Powered by Techcity

Bảo Tồn Di Sản Văn Hóa Phi Vật Thể: Cộng Đồng Địa Phương Làm Được Gì?

Di sản văn hóa phi vật thể của mỗi dân tộc không chỉ là tài sản quý báu mà còn là minh chứng sống động cho bản sắc và hồn cốt của nền văn hóa đó. Ở Việt Nam, với truyền thống gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa lâu đời, di sản văn hóa phi vật thể luôn được coi trọng và ngày càng có những nỗ lực cụ thể trong việc bảo vệ. Đặc biệt, vai trò của cộng đồng địa phương – chủ thể văn hóa – là nhân tố quyết định để duy trì và phát triển các giá trị di sản một cách bền vững. Câu hỏi đặt ra là: cộng đồng địa phương cần làm gì và có thể làm gì để bảo tồn những di sản văn hóa phi vật thể này trong bối cảnh xã hội hiện đại.

Cộng đồng vừa là người sáng tạo, vừa là chủ sở hữu các di sản văn hóa phi vật thể. Họ nắm giữ tri thức, đồng thời là những người duy trì, thực hành, và truyền dạy các nét văn hóa đặc sắc qua nhiều thế hệ. Đây là yếu tố quan trọng giúp bảo tồn các giá trị văn hóa phi vật thể trước sự xâm nhập của lối sống hiện đại. Cộng đồng địa phương có thể gìn giữ di sản bằng cách tiếp tục thực hành các hoạt động văn hóa truyền thống của họ như từ muôn đời nay. Những sinh hoạt này trở thành biểu tượng của văn hóa và là phương thức duy trì, lan tỏa bản sắc, là lời nhắc nhở về giá trị của di sản đối với cuộc sống của chính họ.

Việc tổ chức các câu lạc bộ văn hóa là một cách để cộng đồng chủ động tham gia bảo tồn di sản của mình. Các câu lạc bộ hát Ca trù, Quan họ hay các đội cồng chiêng Tây Nguyên là nơi hội tụ những người yêu mến di sản, giúp họ có cơ hội cùng nhau học hỏi, giao lưu và trao truyền lại các kỹ năng, kiến thức văn hóa. Các câu lạc bộ này thường hoạt động tự túc, do người dân tổ chức và vận hành, từ đó dần tự tạo nguồn kinh phí để duy trì hoạt động. Bằng cách tự thành lập, tự học và truyền dạy trong cộng đồng, những câu lạc bộ này đã góp phần không nhỏ trong việc bảo tồn và phát triển các giá trị văn hóa truyền thống.

Dân ca quan họ Bắc Ninh được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Ảnh : Sưu tầm

Một trong những yếu tố cần thiết để bảo tồn di sản phi vật thể là sự gắn kết của cộng đồng với chính di sản của mình. Khi người dân địa phương thấy được giá trị và tự hào về những di sản mà họ sở hữu, họ sẽ tự nguyện bảo vệ và tiếp nối di sản cho các thế hệ sau. Như trường hợp của hát Ca trù ở Bắc Giang hay Quan họ Bắc Ninh, chính sự đồng thuận và quyết tâm của cộng đồng đã giúp cho các di sản này không chỉ tồn tại mà còn phát triển mạnh mẽ. Họ tích cực tham gia vào các hoạt động bảo tồn, truyền dạy, và biểu diễn, đồng thời tổ chức những buổi sinh hoạt để nhắc nhở và ghi nhận giá trị văn hóa của chính họ.

Bảo tàng là nơi kết nối cộng đồng với di sản một cách hiệu quả. Các cộng đồng địa phương có thể hợp tác cùng bảo tàng để giới thiệu di sản của mình thông qua các triển lãm hoặc trưng bày những hiện vật đặc trưng. Một số bảo tàng quốc tế đã áp dụng phương pháp này, như Bảo tàng cộng đồng Anacostia ở Washington, nơi người dân địa phương trực tiếp tham gia vào quá trình lên ý tưởng, tổ chức và kể câu chuyện về di sản của chính họ. Cách tiếp cận này mang đến trải nghiệm sống động cho khách tham quan, đồng thời giúp cộng đồng địa phương tự hào về di sản văn hóa của mình và thấy mình có trách nhiệm trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị ấy.

Bảo tồn văn hoá phi vật thể dựa vào cộng đồng. Sưu tầm

Với sự phát triển nhanh chóng của xã hội hiện đại, một số di sản có thể mất dần tính phù hợp hoặc không còn được thực hành rộng rãi. Tuy nhiên, thay vì để di sản dần mai một, cộng đồng địa phương có thể chọn cách biến đổi và thích nghi, như tổ chức những buổi biểu diễn Nhã nhạc cung đình phục vụ du khách, đồng thời duy trì các buổi lễ truyền thống để bảo toàn tính nguyên bản. Sự linh hoạt trong bảo tồn giúp các di sản được lưu giữ và tiếp tục phát triển theo những cách thức phù hợp với đời sống hiện đại.

Cộng đồng địa phương có thể làm rất nhiều điều để bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể, từ thực hành, truyền dạy, đến tổ chức các hoạt động cộng đồng và hợp tác với bảo tàng. Trong quá trình này, ý thức về giá trị di sản và lòng tự hào của cộng đồng là yếu tố quyết định, giúp di sản văn hóa tồn tại bền vững và sống động, trở thành nguồn lực quý báu cho sự phát triển văn hóa dân tộc. Với sự hỗ trợ từ chính quyền và các tổ chức xã hội, các cộng đồng địa phương sẽ tiếp tục góp phần bảo vệ và lan tỏa những giá trị văn hóa phi vật thể, để di sản luôn là niềm tự hào, là sợi dây kết nối giữa quá khứ và tương lai, giữa truyền thống và hiện đại.

Hoàng Anh

Cùng chủ đề

Cùng tác giả

Bắc Ninh hỗ trợ 215,3 tỷ đồng chi trả hợp đồng lao động giáo viên, nhân viên hành chính, nấu ăn

(BTV) HĐND tỉnh vừa ban hành Nghị quyết số 352 hỗ trợ kinh phí để chi trả số lượng hợp đồng lao động giáo viên, nhân viên hành chính thuộc các cơ sở giáo dục Mầm non, phổ thông công lập và nhân viên nấu ăn trong các cơ sở giáo dục Mầm non công lập trên địa bàn...

Quy hoạch tuyến đường sắt Lào Cai- Quảng Ninh gần 184 nghìn tỷ đồng

Cục Đường sắt Việt Nam vừa có tờ trình gửi Bộ GTVT đề nghị thẩm định, phê duyệt quy hoạch tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng – Quảng Ninh. Theo quy hoạch, tuyến đường sắt có điểm đầu kết nối với đường sắt Trung Quốc tại tỉnh Lào Cai, điểm cuối ga Cái Lân thuộc TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh. Chiều dài toàn tuyến 447,66 km, đi qua 10 tỉnh, thành phố: Lào Cai, Yên...

Bắc Ninh hỗ trợ tối đa 90 triệu đồng/hộ xoá nhà tạm, nhà dột nát năm 2025

(BTV) Theo rà soát từ UBND các huyện, thị xã, thành phố, toàn tỉnh có 760 hộ có nhu cầu cần hỗ trợ xây dựng nhà ở theo chương trình xoá nhà tạm, nhà dột nát của Chính phủ từ nay đến năm 2025. ...

Chủ tịch UBND tỉnh Vương Quốc Tuấn dự Ngày hội đại đoàn kết khu phố Đoài, phường Khắc Niệm

(BTV) Nhân kỷ niệm 94 năm ngày truyền thống MTTQ Việt Nam, sáng 02/11, đồng chí Vương Quốc Tuấn, Ủy viên Dự khuyết BCH T.Ư Đảng, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh về dự và chung vui Ngày hội đại đoàn kết toàn dân cùng cán bộ và nhân dân khu phố Đoài, phường Khắc Niệm,...

Đẩy nhanh giải ngân kế hoạch vốn năm 2024

(BTV) Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu các đơn vị, chủ đầu tư, địa phương phối hợp xây dựng và đẩy nhanh tiến độ thực hiện giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công trong những tháng còn lại của năm 2024, đảm bảo đến 31/01/2025 hoàn thành 100% vốn được giao. ...

Cùng chuyên mục

Quy hoạch tuyến đường sắt Lào Cai- Quảng Ninh gần 184 nghìn tỷ đồng

Cục Đường sắt Việt Nam vừa có tờ trình gửi Bộ GTVT đề nghị thẩm định, phê duyệt quy hoạch tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng – Quảng Ninh. Theo quy hoạch, tuyến đường sắt có điểm đầu kết nối với đường sắt Trung Quốc tại tỉnh Lào Cai, điểm cuối ga Cái Lân thuộc TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh. Chiều dài toàn tuyến 447,66 km, đi qua 10 tỉnh, thành phố: Lào Cai, Yên...

Chủ tịch UBND tỉnh Vương Quốc Tuấn dự Ngày hội đại đoàn kết khu phố Đoài, phường Khắc Niệm

(BTV) Nhân kỷ niệm 94 năm ngày truyền thống MTTQ Việt Nam, sáng 02/11, đồng chí Vương Quốc Tuấn, Ủy viên Dự khuyết BCH T.Ư Đảng, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh về dự và chung vui Ngày hội đại đoàn kết toàn dân cùng cán bộ và nhân dân khu phố Đoài, phường Khắc Niệm,...

Nam Sơn (Bắc Ninh): Kinh tế – xã hội 9 tháng năm 2024 có nhiều điểm sáng

Triển khai thực hiện niệm vụ phát triển kinh tế – xã hội năm 2024, phường Nam Sơn gặp không ít khó khăn và thách thức. Tuy vậy, 9 tháng đầu năm 2024, UBND phường đã luôn bám sát các chỉ thị, nghị quyết, văn bản chỉ đạo của Trung ương, của tỉnh và Thành ủy, HĐND, UBND thành phố; dưới sự lãnh đạo của Đảng ủy, sự giám sát của HĐND, UBND phường tập trung tổ chức thực hiện với...

Thường trực Tỉnh ủy giao ban với Bí thư các Huyện ủy, Thành ủy, Đảng ủy trực thuộc quý III/2024

(BTV) Chiều 01/11, dưới sự chủ trì của đồng chí Nguyễn Anh Tuấn, Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh, Thường trực Tỉnh ủy tổ chức Hội nghị giao ban với Bí thư các Huyện ủy, Thành ủy và Đảng ủy trực thuộc quý III năm 2024. Cùng dự có các đồng chí:...

Gặp mặt tướng lĩnh Quân đội nhân kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam

(BTV) Chiều 01/11, Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Uỷ ban MTTQ tỉnh tổ chức gặp mặt tướng lĩnh Quân đội là người Bắc Ninh và đang cư trú trên địa bàn tỉnh, nhân kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22/12/1944 – 22/12/2024), 35 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân (22/12/1989 – 22/12/2024). Dự...

Triển khai thí điểm mô hình Trung tâm Hành chính công một cấp trực thuộc UBND tỉnh

(BTV) Thực hiện Nghị quyết số 188 ngày 11/10/2024 của Chính phủ, giao UBND tỉnh Bắc Ninh tổ chức triển khai thí điểm mô hình Trung tâm phục vụ hành chính công một cấp trực thuộc UBND tỉnh; Chủ tịch UBND tỉnh Vương Quốc Tuấn vừa ký, ban hành văn bản chỉ đạo các Sở, ban, ngành trực thuộc...

Phó Chủ tịch UBND tỉnh đôn đốc tiến độ thực hiện gói thầu 16 dự án đường Vành đai 4- Vùng Thủ đô Hà...

(BTV) Sáng 01/11, đồng chí Ngô Tân Phượng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh đi kiểm tra, đôn đốc tiến độ thực hiện gói thầu số 16, dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội đoạn qua địa phận thành phố Bắc Ninh và thị xã Quế Võ. ...

Các đồng chí lãnh đạo tỉnh trao Huy hiệu Đảng đợt 7/11 cho các đảng viên

(BTV) Nhân dịp kỷ niệm Cách mạng tháng 10 Nga (07/11/1917 – 07/11/2024), các đồng chí lãnh đạo tỉnh đã về các Chi, Đảng bộ dự và trao Huy hiệu Đảng cho các đảng viên. Đây là sự ghi nhận và tôn vinh những cống hiến, đóng góp của các đảng viên vì sự nghiệp cách mạng của Đảng. ...

791 đảng viên được Ban Thường vụ Tỉnh ủy tặng Huy hiệu Đảng đợt 07/11/2024

(BTV) Nhân kỷ niệm 107 năm Cách mạng Tháng Mười Nga (7/11/1917 - 7/11/2024); Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Quyết định tặng và truy tặng Huy hiệu Đảng đợt 07/11/2024 cho các đảng viên thuộc Đảng bộ tỉnh. Theo đó, Bắc Ninh có 791 đảng viên được tặng Huy hiệu Đảng đợt này. ...

igus® mang đến giải pháp bền vững cho phòng sạch và tự động hóa tại triển lãm VIMF Bắc Ninh 2024

igus®, công ty hàng đầu trong lĩnh vực nhựa chuyển động và tự động hóa sẽ tham gia Triển lãm Công nghiệp Quốc tế VIMF Bắc Ninh 2024 từ ngày 6 đến 8 tháng 11 tại Trung tâm Văn hóa Kinh Bắc, Bắc Ninh, Việt Nam. Đây là sự kiện uy tín và quan trọng trong ngành công nghiệp sản xuất, cơ khí chế tạo và công nghiệp phụ trợ, quy tụ nhiều doanh nghiệp và các chuyên gia...

Tin nổi bật

Tin mới nhất