Bài làm môn văn phân hóa rõ rệt

Nhiều bài làm đã… chạm đến tim giám khảo

Nhiều bài làm môn ngữ văn thi lớp 10 tại TP.HCM đạt điểm cao từ 8,5 đến 9,5 điểm. Mà theo cách nói vui của giám khảo là: đề thi đã chạm vào tim học sinh, còn bài làm của thí sinh thì đã… chạm đến tim giám khảo chấm. 

Theo các giám khảo, bài làm môn ngữ văn năm nay của thí sinh đạt điểm trên 8 chiếm tỷ lệ khá tốt. Trong mỗi xấp chấm (thường là 24 bài), bình quân có khoảng từ 3 bài điểm từ 8 trở lên, chiếm tỷ lệ hơn 10%. 

Sở dĩ thí sinh đạt điểm cao như trên là do bài làm của các thí sinh rất đầy đủ, sạch đẹp, chữ viết rõ ràng, dễ coi, không bỏ sót câu hỏi nào, các câu hỏi đều giải quyết thấu đáo các yêu cầu. Để có được điểm cao, đa phần bài làm phải đạt gần trọn điểm phần đọc hiểu (3 điểm). Không mất điểm phần diễn đạt và phần sáng tạo phải có điểm (thường là 0,25 điểm ở câu nghị luận xã hội lẫn câu nghị luận văn học).

Quan trọng nhất, do chủ đề của đề thi năm nay hướng đến “nhịp trái tim” và suy nghĩ về lối sống cống hiến “không chỉ dành riêng cho mình” cho nên rất cần đến sự rung động, thái độ nhập tâm và cảm xúc thật sự của thí sinh. Nhờ vậy, những bài làm đạt điểm tốt đã… chạm đến tim giám khảo.

Sai kiến thức cơ bản môn ngữ văn

Ở phần đọc hiểu (3 điểm), cả 4 câu hỏi a, b, c, d thí sinh đều mắc lỗi sai. Câu hỏi a là câu nhận biết, thí sinh chỉ cần bám sát từ ngữ phần đầu của văn bản là có thể trả lời đúng. Tuy nhiên, nhiều thí sinh viết thêm, dư thừa từ ngữ nên bị mất điểm. 

Ở câu b, theo đáp án thành phần biệt lập là “thành phần phụ chú: vùng biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc”. Do nắm không chắc kiến thức tiếng Việt, nhiều thí sinh trả lời thành “phù chú”, “phụ trú” nên không có điểm. 

Với câu c (hiểu gì về những người lính ở quần đảo Trường Sa), thí sinh cần trả lời được 4 ý trong các từ khóa: “tuổi đời trẻ”, “yêu biển đảo”, “mạnh mẽ, bản lĩnh”, “vượt qua gian lao, thử thách để bảo vệ chủ quyền biển đảo quê hương”. Nếu thí sinh chỉ bám sát vào từ ngữ của 4 câu thơ thì chỉ đúng ý 1 (được 0,25/1 điểm). 

Câu d nếu đọc đề qua thì có vẻ dễ, thí sinh chỉ cần nêu hành động nhưng thực chất không dễ có điểm. Vì hành động ở đây phải thiết thực, cụ thể (0,25 điểm), chứ không nói chung chung (như nhặt rác, môi trường…) hoặc nhắc lại ý của văn bản. Ngoài ra còn đòi hỏi thí sinh phải lý giải thuyết phục lý do chọn hành động ấy (0,5 điểm) và diễn đạt tốt (0,25 điểm).

Câu nghị luận xã hội (3 điểm), với yêu cầu “suy nghĩ về lời khuyên biết nghĩ bằng con tim”, có nghĩa là “đề cao sức mạnh của việc đánh giá, nhìn nhận mọi việc xung quanh bằng cảm xúc, bằng cách đi vào chiều sâu của thế giới nội tâm chứ không phải dừng lại ở sự lý trí, chính xác và khoa học”. 

Tuy nhiên, nhiều thí sinh đã lạc đề, do không hiểu chủ đề, và nghị luận vấn đề khác (như tình thương con người nói chung). Những trường hợp này, giám khảo chỉ cho điểm bố cục (0,5 điểm) và diễn đạt (0,25 điểm). 

Đề 2 của câu nghị luận văn học (4 điểm) yêu cầu phân tích bài thơ, đoạn thơ có trong chương trình hoặc ngoài sách giáo khoa. Nhiều thí sinh lại chọn phân tích văn bản truyện. Và lỗi này cũng chỉ được chấm điểm về bố cục và diễn đạt như câu nghị luận xã hội nói trên.

Ngoài ra, có những bài chữ viết cẩu thả, rất khó đọc. Nhiều giám khảo kiến nghị đáp án chấm nên có tiêu chí trừ điểm chữ viết (khó và không đọc được, thái độ khi viết) để vừa uốn nắn thí sinh các kỳ thi sau vừa khuyến khích các thí sinh có ý thức rèn chữ viết.