗ trợ hộ cá nhân kinh doanh, Bộ Tài chính đã đề xuất nâng lên mức 150 triệu đồng. Việc nâng mức giảm thuế đối với hộ kinh doanh lên 200 – 300 triệu đồng sẽ ảnh hưởng đến số thu ngân sách nhà nước tại địa phương, nhất là các địa phương có số thu thấp. Bên cạnh đó, quy định này sẽ không khuyến khích các hộ, cá nhân kinh doanh chuyển sang doanh nghiệp (doanh nghiệp cứ phát sinh doanh thu phải nộp thuế giá trị gia tăng). Chính vì vậy, ban soạn thảo giữ quan điểm mức doanh thu 150 triệu đồng.
Dự kiến Chính phủ sẽ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép bổ sung dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi) vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024. Nếu đề nghị được chấp thuận, Quốc hội sẽ xem xét, cho ý kiến đối với dự án Luật này tại Kỳ họp thứ Bảy (tháng 5.2024) và thông qua tại Kỳ họp thứ Tám (tháng 10.2024).
Từ nay tới đó, vấn đề ngưỡng không chịu thuế giá trị gia tăng của cá nhân, hộ kinh doanh sẽ tiếp tục được bàn thảo. Tuy cơ quan soạn thảo đã một lần nữa khẳng định quan điểm của mình, song các đề xuất nâng ngưỡng doanh thu không chịu thuế giá trị gia tăng của cá nhân, hộ kinh doanh vẫn cần tiếp tục được xem xét. Đặc biệt tại Nghị quyết phiên họp thường kỳ tháng 1.2024, Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính nghiên cứu điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh trong tính thuế thu nhập cá nhân để tháo gỡ khó khăn cho người dân. Do đó, nếu vẫn giữ ngưỡng 150 triệu đồng như quan điểm Bộ Tài chính thì sự bất hợp lý sẽ càng gia tăng khi so sánh giữa cá nhân kinh doanh và cá nhân làm công ăn lương như đã phân tích ở trên. Đó là chưa kể, trường hợp Luật có hiệu lực sớm nhất vào năm 2025 thì tới lúc đó ngưỡng 150 triệu đồng sẽ càng lạc hậu.
