Bước tiến mới trong giáo dục tiểu học

Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức Ngày hội STEM cấp tiểu học năm học 2024 – 2025

Giáo dục STEM là mô hình giáo dục dựa trên phương pháp tiếp cận liên môn, giúp học sinh áp dụng kiến thức khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học vào giải quyết các vấn đề thực tiễn trong cuộc sống. Đặc biệt ở cấp tiểu học, giáo dục STEM đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện Chương trình GDPT 2018, góp phần phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh.

Thực hiện mô hình này, Sở Giáo dục và Đào tạo đã hướng dẫn các trường tổ chức thực hiện giáo dục STEM thông qua nhiều nội dung cụ thể như dạy học theo bài học STEM, tổ chức Ngày hội STEM cấp trường, tổ chức các hoạt động trải nghiệm STEM. Trong đó, mỗi giáo viên được phân công giảng dạy các môn Toán, Tự nhiên và Xã hội, Khoa học, Công nghệ, Tin học, Mỹ thuật đều có ít nhất một bài học hoặc hoạt động STEM. Ngoài ra, các trường còn cho học sinh làm quen với nghiên cứu khoa học qua các hoạt động thực hành như lắp ghép mô hình hình khối toán học, STEM tái chế, STEM nông nghiệp (trồng rau sạch, làm giá đỗ…) giúp các em hiểu hơn về ứng dụng khoa học vào thực tế.

Sau một năm triển khai, công tác thí điểm giáo dục STEM đã đạt được những kết quả tích cực. Cùng với việc bám sát các văn bản chỉ đạo của Bộ Giáo dục và Đào tạo, các Phòng Giáo dục và Đào tạo và các cơ sở giáo dục tiểu học  tham gia thí điểm đã chú trọng công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh và phụ huynh về vai trò, ý nghĩa của giáo dục STEM trong Chương trình Giáo dục phổ thông 2018.

Bên cạnh đó, cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ giảng dạy cũng được tăng cường nhằm đảm bảo hiệu quả triển khai. Các trường đã xây dựng kế hoạch, tổ chức các chủ đề giáo dục STEM, hoạt động trải nghiệm và sinh hoạt chuyên môn theo hướng tiếp cận STEM. Nhờ đó, học sinh hào hứng tham gia các giờ học bởi tính thực tiễn, không nặng nề lý thuyết, không rập khuôn mà còn giúp giải quyết nhiều vấn đề trong cuộc sống. Các em thích thú với việc tự tay tạo ra sản phẩm cùng nhóm, đồng thời rèn luyện kỹ năng làm việc, phát triển tư duy và năng lực cá nhân.

Cô giáo Trương Thị Triều, Phó Hiệu trưởng Trường Tiểu học và Trung học cơ sở Vũ Muộn (huyện Bạch Thông), chia sẻ: “Dù còn gặp khó khăn về cơ sở vật chất nhưng nhà trường vẫn nỗ lực lồng ghép giáo dục STEM vào bài giảng. Học sinh rất hào hứng khi được tham gia vào các hoạt động sáng tạo, giúp các em không chỉ học mà còn phát triển tư duy, năng lực bản thân”.

Việc triển khai giáo dục STEM trong các nhà trường hiện nay vẫn còn gặp nhiều khó khăn và vướng mắc. Một số cán bộ quản lý và giáo viên chưa thực sự dành nhiều thời gian nghiên cứu Chương trình GDPT cũng như quy trình giảng dạy bài học STEM theo hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Điều này dẫn đến sự lúng túng trong việc xây dựng kế hoạch môn học, kế hoạch giáo dục của nhà trường và kế hoạch bài dạy, vì vậy, quy trình thực hiện chưa đảm bảo tính khoa học và hiệu quả. Bên cạnh đó, hoạt động trao đổi, học tập kinh nghiệm giữa các đơn vị còn hạn chế, việc khai thác tài liệu, học liệu phục vụ giảng dạy vẫn mang tính thụ động. Các hoạt động chuyên đề về giáo dục STEM như sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học, hội nghị, hội thảo cũng chưa được tổ chức thường xuyên. Ngoài ra, điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ giáo dục STEM còn thiếu thốn, đặc biệt là ở cấp tiểu học, gây nhiều khó khăn trong quá trình triển khai thí điểm. Dù vậy, với sự nỗ lực của đội ngũ giáo viên và nhà trường, giáo dục STEM vẫn tiếp tục được triển khai phù hợp với điều kiện thực tế.

Bắt đầu từ năm học 2024 – 2025, Bắc Kạn sẽ triển khai giáo dục STEM tại toàn bộ 112/112 trường có cấp tiểu học. Để đảm bảo hiệu quả, 100% các trường tiểu học sẽ áp dụng bài học STEM và tổ chức các hoạt động trải nghiệm STEM theo hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo và Sở Giáo dục và Đào tạo. Đẩy mạnh tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên, phụ huynh và cộng đồng về vai trò và ý nghĩa của giáo dục STEM. Tăng cường bồi dưỡng giáo viên thông qua tổ chức các hội nghị tập huấn, hội thảo chuyên đề để nâng cao trình độ chuyên môn trong triển khai giáo dục STEM. Nhân rộng mô hình hiệu quả, các trường đã thực hiện thí điểm sẽ trở thành điển hình để các trường triển khai đại trà có thể học tập và áp dụng; tổ chức tham quan, học tập kinh nghiệm các đơn vị trong và ngoài tỉnh để áp dụng phù hợp với điều kiện thực tế tại địa phương, đơn vị…

Với những định hướng và giải pháp cụ thể, giáo dục STEM tại Bắc Kạn hứa hẹn sẽ tiếp tục mang lại những thay đổi tích cực, giúp nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học và phát triển toàn diện năng lực học sinh./.