Powered by Techcity

Bảo Tồn Di Sản Văn Hóa Phi Vật Thể: Cộng Đồng Địa Phương Làm Được Gì?

Di sản văn hóa phi vật thể của mỗi dân tộc không chỉ là tài sản quý báu mà còn là minh chứng sống động cho bản sắc và hồn cốt của nền văn hóa đó. Ở Việt Nam, với truyền thống gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa lâu đời, di sản văn hóa phi vật thể luôn được coi trọng và ngày càng có những nỗ lực cụ thể trong việc bảo vệ. Đặc biệt, vai trò của cộng đồng địa phương – chủ thể văn hóa – là nhân tố quyết định để duy trì và phát triển các giá trị di sản một cách bền vững. Câu hỏi đặt ra là: cộng đồng địa phương cần làm gì và có thể làm gì để bảo tồn những di sản văn hóa phi vật thể này trong bối cảnh xã hội hiện đại.

Cộng đồng vừa là người sáng tạo, vừa là chủ sở hữu các di sản văn hóa phi vật thể. Họ nắm giữ tri thức, đồng thời là những người duy trì, thực hành, và truyền dạy các nét văn hóa đặc sắc qua nhiều thế hệ. Đây là yếu tố quan trọng giúp bảo tồn các giá trị văn hóa phi vật thể trước sự xâm nhập của lối sống hiện đại. Cộng đồng địa phương có thể gìn giữ di sản bằng cách tiếp tục thực hành các hoạt động văn hóa truyền thống của họ như từ muôn đời nay. Những sinh hoạt này trở thành biểu tượng của văn hóa và là phương thức duy trì, lan tỏa bản sắc, là lời nhắc nhở về giá trị của di sản đối với cuộc sống của chính họ.

Việc tổ chức các câu lạc bộ văn hóa là một cách để cộng đồng chủ động tham gia bảo tồn di sản của mình. Các câu lạc bộ hát Ca trù, Quan họ hay các đội cồng chiêng Tây Nguyên là nơi hội tụ những người yêu mến di sản, giúp họ có cơ hội cùng nhau học hỏi, giao lưu và trao truyền lại các kỹ năng, kiến thức văn hóa. Các câu lạc bộ này thường hoạt động tự túc, do người dân tổ chức và vận hành, từ đó dần tự tạo nguồn kinh phí để duy trì hoạt động. Bằng cách tự thành lập, tự học và truyền dạy trong cộng đồng, những câu lạc bộ này đã góp phần không nhỏ trong việc bảo tồn và phát triển các giá trị văn hóa truyền thống.

Dân ca quan họ Bắc Ninh được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Ảnh : Sưu tầm

Một trong những yếu tố cần thiết để bảo tồn di sản phi vật thể là sự gắn kết của cộng đồng với chính di sản của mình. Khi người dân địa phương thấy được giá trị và tự hào về những di sản mà họ sở hữu, họ sẽ tự nguyện bảo vệ và tiếp nối di sản cho các thế hệ sau. Như trường hợp của hát Ca trù ở Bắc Giang hay Quan họ Bắc Ninh, chính sự đồng thuận và quyết tâm của cộng đồng đã giúp cho các di sản này không chỉ tồn tại mà còn phát triển mạnh mẽ. Họ tích cực tham gia vào các hoạt động bảo tồn, truyền dạy, và biểu diễn, đồng thời tổ chức những buổi sinh hoạt để nhắc nhở và ghi nhận giá trị văn hóa của chính họ.

Bảo tàng là nơi kết nối cộng đồng với di sản một cách hiệu quả. Các cộng đồng địa phương có thể hợp tác cùng bảo tàng để giới thiệu di sản của mình thông qua các triển lãm hoặc trưng bày những hiện vật đặc trưng. Một số bảo tàng quốc tế đã áp dụng phương pháp này, như Bảo tàng cộng đồng Anacostia ở Washington, nơi người dân địa phương trực tiếp tham gia vào quá trình lên ý tưởng, tổ chức và kể câu chuyện về di sản của chính họ. Cách tiếp cận này mang đến trải nghiệm sống động cho khách tham quan, đồng thời giúp cộng đồng địa phương tự hào về di sản văn hóa của mình và thấy mình có trách nhiệm trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị ấy.

Bảo tồn văn hoá phi vật thể dựa vào cộng đồng. Sưu tầm

Với sự phát triển nhanh chóng của xã hội hiện đại, một số di sản có thể mất dần tính phù hợp hoặc không còn được thực hành rộng rãi. Tuy nhiên, thay vì để di sản dần mai một, cộng đồng địa phương có thể chọn cách biến đổi và thích nghi, như tổ chức những buổi biểu diễn Nhã nhạc cung đình phục vụ du khách, đồng thời duy trì các buổi lễ truyền thống để bảo toàn tính nguyên bản. Sự linh hoạt trong bảo tồn giúp các di sản được lưu giữ và tiếp tục phát triển theo những cách thức phù hợp với đời sống hiện đại.

Cộng đồng địa phương có thể làm rất nhiều điều để bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể, từ thực hành, truyền dạy, đến tổ chức các hoạt động cộng đồng và hợp tác với bảo tàng. Trong quá trình này, ý thức về giá trị di sản và lòng tự hào của cộng đồng là yếu tố quyết định, giúp di sản văn hóa tồn tại bền vững và sống động, trở thành nguồn lực quý báu cho sự phát triển văn hóa dân tộc. Với sự hỗ trợ từ chính quyền và các tổ chức xã hội, các cộng đồng địa phương sẽ tiếp tục góp phần bảo vệ và lan tỏa những giá trị văn hóa phi vật thể, để di sản luôn là niềm tự hào, là sợi dây kết nối giữa quá khứ và tương lai, giữa truyền thống và hiện đại.

Hoàng Anh

Cùng chủ đề

Cùng tác giả

Chủ tịch UBND tỉnh kiểm tra tiến độ thi công Dự án đô thị, nhà ở xã hội, thương mại

(BTV) Sáng nay (21/11), đồng chí Vương Quốc Tuấn, Uỷ viên Dự khuyết Trung ương Đảng, Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch UBND tỉnh đi kiểm tra, đôn đốc tiến độ các Dự án khu đô thị lớn, nhà ở xã hội, thương mại - dịch vụ trên địa bàn tỉnh. Cùng đi có đồng chí Đào Quang...

Lộ diện nhà đầu tư dự án khu đô thị gần 450 tỷ đồng ở Quảng Ngãi

Lộ diện nhà đầu tư dự án khu đô thị gần 450 tỷ đồng ở Quảng NgãiCông ty TNHH Bất động sản Đại Việt.VN vừa được UBND tỉnh Quảng Ngãi chấp thuận là nhà đầu tư Dự án Khu đô thị phía Đông đường Nguyễn Tất Thành rộng hơn 18,6 ha, với tổng vốn đầu tư gần 450 tỷ đồng. Theo quyết định, UBND tỉnh Quảng Ngãi chấp thuận Công ty TNHH Bất động sản Đại Việt.VN, có địa chỉ...

Thống nhất cao ban hành Luật, ngành Giáo dục chủ động tuyển dụng, sử dụng giáo viên

Đã thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng về vị trí, vai trò của đội ngũ nhà giáo Phát biểu mở đầu phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh cho biết, hôm nay ngày 20/11 là Ngày Nhà giáo Việt Nam, Quốc hội dành trọn phiên họp buổi sáng để thảo luận về dự án Luật Nhà giáo. Quang cảnh phiên thảo luận dự thảo Luật Nhà giáo sáng 20/11/2024 Phó Chủ tịch Quốc hội...

Thế giới chung tay vì trẻ sinh non

Ngày 16/11/2024, Bộ Y tế phối hợp cùng UBND tỉnh Bắc Ninh và Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) tổ chức lễ mít tinh hưởng ứng Ngày Thế giới vì Trẻ sinh non tại tỉnh Bắc Ninh. Trên toàn cầu, mỗi năm có hơn 13 triệu trẻ em sinh non (tương đương 1/10 trẻ em). Tại Việt Nam, cứ 4 trẻ sơ sinh tử vong thì có một trường hợp là do đẻ non hoặc nhẹ cân. Nhằm nâng cao...

Chăm sóc, phát huy vai trò người cao tuổi Bắc Ninh trong phát triển kinh tế, xã hội và bối cảnh già hoá dân...

(BTV) Sáng 19/11, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội tỉnh phối hợp với Hội Xã hội học Việt Nam tổ chức Hội thảo khoa học "Giải pháp tăng cường công tác chăm sóc và phát huy vai trò của người cao tuổi ở Bắc Ninh trong phát triển kinh tế xã hội bền vững và bối cảnh...

Cùng chuyên mục

Chủ tịch UBND tỉnh kiểm tra tiến độ thi công Dự án đô thị, nhà ở xã hội, thương mại

(BTV) Sáng nay (21/11), đồng chí Vương Quốc Tuấn, Uỷ viên Dự khuyết Trung ương Đảng, Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch UBND tỉnh đi kiểm tra, đôn đốc tiến độ các Dự án khu đô thị lớn, nhà ở xã hội, thương mại - dịch vụ trên địa bàn tỉnh. Cùng đi có đồng chí Đào Quang...

Lộ diện nhà đầu tư dự án khu đô thị gần 450 tỷ đồng ở Quảng Ngãi

Lộ diện nhà đầu tư dự án khu đô thị gần 450 tỷ đồng ở Quảng NgãiCông ty TNHH Bất động sản Đại Việt.VN vừa được UBND tỉnh Quảng Ngãi chấp thuận là nhà đầu tư Dự án Khu đô thị phía Đông đường Nguyễn Tất Thành rộng hơn 18,6 ha, với tổng vốn đầu tư gần 450 tỷ đồng. Theo quyết định, UBND tỉnh Quảng Ngãi chấp thuận Công ty TNHH Bất động sản Đại Việt.VN, có địa chỉ...

Thống nhất cao ban hành Luật, ngành Giáo dục chủ động tuyển dụng, sử dụng giáo viên

Đã thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng về vị trí, vai trò của đội ngũ nhà giáo Phát biểu mở đầu phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh cho biết, hôm nay ngày 20/11 là Ngày Nhà giáo Việt Nam, Quốc hội dành trọn phiên họp buổi sáng để thảo luận về dự án Luật Nhà giáo. Quang cảnh phiên thảo luận dự thảo Luật Nhà giáo sáng 20/11/2024 Phó Chủ tịch Quốc hội...

Thế giới chung tay vì trẻ sinh non

Ngày 16/11/2024, Bộ Y tế phối hợp cùng UBND tỉnh Bắc Ninh và Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) tổ chức lễ mít tinh hưởng ứng Ngày Thế giới vì Trẻ sinh non tại tỉnh Bắc Ninh. Trên toàn cầu, mỗi năm có hơn 13 triệu trẻ em sinh non (tương đương 1/10 trẻ em). Tại Việt Nam, cứ 4 trẻ sơ sinh tử vong thì có một trường hợp là do đẻ non hoặc nhẹ cân. Nhằm nâng cao...

Chăm sóc, phát huy vai trò người cao tuổi Bắc Ninh trong phát triển kinh tế, xã hội và bối cảnh già hoá dân...

(BTV) Sáng 19/11, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội tỉnh phối hợp với Hội Xã hội học Việt Nam tổ chức Hội thảo khoa học "Giải pháp tăng cường công tác chăm sóc và phát huy vai trò của người cao tuổi ở Bắc Ninh trong phát triển kinh tế xã hội bền vững và bối cảnh...

Tăng cường năng lực đội ngũ cán bộ thực hiện công tác cải cách hành chính năm 2024

(BTV) Sáng 19/11, Bộ Nội vụ tổ chức Hội nghị tập huấn trực tuyến về cải cách hành chính (CCHC) năm 2024. Toàn cảnh Hội nghị tập huấn tại điểm cầu tỉnh Bắc Ninh Trong 1 ngày tập huấn, các đại biểu được đại diện...

Bộ Công Thương ban hành công điện về việc chủ động ứng phó với bão số 9 (bão Man-yi)

Cụ thể, công điện của Bộ trưởng Bộ Công Thương gửi Sở Công Thương các tỉnh, thành phố Quảng Ninh, Bắc Ninh, Hà Nam, Hà Nội, Hải Dương, Hưng Yên, Hải Phòng, Nam Định, Ninh Bình, Thái Bình, Vĩnh Phúc, Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên-Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hoà, Ninh Thuận, Bình Thuận; các tập đoàn, tổng công ty và doanh nghiệp ngành Công...

Hội nghị giao ban công tác tư tưởng, báo chí tháng 11 năm 2024

(BTV) Chiều 19/11, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy tổ chức Hội nghị giao ban công tác tư tưởng, báo chí tháng 11 năm 2024. Toàn cảnh Hội nghị giao ban Trong tháng 11, tình hình dư luận cán bộ, đảng viên và nhân dân trong...

UBND tỉnh họp phiên thường kỳ tháng 11

(BTV) Sáng 18/11, dưới sự chủ trì của đồng chí Vương Quốc Tuấn, Ủy viên Dự khuyết T.Ư Đảng, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, UBND tỉnh tổ chức phiên họp thường kỳ tháng 11.   Dự phiên họp có các đồng...

Giải mã sức hút của Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam

Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam, tọa lạc tại Km 6+500 Đại Lộ Thăng Long, phường Tây Mỗ, quận Nam Từ Liêm (TP Hà Nội) đang nổi lên như một điểm đến thu hút đông đảo người dân trong những ngày qua. Rất đông khách tham quan đến Bảo tàng vào ngày 16-11 Theo Trung tướng Nguyễn Văn Đức, Cục trưởng Cục Tuyên huấn (Bộ Quốc phòng), Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mở cửa đón khách...

Tin nổi bật

Tin mới nhất