Theo Lương y Lê Xuân Hải, Chủ tịch Hội Đông y quận Đống Đa, Hà Nội, trong đông y, mất ngủ còn gọi là thất miên. Do tâm tỳ hư, thận âm hư, can can khí uất gây nên, dẫn đến mất ngủ, ngủ không sâu giấc, ảnh hưởng lớn đến công việc và sinh hoạt của người bệnh.
Mất ngủ tưởng chừng đơn giản nhưng lại ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của người bệnh. Nhiều người chủ quan, không khám chữa dẫn đến mất ngủ triền miên. Mất ngủ kéo theo nhiều bệnh lý khác như suy giảm trí nhớ, giảm tập trung, tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ.
Một số người bị mất ngủ do ảnh hưởng của bệnh lý, số khác mất ngủ sau khi trải qua một cú sốc tâm lý, suy nghĩ nhiều. Bệnh không được điều trị, dần trở thành mãn tính. Bệnh nhân mất ngủ lâu ngày thường rơi vào tình trạng trầm cảm, mệt mỏi, không muốn làm việc gì, không tập trung được vào công việc.
Người bị mất ngủ cần phải thăm khám tìm hiểu rõ nguyên nhân cụ thể để có bài thuốc đặc trị phù hợp.
Người mất ngủ cần tìm các bài thuốc hỗ trợ để giúp cơ thể dễ đi vào giấc ngủ. (Ảnh minh hoạ)
Dưới đây là một số bài thuốc sơ can giải uất, làm can thư thái để dễ đi vào giấc ngủ, ngủ sâu.
Bài thuốc 1: Can khí uất
Người mất ngủ do can khí uất gây ra thường có triệu chứng hay cáu gắt, đầu óc căng thẳng, lo âu, buồn bã. Can khí uất gây ra tâm phiền dẫn đến mất ngủ, ngủ không sâu giấc, đau đầu, chóng mặt. Người bệnh cần dùng bài thuốc sơ can giải uất, làm can thư thái để dễ đi vào giấc ngủ, ngủ sâu.
Sài hồ 12 g, bạc hà 8 g, bạch truột 8 g, phục thần 12 g, sinh địa 12 g, cam thảo 6 g, táo 3 quả, gừng nướng 1 g, bán hạ 12 g, trần bì 6 g, mạch môn 12 g, hàng cầm 8 g.
Cách dùng: Đổ 5 bát nước, sắc thành 3 bát, chia thành 3 lần uống trong một ngày.
Bài thuốc 2: Tâm tỳ hư
Người mất ngủ do tâm tỳ hư thường có triệu chứng mất ngủ cả đêm, hoặc lúc ngủ lúc tỉnh, mộng nhiều dễ tỉnh, hoảng hốt, tim hồi hộp, hay quên, tay chân mỏi rũ, ăn kém, sắc mặt vàng úa, dễ tụt huyết áp. Người bệnh cần dùng bài thuốc bổ tâm tỳ, tăng khí huyết.
Đương quy 12 g, thục địa 12 g, mạch môn 12 g, bạch truột 16 g, hạt sen 16 g, táo nhân 12 g, phục thần 12 g, quế nhục 4 g, đẳng sâm 12 g, hoàng kỳ 12 g, cam thảo 4 g, táo 3 quả, mộc hương 4 g, long nhãn 12 g.
Cách dùng: Đổ 5 bát nước, sắc thành 3 bát, chia thành 3 lần uống trong một ngày.
Bài 3: Thận âm hư
Người mất ngủ do thận âm hư thường có những triệu chứng buồn bực, hồi hộp, lo lắng, nóng trong người, đại tiện táo, hay đau đầu hoa mắt, lưng đau mỏi, tim đập nhanh. Người bệnh cần dùng bài thuốc bổ thận âm, giáng hỏa, làm tâm yên giúp dễ ngủ, ngủ sâu giấc.
Thục địa 20 g, hoài sơn 12 g, trạch tả 12 g, mạch môn 12 g , ngưu tất 12 g, sơn thù 12 g, đan bì 10 g, bạch linh 12 g, phục thần 12 g.
Cách dùng: Đổ 5 bát nước, sắc thành 3 bát, chia thành 3 lần uống trong một ngày. Người dùng bài thuốc này chú ý tránh ăn đồ cay nóng, kiêng đồ lạnh.
Lương y Hải khuyến cáo, ngoài việc sử dụng thuốc để điều trị, hỗ trợ giấc ngủ, người bệnh cần giữ tâm yên, nghĩa là tinh thần thoải mái. Sinh hoạt đúng giờ giấc và có chế độ ăn uống đầy đủ. Tránh tập thể thao trước khi ngủ, thay vào đó hãy làm những việc nhẹ nhàng như đọc sách, đan móc, nghe nhạc nhẹ. Những người hay bị mất ngủ nên hạn chế các chất kích thích như cà phê, rượu và thuốc lá.
Bạn cũng không nên uống nhiều nước trước khi ngủ vì sẽ khiến bạn phải thức giấc giữa đêm để vào nhà vệ sinh, sau đó thì khó ngủ lại. Bạn nên tránh làm việc, xem tivi, sử dụng máy tính hoặc điện thoại trên giường.
Người bệnh tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc ngủ khi bị mất ngủ vì dễ dẫn đến lệ thuộc thuốc. Khi bị mất ngủ người bệnh nên gặp bác sĩ để tìm nguyên nhân và điều trị phù hợp.
