Thời gian qua, nhiều địa phương tại Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đã phát huy giá trị lễ hội trong phát triển du lịch, tạo ra nhiều sự kiện đặc sắc thu hút du khách.
Lễ hội được xem là một tài nguyên đặc biệt khi góp phần tạo điều kiện thuận lợi trong phát triển kinh tế, đồng thời giới thiệu và quảng bá những nét văn hóa đặc sắc của các địa phương, vùng miền đến với du khách trong nước và quốc tế. Thời gian qua, nhiều địa phương tại Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đã phát huy giá trị lễ hội trong phát triển du lịch, tạo ra nhiều sự kiện đặc sắc thu hút du khách.
Tiềm năng du lịch lễ hội vùng ĐBSCL
ĐBSCL hiện có hơn 1.230 lễ hội, trong đó lễ hội dân gian, truyền thống chiếm gần 70%. ĐBSCL là khu vực cư trú của các dân tộc, như Kinh, Hoa, Chăm, Khmer cùng cộng cư, có sự đa dạng bản sắc văn hóa vùng sông nước. Theo đó, các lễ hội tại đây nổi bật với loại hình sinh hoạt văn hóa dân gian tổng hợp, hội tụ các hình thức văn học, nghệ thuật biểu diễn, tôn giáo, phong tục và tín ngưỡng. Ở ĐBSCL, lễ hội là dịp để trình diễn, giới thiệu với du khách gần xa những giá trị văn hóa độc đáo của vùng về phong tục tập quán, các hình thức giải trí, ẩm thực dân gian… gắn liền quá trình hình thành vùng đất, thích ứng với thời đại. Các lễ hội không chỉ tôn vinh các bậc tiền nhân đã khai hoang mở cõi, mà còn nhắc nhở mọi người về trách nhiệm giữ gìn, xây dựng quan hệ tốt đẹp với người thân trong gia đình, làng xóm, cộng đồng nơi mình sinh sống, góp phần hình thành nên tính cách và văn hóa ứng xử đặc trưng của con người vùng ĐBSCL. Đó là hào sảng, chân thành, nhân nghĩa, mến khách, đoàn kết vượt qua khó khăn, thích ứng và sống chan hòa với thiên nhiên.
Du khách tham quan tại Lễ hội Bánh dân gian Nam Bộ năm 2024
Tại ĐBSCL có nhiều lễ hội truyền thống được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, như Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam (An Giang), Lễ hội Đình thần Nguyễn Trung Trực (Kiên Giang), Lễ hội Nghinh Ông (Cà Mau), Lễ hội Kỳ yên Đình Bình Thủy (Cần Thơ)… Đặc biệt, Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Các lễ hội này đều mang bản sắc văn hóa độc đáo của địa phương, hằng năm thu hút đông đảo du khách đến tham gia. Bên cạnh đó, ĐBSCL còn có những lễ hội đậm dấu văn hóa của các dân tộc sinh sống trong vùng, như Lễ hội Ok-Om-Bok, Lễ hội đua bò Bảy Núi của đồng bào dân tộc Khmer; Lễ Ramadan, Lễ hội Roya Haji của đồng bào Chăm; Lễ cúng Bà Thiên Hậu của người Hoa… đều tạo nên sức hút riêng với du khách gần xa.
Phát huy giá trị tiềm năng và sáng tạo các lễ hội để phát triển du lịch
Bên cạnh các giá trị lễ hội truyền thống sẵn có, các tỉnh, thành tại ĐBSCL cũng sáng tạo các sự kiện, lễ hội dựa trên tài nguyên văn hóa bản địa, phát huy thế mạnh về kinh tế, văn hóa địa phương, thúc đẩy du lịch phát triển. Cụ thể, Lễ hội Bánh dân gian Nam Bộ (Cần Thơ), Lễ hội Dừa Bến Tre (Bến Tre), Festival Quốc tế ngành hàng Lúa gạo Việt Nam – Hậu Giang (Hậu Giang), Festival Gạch gốm đỏ – Kinh tế xanh (Vĩnh Long), Festival Hoa kiểng Sa Đéc (Đồng Tháp), Festival nghề Muối Việt Nam – Bạc Liêu.
Nhiều lễ hội dần trở thành sự kiện thường niên đặc trưng của địa phương, tạo sức hút về du lịch. Đơn cử như Lễ hội Bánh dân gian Nam Bộ tính đến nay đã có 11 lần tổ chức và đang chuẩn bị kỳ thứ 12 (dự kiến diễn ra từ ngày 04 đến 08/4/2025). Lễ hội không chỉ góp phần bảo tồn và phát huy giá trị bánh dân gian Nam Bộ mà còn là sự kiện thu hút du khách.
Sau thành công của Festival Hoa kiểng Sa Đéc lần thứ 1, Đồng Tháp cũng đang chuẩn bị cho lễ hội lần thứ 2, dự kiến diễn ra từ 27/12/2025 đến 04/01/2026. Còn Festival nghề Muối Việt Nam – Bạc Liêu cũng tạo nên dấu ấn đầy ấn tượng về đặc sản muối và du lịch Bạc Liêu.
Lễ hội là nền tảng để hình thành các sản phẩm du lịch đặc sắc, nhất là du lịch chuyên đề. Trong đó nổi bật có các chuyên đề khám phá về di sản văn hóa, lịch sử, nông nghiệp, nghề truyền thống, ẩm thực… Lễ hội nên được quan tâm đầu tư không chỉ về mặt quy mô mà còn chất lượng. Sản phẩm du lịch từ lễ hội được tổ chức tốt không chỉ góp phần giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc mà còn đưa các địa phương trở thành điểm đến hấp dẫn đối với du khách.
Hiện nay, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành kế hoạch “Bảo tồn lễ hội truyền thống tại các địa phương, khai thác, xây dựng sản phẩm phục vụ phát triển du lịch” với định hướng nâng cao đời sống văn hóa cho cộng đồng, đồng thời khơi dậy niềm tự hào dân tộc và ý thức gìn giữ bản sắc văn hóa thông qua lễ hội truyền thống. Đây cũng là cách thu hút nguồn lực đầu tư từ nhà nước và xã hội, góp phần tạo đà cho phát triển du lịch bền vững. Trên cơ sở này, các địa phương ở ĐBSCL sẽ nghiên cứu và hệ thống lại các lễ hội để có những định hướng, quy hoạch phát triển phù hợp, phát huy giá trị lễ hội kết hợp du lịch bền vững.
Theo Báo Cần Thơ
