Đầu tư công là động lực dẫn dắt trong phát triển kinh tế

Nguồn lực lớn cho phát triển kết cấu hạ tầng

Trạm Y tế phường Nguyễn Thị Minh Khai, thành phố Bắc Kạn được khởi công xây dựng từ tháng 11/2023 với tổng mức đầu tư gần 2,4 tỷ đồng. Công trình có tổng diện tích 984 m² gồm nhà trạm 1 tầng với nhiều phòng chức năng, nhà bếp, nhà kho và các công trình phụ trợ. Sau 6 tháng khẩn trương thi công, công trình đã hoàn thành và đưa vào sử dụng. Trạm được đầu tư xây dựng góp phần hoàn chỉnh các tiêu chí để phường Nguyễn Thị Minh Khai sớm đạt Bộ tiêu chí quốc gia về y tế xã, đồng thời nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cho Nhân dân, giảm áp lực cho các cơ sở y tế tuyến trên.

Đầu tháng 12/2024, tuyến đường liên xã Cao Sơn – Mỹ Thanh, huyện Bạch Thông vừa được bàn giao đưa vào khai thác sử dụng. Ông Nguyễn Trung Hậu, Phó Giám đốc Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng giao thông tỉnh cho biết, với 88 dự án đầu tư cải tạo nâng cấp các tuyến đường vùng đồng bào dân tộc thiểu số có tổng mức đầu tư trên 134 tỷ đồng, thời hạn thực hiện đến hết năm 2025. Tuy nhiên, chủ đầu tư là Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng giao thông tỉnh phấn đấu hoàn thành sớm hơn kế hoạch. Đến nay, đã có 7/8 tuyến đường đã hoàn thành bàn giao trước thời hạn, tuyến còn lại đã đạt khoảng 70% giá trị hợp đồng.

Được sự quan tâm vào cuộc của cả hệ thống chính trị, nguồn vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 – 2025 đã được tỉnh Bắc Kạn triển khai hiệu quả. Các dự án đầu tư sau khi hoàn thành đã góp phần quan trọng hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội tỉnh, giảm tỷ lệ hộ nghèo của địa phương.

Giai đoạn 2021 – 2025, Bắc Kạn được Thủ tướng Chính phủ giao gần 14.623 tỷ đồng tổng kế hoạch đầu tư công trung hạn để thực hiện 252 dự án (không bao gồm dự án thuộc nguồn vốn phân cấp huyện điều hành). Trong đó, các dự án giao thông đã góp phần cải tạo, nâng cấp 50 km quốc lộ, mở mới 55 km đường tỉnh, nâng tổng chiều dài các tuyến đường trên địa bàn tỉnh lên khoảng 4.512 km; 100% số xã có đường ô tô đến được trung tâm xã. Hạ tầng năng lượng điện được đầu tư xây dựng cơ bản theo quy hoạch, cơ đáp ứng đủ nhu cầu trong sinh hoạt và sản xuất. Khu Công nghiệp Thanh Bình giai đoạn I được đầu tư hoàn thiện phần diện tích còn lại. Cả tỉnh thành lập được 7 cụm công nghiệp với tổng diện tích 234,9 ha, trong đó có 3 cụm công nghiệp đầu tư từ vốn ngân sách nhà nước; 99 công trình cấp nước tập trung nông thôn được sửa chữa, nâng cấp và xây dựng mới góp phần duy trì tỷ lệ hộ gia đình sử dụng nước hợp vệ sinh đạt 98,5%, nâng tỷ lệ hộ gia đình sử dụng nước sạch đáp ứng QCVN lên 44,61%. Hạ tầng thương mại được đầu tư xây dựng, nâng cấp cơ bản đáp ứng được nhu cầu mua bán trao đổi hàng hoá và tiêu dùng của Nhân dân. Hạ tầng thông tin, truyền thông, phát thanh, chuyển đổi số ngày càng rộng khắp và hiện đại. Có 90 trường học, 57 đơn vị cơ sở y tế được đầu tư xây mới, cải tạo, sửa chữa và nâng cấp; xây mới 27 nhà văn hóa xã…

Vốn đầu tư công đã và đang góp phần dẫn dắt, thu hút nguồn vốn tư nhân trong và ngoài nước trên địa bàn tỉnh. Đến thời điểm hiện tại, nguồn vốn ngân sách nhà nước tăng 1,3 lần so với giai đoạn 2016 – 2020, chiếm 50% tổng kế hoạch vốn (giai đoạn 2016 – 2020 chiếm 56%); nguồn vốn đầu tư ngoài nhà nước tăng 1,7 lần so với giai đoạn trước, chiếm 50% tổng kế hoạch vốn (giai đoạn 2016 – 2020 chiếm 44%).

Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo và quản lý chặt chẽ

Có được kết quả kể trên là do những năm qua, cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp trong tỉnh thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sát sao, đưa công tác quản lý đầu tư công vào chương trình xây dựng nghị quyết, kế hoạch hằng năm để mỗi cán bộ, công chức, đảng viên xác định việc quản lý đầu tư công là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục; đảm bảo công tác đầu tư công được thực hiện tập trung, đồng bộ, chất lượng, tiết kiệm, hiệu quả, công khai, minh bạch, phù hợp với chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội và khả năng cân đối nguồn lực của địa phương.

Từ năm 2021 đến nay, HĐND tỉnh ban hành 12 Nghị quyết, UBND tỉnh ban hành 23 Quyết định quy phạm pháp luật về đầu tư công. Các sở, ban, ngành kịp thời ban hành nhiều văn bản hướng dẫn về hoạt động đầu tư xây dựng, về tăng cường giải ngân kế hoạch vốn và thanh, quyết toán dự án. Các dự án được đầu tư, giao kế hoạch vốn đầu tư công trung hạn 2021 – 2025 đều được UBND tỉnh xin ý kiến chủ trương Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Thường trực Tỉnh uỷ, Ban cán sự đảng UBND tỉnh trước khi chỉ đạo cơ quan chuyên môn, địa phương xây dựng, lập báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư, thực hiện thẩm định và trình HĐND tỉnh phê duyệt hoặc phê duyệt chủ trương đầu tư theo thẩm quyền.

Để đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công, Bắc Kạn đã chủ động thành lập Ban Chỉ đạo các dự án giao thông trọng điểm; Tổ công tác thúc đẩy giải ngân kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước tỉnh; Ban Chỉ đạo triển khai thực hiện các dự án đầu tư trọng điểm trên địa bàn tỉnh; Ban Chỉ đạo thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021 – 2025; Tổ công tác giải quyết, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong việc triển khai thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia trên địa bàn tỉnh; Tổ công tác giải quyết, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện các dự án đầu tư công do cấp tỉnh quản lý… Qua đó kịp thời triển khai nhiều giải pháp tháo gỡ khó khăn cho các đơn vị, chủ đầu tư và báo cáo Chính phủ, Tổ công tác của Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư xem xét những khó khăn, bất cập trong triển khai các dự án đầu tư công. Hằng tháng, trong phiên họp UBND tỉnh định kỳ, lãnh đạo UBND tỉnh còn thường xuyên đánh giá, đôn đốc tiến độ thực hiện các dự án đầu tư công; tổ chức các cuộc kiểm tra hiện trường để đôn đốc các sở, ban, ngành, địa phương, các chủ đầu tư đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công…

Công tác lãnh đạo, chỉ đạo, đôn đốc thực hiện các dự án đầu tư công luôn được cấp ủy, chính quyền tỉnh Bắc Kạn quan tâm

 

Phát huy vai trò “đầu tàu” của đầu tư công

Bên cạnh những kết quả tích cực, thực tế triển khai đầu tư công các năm qua vẫn còn bộc lộ nhiều khó khăn, vướng mắc. Trong đó việc ban hành chính sách, văn bản hướng dẫn tổ chức thực hiện dự án đầu tư công trong một số trường hợp còn chậm, gây khó khăn trong tổ chức thực hiện, hay việc lập, chuẩn bị đầu tư chưa thực sự hiệu quả nên nhiều dự án phải điều chỉnh chủ trương đầu tư, điều chỉnh dự án, ảnh hưởng đến tiến độ triển khai thực hiện và giải ngân của dự án. Công tác giải phóng mặt bằng một số dự án còn chưa kịp thời do các chính sách đất đai chưa đồng bộ, năng lực chuẩn bị dự án và tổ chức thực hiện dự án chưa đáp ứng yêu cầu. Một số địa phương cấp xã chưa có cán bộ chuyên trách về đầu tư xây dựng; các nhóm thợ, cộng đồng dân cư địa phương thực hiện các dự án đặc thù còn yếu về năng lực xây dựng hồ sơ thi công nên việc triển khai thực hiện, giải ngân chậm. Nhiều dự án có đã có khối lượng thực hiện nhưng chủ đầu tư dồn thanh quyết toán vào cuối năm nên tiến độ giải ngân chậm.

Để phát huy tối đa vai trò “đầu tàu” của đầu tư công đối với tăng trưởng kinh tế – xã hội, tỉnh Bắc Kạn xác định tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp uỷ, chính quyền các cấp, phát huy vai trò trách nhiệm của người đứng đầu trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động đầu tư công; phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên trong giám sát thực hiện các dự án đầu tư công, nhất là các dự án thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia.

Công tác tuyên truyền, phổ biến các Luật, Nghị định, văn bản, chính sách mới ban hành liên quan đến hoạt động đầu tư công cần triển khai thực hiện có hiệu quả. Chủ động ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện đến các chủ thể tham gia hoạt động đầu tư công thuộc phạm vi quản lý của từng sở, ban, ngành, đoàn thể tỉnh. Tăng cường công tác kiểm tra để kịp thời tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn trong quá trình triển khai các dự án đầu tư công. Trước mắt, trên cơ sở quy định về nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ vốn đầu tư công nguồn ngân sách nhà nước giai đoạn 2026 – 2030 của Trung ương, khẩn trương xây dựng nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ vốn đầu tư công nguồn ngân sách nhà nước giai đoạn 2026 – 2030 trên địa bàn tỉnh.

Xây dựng kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 – 2030 gắn với thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội giai đoạn 2026 – 2030, đảm bảo phù hợp với các mục tiêu, định hướng, nguyên tắc theo quy định. Chú trọng nâng cao hiệu quả công tác chuẩn bị đầu tư; tăng cường công tác rà soát để bảo đảm các chương trình, dự án bố trí trong kế hoạch đầu tư công trung hạn và hằng năm phải có đầy đủ các thủ tục đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư công.

Tăng cường công tác phối hợp giữa các cấp, các ngành và các địa phương trong triển khai thực hiện. Chú trọng công tác theo dõi, đánh giá thực hiện kế hoạch đầu tư công và thực hiện các chương trình, dự án đầu tư cụ thể; xử lý nghiêm với các vi phạm của các chủ thể tham gia hoạt động đầu tư xây dựng, đặc biệt là các vi phạm gây thất thoát, lãng phí vốn ngân sách nhà nước, vi phạm về chất lượng công trình xây dựng.

Huy động tối đa và sử dụng có hiệu quả các nguồn vốn đầu tư của nền kinh tế theo cơ chế thị trường. Trong đó, đối với vốn đầu tư công, cần tập trung đầu tư cho các Chương trình mục tiêu quốc gia, các dự án quan trọng, trọng điểm, có ý nghĩa lớn, lan tỏa đến phát triển kinh tế – xã hội liên vùng. Đối với các nguồn vốn vay để đầu tư kết cấu hạ tầng kinh tế – xã hội, tập trung ưu tiên đầu tư phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, quy mô lớn và hiện đại; phát triển nguồn nhân lực, đặc biệt là nguồn nhân lực chất lượng cao, phát triển khoa học, công nghệ và kinh tế tri thức. Về đầu tư khu vực tư nhân và dân cư, khuyến khích đầu tư tăng cường trang thiết bị có công nghệ tiên tiến, ứng dụng công nghệ cao, đầu tư phát triển những sản phẩm có giá trị cao; đầu tư vào các khu công nghiệp, cụm công nghiệp. Đối với đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), thu hút có chọn lọc các dự án có chất lượng, công nghệ cao, thân thiện môi trường, sản phẩm có sức cạnh tranh và phù hợp với định hướng cơ cấu lại nền kinh tế của tỉnh.

Củng cố, kiện toàn đội ngũ cán bộ công chức, viên chức, người làm công tác liên quan đến hoạt động quản lý đầu tư, đặc biệt là đội ngũ công chức cấp huyện, cấp xã. Tăng cường quản lý năng lực hoạt động của các doanh nghiệp trong lĩnh vực xây dựng, nhất là các doanh nghiệp hoạt động tư vấn xây dựng…/.