Phiên chất vấn và trả lời chất vấn: “Nóng” vấn đề quản lý các dự án đầu tư

Tiếp tục chất vấn nội dung này, đại biểu Nguyễn Thế Toản – Tổ đại biểu HĐND tỉnh khu vực Tân Yên cho biết hiện nay có 56 dự án đã được HĐND tỉnh quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác và chủ dự án đã hoàn thành nộp tiền trồng rừng thay thế; trong đó có nhiều dự án khai thác khoáng sản lấy đất san lấp do tỉnh tổ chức đấu giá cấp quyền khai thác khoáng sản từ năm 2020, 2021 nhưng đến nay chưa hoàn thành các thủ tục để thực hiện dự án. Nguyên nhân chủ yếu là do quy hoạch có liên quan và kế hoạch sử dụng đất của cấp xã, huyện chưa đồng bộ và chưa làm xong thủ tục về đầu tư. Đại biểu chất vấn Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư có nắm được tình trạng này. Trách nhiệm giải quyết vấn đề này và giải pháp giải quyết vướng mắc để hoàn thành thủ tục để các dự án trên sớm được thực hiện.

Trả lời vấn đề đại biểu Nguyễn Thế Toản chất vấn, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư Bùi Thị Thu Thủy cho biết giai đoạn từ năm 2020 đến nay, qua rà soát có 57 dự án khai thác khoáng sản đã được UBND tỉnh phê duyệt kết quả trúng đấu giá quyền khai thác khoáng sản, trong đó có 22 dự án đã được HĐND tỉnh quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác và chủ dự án đã hoàn thành nộp tiền trồng rừng thay thế.

Mặc dù đã có Quyết định phê duyệt kết quả trúng đấu giá quyền khai thác khoáng sản, chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác và chủ dự án đã hoàn thành nộp tiền trồng rừng thay thế tuy nhiên hầu hết các dự án đều chưa đồng bộ, phù hợp với Quy hoạch sử dụng đất, Quy hoạch vùng huyện, Quy hoạch chung xã, đặc biệt là các dự án đấu giá giai đoạn 2020-2022; một số mỏ phù hợp với Quy hoạch tỉnh, quy hoạch xây dựng nhưng lại bị sai lệch về phạm vi khoanh vùng, tô màu trong quy hoạch sử dụng đất cấp huyện. Thực hiện chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh, Sở Kế hoạch và Đầu tư đã chủ động rà soát và báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh để tháo gỡ những tồn tại, khó khăn vướng mắc đối với các dự án khai thác khoáng sản.

Sau khi có báo cáo đề xuất giải quyết các khó khăn, vướng mắc của Sở Kế hoạch và Đầu tư, Chủ tịch UBND tỉnh đã chỉ đạo UBND các huyện, thành phố, thị xã thực hiện rà soát, cập nhật đề xuất điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất cấp huyện đến năm 2030; rà soát, báo cáo và đề nghị Sở Xây dựng thẩm định, trình UBND tỉnh xem xét phê duyệt điều chỉnh quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị, thực hiện điều chỉnh quy hoạch xây dựng nông thôn mới, cập nhật vào quy hoạch chung xã liên quan đến các điểm mỏ khoáng sản, đảm bảo thống nhất, phù hợp với phương án điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất cấp huyện đến năm 2030 làm cơ sở để các doanh nghiệp thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư. Đến nay, cơ bản các quy hoạch đã được điều chỉnh, bổ sung, cập nhật phù hợp với các dự án.

Đối với 22 dự án đã được HĐND tỉnh quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác và chủ dự án đã hoàn thành nộp tiền trồng rừng thay thế, đến nay, Sở Kế hoạch và Đầu tư đã tổ chức thẩm định và báo cáo UBND tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư cho 11 dự án; còn lại 11 dự án chưa chấp thuận đầu tư, trong đó có 05 dự án chưa nộp hồ sơ đề nghị thực hiện dự án, còn lại 06 dự án đã nộp hồ sơ và Sở Kế hoạch và Đầu tư đang tổ chức thẩm định để trình UBND tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư theo quy định.

Tăng cường thanh tra, kiểm tra về quản lý trật tự xây dựng

Trả lời chất vấn của đại biểu Vũ Tấn Cường – Tổ đại biểu HĐND tỉnh khu vực huyện Hiệp Hòa về tình trạng một số dự án đầu tư sử dụng vốn ngoài ngân sách nhà nước ở ngoài khu, CCN vi phạm về trật tự xây dựng (không có giấy phép, sai giấy phép), nhưng việc xử lý vi phạm chưa triệt để, thiếu kiên quyết, chậm thực hiện các biện pháp khắc phục sau khi bị xử phạt hành chính.

Giám đốc Sở Xây dựng Nguyễn Việt Phong cho biết nguyên nhân để xảy ra tình trạng vi phạm trật tự xây dựng (TTXD) nêu trên là do hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về xây dựng chưa đồng bộ, lại thường xuyên thay đổi. Hiểu biết của người dân, doanh nghiệp về các quy định pháp luật xây dựng còn hạn chế dẫn đến vi phạm khi đầu tư xây dựng công trình. Đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý TTXD còn mỏng về số lượng, hạn chế về chuyên môn, trong khi địa bàn quản lý rộng, do đó còn trường hợp chưa kịp thời kiểm tra, phát hiện để xử lý vi phạm ngay từ đầu. Mặc dù UBND tỉnh đã ban hành quy định phân công, phân cấp trách nhiệm cụ thể về công tác quản lý TTXD, tuy nhiên người đứng đầu một số cơ quan, địa phương, đơn vị chưa thực sự quan tâm, quyết liệt chỉ đạo thực hiện việc xử lý vi phạm TTXD. Một bộ phận cán bộ được giao nhiệm vụ kiểm tra TTXD còn thiếu tinh thần, trách nhiệm, chưa thường xuyên kiểm tra, nắm bắt địa bàn để kịp thời phát hiện và xử lý hoặc kiến nghị xử lý nghiêm các vi phạm ngay từ đầu để công trình phát sinh vi phạm lớn, gây khó khăn cho quá trình xử lý. Ý thức chấp hành các quy định của pháp luật về xây dựng của một số người dân, doanh nghiệp còn kém, có trường hợp biết nhưng cố tình vi phạm.

Mặc dù trong thời gian vừa qua, Sở Xây dựng đã tham mưu Chủ tịch UBND tỉnh ban hành nhiều văn bản chỉ đạo về TTXD, tuy nhiên thực tế vẫn còn xảy ra tình trạng vi phạm như đã nêu. Với chức năng là Sở quản lý nhà nước về lĩnh vực xây dựng tại địa phương, Sở chịu trách nhiệm chung trong công tác quản lý nhà nước về TTXD, trong việc đôn đốc các địa phương thực hiện đầy đủ trách nhiệm quản lý TTXD trên địa bàn theo quy định. Bên cạnh đó là trách nhiệm trực tiếp của một số UBND cấp huyện, cấp xã chưa làm tròn trách nhiệm trong công tác quản lý TTXD trên địa bàn theo quy định.

Về giải pháp khắc phục, Giám đốc Sở Xây dựng Nguyễn Việt Phong cho biết trong thời gian tới Sở Xây dựng cùng các cấp, các ngành tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn các văn bản pháp luật về đầu tư, xây dựng trên địa bàn nhằm nâng cao trách nhiệm quản lý của các cấp, các ngành và ý thức chấp hành pháp luật của người dân và các chủ thể tham gia đầu tư xây dựng trên địa bàn. Chủ động rà soát, tham mưu UBND tỉnh ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện công tác quản lý quy hoạch, cấp phép và TTXD; kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện. Tăng cường kiểm tra theo kế hoạch và kiểm tra đột xuất việc quản lý TTXD của UBND cấp huyện, các chủ đầu tư và xử lý, kiến nghị xử lý nghiêm các sai phạm. UBND cấp huyện, cấp xã thực hiện nghiêm việc công khai nội dung giấy phép xây dựng, số điện thoại đường dây nóng trên Cổng thông tin điện tử để tăng cường sự tham gia, giám sát của người dân, tổ chức phản ánh các vi phạm TTXD; tiếp nhận phản ánh và kiểm tra, xử lý vi phạm theo quy định.

Tháo gỡ việc thẩm định dự án xây dựng cơ sở hạ tầng các khu dân cư, khu đô thị

Giải trình vấn đề của đại biểu Tạ Quang Khải – Tổ đại biểu HĐND tỉnh khu vực huyện Yên Dũng nêu: Trong năm 2024 một số huyện đã lập, phê duyệt chủ trương đầu tư dự án xây dựng cơ sở hạ tầng các khu dân cư, khu đô thị; đã lập báo cáo nghiên cứu khả thi và sau khi nộp hồ sơ để Sở Xây dựng thẩm định làm cơ sở phê duyệt triển khai thực hiện dự án…, thì Sở Xây dựng trả lại hồ sơ với lý do là chờ hướng dẫn ở trên.

Giám đốc Sở Xây dựng Nguyễn Việt Phong cho biết nguyên nhân là do trước khi Luật Nhà ở năm 2023 có hiệu lực, việc triển khai thực hiện được căn cứ theo Điều 62, Điều 63, Điều 118 Luật Đất đai năm 2013; Điều 5, Điều 8, Điều 9, Điều 10 Luật đầu tư công năm 2019 và Luật Nhà ở năm 2014 chưa cấm việc sử dụng vốn đầu tư công để thực hiện dự án xây dựng cơ sở hạ tầng các khu dân cư, khu đô thị. Tuy nhiên, từ ngày 01/8/2024, theo quy định tại Điều 30, 31, 113 của Luật Nhà ở năm 2023 không cho phép sử dụng nguồn vốn đầu tư công để đầu tư dự án hạ tầng kỹ thuật khu đô thị, khu dân cư tạo quỹ đất để đấu giá QSDĐ cho người dân tự xây nhà ở; bên cạnh đó, tại Điều 98 Luật Nhà ở năm 2023 không quy định chuyển tiếp đối với các trường hợp sử dụng vốn đầu tư công xây dựng cơ sở hạ tầng các khu dân cư, khu đô thị đã và đang triển khai thực hiện (đã lập, phê duyệt chủ trương đầu tư, lập báo cáo nghiên cứu khả thi hoặc đang thi công). Ngày 14/8/2024 Sở Xây dựng đã ban hành Công văn số 2677/SXD-QLN xin ý kiến hướng dẫn của Bộ Xây dựng về nội dung nêu trên; đến nay, Bộ chưa có văn bản trả lời.

Từ các nguyên nhân trên dẫn tới việc chưa đủ cơ sở thẩm định 01 hồ sơ Báo cáo nghiên cứu khả thi, Sở Xây dựng đã có văn bản trả lại hồ sơ để chờ hướng dẫn của Bộ Xây dựng. Lãnh đạo Sở Xây dựng nhận thấy việc giải quyết tồn tại đối với các dự án sử dụng vốn đầu tư công để triển khai thực hiện dự án hạ tầng kỹ thuật khu đô thị, khu dân là nhiệm vụ hết sức quan trọng của địa phương nên đã chủ động bám sát Bộ Xây dựng, tuy nhiên đến nay Bộ chưa có văn bản trả lời.

Để kịp thời giải quyết các vướng mắc trong việc triển khai thực hiện các dự án, ngày 07/11/2024 Sở Xây dựng đã phối hợp với các Sở, ngành và 10 huyện, thị xã, thành phố rà soát, nghiên cứu, thống nhất giải pháp tháo gỡ và triển khai thực hiện. Sở Xây dựng đã tổng hợp kết quả và có văn bản báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh. Hội nghị ngày 07/11/2024 thống nhất một số giải pháp để triển khai như sau: UBND các huyện, thị xã, thành phố thống nhất không phê duyệt chủ trương đầu tư thực hiện dự án hạ tầng kỹ thuật Khu đô thị, khu dân cư sử dụng vốn đầu tư công trên địa bàn tỉnh kể từ ngày 01/8/2024 (thực hiện theo Luật Nhà ở năm 2023). Bên cạnh đó, trong thời gian tới, Sở Xây dựng sẽ tiếp tục bám sát Bộ Xây dựng để được hướng dẫn, tháo gỡ việc triển khai các dự án nêu trên đảm bảo phù hợp các quy định của pháp luật./.

Nhóm PV