Bài cuối – Được, mất với nhà đầu tư

Nỗi lo pha loãng cổ phiếu

Chị Đoàn Phương Nga cho biết, doanh nghiệp chị đang nắm giữ cổ phiếu có kế hoạch phát hành thêm mấy triệu cổ phiếu trong thời gian tới nhằm chi trả cổ tức cho nhà đầu tư và chào bán ra thị trường. “Hiện tôi đang không có nhu cầu mua thêm cổ phiếu doanh nghiệp này bởi tình hình kinh doanh của doanh nghiệp không ổn lắm. Thêm nhiều cổ phiếu được tung ra thị trường, điều này dễ dẫn đến tình trạng pha loãng cổ phiếu, tức là số lượng cổ đông trong công ty tăng lên nhưng làm cho tỷ lệ sở hữu cổ phần của các cổ đông hiện tại bị giảm xuống”, chị Nga nói.

Lo ngại của chị Nga cũng chính là nỗi lo của nhiều nhà đầu tư khác trước tình trạng các doanh nghiệp niêm yết đua nhau phát hành thêm cổ phiếu ra thị trường.

Mặc dù lo ngại của nhà đầu tư là có cơ sở nhưng theo chuyên gia Đặng Văn Cường, Trưởng phòng môi giới Công ty chứng khoán Mirae Asset Việt Nam (thuộc tập đoàn tài chính đa quốc gia có trụ sở tại Seoul, Hàn Quốc), điều này còn phù thuộc vào việc doanh nghiệp phát hành nhằm mục đích, cách thức triển khai thế nào.

PGS.TS Nguyễn Hữu Huân, Trưởng bộ môn Thị trường Tài chính, trường ĐH Kinh tế TPHCM cho rằng, việc phát hành cổ phiếu không phải lúc nào cũng dẫn đến tình trạng pha loãng cổ phiếu hay nói cách khác là mang lại bất lợi cho nhà đầu tư. Bởi lẽ, nếu phát hành cổ phiếu theo hình thức thưởng thì điều này không làm pha loãng cổ phiếu và quyền lợi của nhà đầu tư. Trường hợp công ty phát hành công khai cho toàn bộ các nhà đầu tư được quyền mua cổ phiếu phát hành thêm thì cũng không làm pha loãng cổ phiếu.

Còn đối với phương án phát hành theo tỷ lệ nắm giữ cổ phiếu của cổ đông, nếu nhà đầu tư hiện hữu quyết định mua thêm thì sẽ hạn chế tình trạng pha loãng cổ phiếu bởi doanh nghiệp thường sẽ ưu tiên quyền mua cho cổ đông hiện hữu, sau đó mới phát hành ngoài. Trường hợp nhà đầu tư không có nhu cầu mua thêm sẽ dẫn đến hiện tượng pha loãng gia tăng.

Tóm lại, để đánh giá tổng quát những trường hợp có thể xảy ra khi doanh nghiệp phát hành cổ phiếu, PGS.TS Nguyễn Hữu Huân nêu rõ:

Thứ nhất, nếu công ty hoạt động tốt, sử dụng nguồn vốn huy động hiệu quả, giúp lợi nhuận tăng mạnh từ đó lãi cố đông cũng tăng theo.

Thứ hai, lượng lớn cổ phiếu được phát hành sẽ làm gia tăng tình trạng pha loãng cổ phiếu của cổ đông, quyền hưởng lợi nhuận, quyền biểu quyết của họ sẽ ảnh hưởng không nhỏ. Trường hợp công ty không sử dụng nguồn vốn hiệu quả, sẽ khiến giảm tài sản của cổ đông.

Thứ ba, nếu lượng cổ phiếu phát hành lớn hơn so với nhu cầu sẽ dễ dẫn đến thị giá cổ phiếu giảm. Điều này cũng ảnh hưởng đến quyền lợi của nhà đầu tư.

Theo Trưởng phòng môi giới Mirae Assett Đặng Văn Cường, nhà đầu tư cần quan sát và đánh giá hiệu quả của việc sử dụng nguồn vốn từ phát hành cổ phiếu. Kết quả làm ăn của doanh nghiệp sẽ phản ánh trong báo cáo tài chính.

Nếu doanh nghiệp sử dụng vốn phát hành thêm hiệu quả, tạo được sự thay đổi tích cực trong kết quả kinh doanh thì đây là tín hiệu tích cực giúp giá cổ phiếu của doanh nghiệp tăng trên thị trường, mang lại lợi nhuận cho nhà đầu từ.

Ngược lại, nếu việc sử dụng vốn không rõ ràng, kém hiệu quả thì có thể làm suy giảm các hệ số định giá đối với công ty, ảnh hưởng tiêu cực đến thị giá cổ phiếu.

Khuyến nghị từ chuyên gia

Đánh giá thực trạng về xu hướng phát hành số lượng cổ phiếu lớn ra thị trường của loạt doanh nghiệp, PGS.TS Nguyễn Hữu Huân khuyến nghị nhà đầu tư:

– Cần lưu ý tới hoạt động tình hình kinh doanh, triển vọng của doanh nghiệp.

– Cân nhắc mức giá hợp lý không quá cao khi giao dịch.

Trưởng phòng môi giới Mirae Assett Đặng Văn Cường đưa ra thêm một số khuyến nghị:

– Tìm hiểu rõ phương án phát hành cụ thể của doanh nghiệp để đánh giá cụ thể yếu tố pha loãng cổ phiếu.

– Đánh giá kỹ lưỡng phương án sử dụng vốn của doanh nghiệp có phù hợp hay không, chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp triển vọng ra sao để đưa ra quyết định đầu tư phù hợp.