Thoắt cái đã tròn 28 năm “ra riêng” rồi. Cả TX. Bạc Liêu ngày ấy như một “đại công trường”, nhìn nơi đâu cũng xi-măng, cát đá, cơi nới, dặm vá dang dở, ngổn ngang. Vậy mà vẫn muốn vừa đi vừa chạy, lại vừa muốn nhảy tưng lên trong một toàn cảnh hân hoan chung riêng lẫn lộn…
Tỉnh Bạc Liêu tái lập và chính thức hoạt động từ ngày 1/1/1997. Trước đó khoảng chục ngày, tôi một vợ, một con, cùng một chiếc xe tải nhỏ chứa chưa đầy một nửa khoang hành lý, từ Cà Mau khấp khởi mừng về lại Bạc Liêu (năm 1991 từ Bạc Liêu xuống Cà Mau, hành lý chỉ là một cái vali cũ mèm, lạ nước lạ cái, buổi tối bụng đói chỉ biết nhai mì sống, chưa dám sang nhà hàng xóm xin nước sôi trụng mì nữa mà). Cả gia đình nhỏ được cha mẹ và các em nhường cho căn buồng nhỏ. Vậy cũng hạnh phúc gấp trăm lần những anh chị em nhà ở Cà Mau, cả tuần chen chúc nhau, ăn uống, ngủ nghỉ ngay trong phòng làm việc; chiều thứ Bảy được về Cà Mau thăm nhà, rồi chiều Chủ nhật lại vội vã quay lên Bạc Liêu.
Để được về Bạc Liêu, thật tình cũng phải “năn nỉ” mấy anh dữ lắm (tôi không dám dùng từ “đấu tranh”). Ngày ấy, danh sách cán bộ Tỉnh đoàn Minh Hải về tỉnh mới Bạc Liêu, ban đầu chỉ có 3 người thôi và không có tên tôi. Các anh ở Tỉnh đoàn có ý bố trí cho tiếp tục làm việc ở Cà Mau. Mất hết hai buổi tối anh em ngồi tỉ tê trò chuyện, thấy tôi tha thiết được về Bạc Liêu quá, nên nguyện vọng được mấy anh chấp nhận. “Chị bạn” chung nhà với tôi, hai đứa cùng cơ quan, cho nên lẽ đương nhiên cũng “chồng đâu vợ đó”, chứ không lẽ…!
Vậy là “năm anh em trên một chiếc xe tăng”.
Một góc đô thị của TP. Bạc Liêu hôm nay. Ảnh: H.T
“Của hồi môn” từ Cà Mau đem về chỉ là cái máy đánh chữ hiệu Olympic đã cũ mèm. Tài sản lớn nhất có lẽ chính là niềm phấn chấn vui trong toàn cảnh chung của một tỉnh mới vừa được tái lập, “ra riêng”. Đi đôi với các hoạt động chuyên môn như khảo sát, thống kê thực lực tổ chức; tìm và đề xuất xin rút cán bộ; tổ chức các hoạt động gắn với một số phong trào – trong đó có Giải việt dã thanh niên diễn ra sáng sớm ngày 1/1/1997 ngay đầu cầu Quay phía công viên hàng me, có lẽ đó là hoạt động đầu tiên ở tỉnh mới Bạc Liêu vừa tái lập; ra mắt bản tin nội bộ… là tiếp xúc, làm quen và “thiết lập quan hệ đối tác chiến lược toàn diện” với một số cơ quan, ban, ngành, đoàn thể cấp tỉnh, các địa phương; rồi thì lo đăng ký số điện thoại, mở tài khoản, lãnh két sắt, rút kinh phí hoạt động…
Có những buổi trưa sau giờ làm việc, năm anh em xúm nhau nấu nồi canh cá khoai nấu mẳn cũng tạo nên bữa tiệc linh đình trong căn phòng làm việc đang được cơi nới, tô trét, dặm vá; xi-măng, xà bần vương vãi khắp nơi… Ấy vậy mà mùi thơm thơm của cần tây trong xoong canh cá khoai nấu mẳn của “cái thuở ban đầu lưu luyến ấy” có lẽ suốt đời này tôi sẽ chẳng thể nào quên được.
Hai mươi tám năm đã trôi, tên gọi Minh Hải thuở nào nay đã đi vào ký ức êm đẹp một thuở một thời. Bạc Liêu, Cà Mau giờ đây đã trở thành hai tỉnh, dù địa giới phân chia, địa danh không cùng chung tên gọi, nhưng cái nghĩa cái tình vẫn trọn vẹn trước sau… Những lúc “trà dư tửu hậu” vẫn hay “xài” câu “slogan” cũ kỹ như đã đóng đinh cho mối thâm tình anh em đồng nghiệp Minh Hải đó giờ: “Chia dấu hỏi, không chia dấu huyền” (chia tỉnh, không chia tình). Đến độ, những khi có dịp gặp nhau, không có thời gian thì thôi, mà có là cứ nhắc nhớ hoài những câu chuyện xưa cũ. Trời thì dù đã khuya lơ khuya lắc vẫn cứ tỉnh bơ ngân nga hai câu biền ngẫu đối nhau chan chát: “Cà Mau dịu dàng chơi tới sáng/ Bạc Liêu duyên dáng tới hừng đông”.
Để rồi lại nhớ, một đêm Hà Nội đâu cũng khoảng 8 – 9 năm về trước, cũng trong một cuộc “trà dư tửu hậu”, mấy anh em đồng hương Bạc Liêu, Cà Mau ngồi lặng chứng kiến cuộc tranh luận của mấy vị (cũng thuộc “biên chế” của Minh Hải xưa, nhưng ngón chân đã hết… bám phèn), hùng hồn cho rằng làm gì có điệu Nói thơ Bạc Liêu? Làm gì có điệu Lý con sáo Bạc Liêu. Đêm ấy, khi chỉ còn lại “ta với ta”, mấy anh em Bạc Liêu, Cà Mau gõ đũa gõ muỗng hợp ca bài “Trên quê hương Minh Hải”, ca khúc được nhạc sĩ Phan Nhân sử dụng chất liệu từ điệu Nói thơ Bạc Liêu sáng tạo nên; rồi gõ từ khóa “Lý con sáo Bạc Liêu” trong Google, lặng lẽ nghe Phi Nhung ca và… lặng lẽ rớt nước mắt.
Cái tình, khi đã “xuống” đến hết mức nốt trầm, nó “trầm” vậy đó.
NGUYỄN HUY THÁI
Nguồn: https://www.baobaclieu.vn/van-hoa-nghe-thuat/ngay-moi-ra-rieng-98630.html
