Nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiểu quả trong công tác thi hành án dân sự

Làm rõ nguyên nhân chậm tổ chức thi hành án

Mở đầu phiên chất vấn, đại biểu Đặng Hồng Chiến – Tổ đại biểu HĐND tỉnh khu vực huyện Hiệp Hòa đề nghị Cục trưởng Cục THADS tỉnh làm rõ thực trạng, nguyên nhân, giải pháp khắc phục một số vi phạm, thiếu sót trong việc chậm tổ chức THADS…

Trả lời vấn đề này, Cục trưởng Cục THADS tỉnh Nguyễn Thị Bích Tần cho biết trong những năm gần đây, khối lượng việc phải thi hành án của các cơ quan THADS tăng nhiều, trong khi biên chế tiếp tục bị cắt giảm. Năm 2024, toàn tỉnh phải giải quyết trên 15 nghìn việc với số tiền trên 2.600 tỷ đồng, cao nhất từ trước đến nay, trong đó phát sinh nhiều vụ việc phức tạp, giá trị phải thi hành cao. Mặc dù gặp nhiều khó khăn nhưng các cơ quan THADS đã có nhiều cố gắng, nỗ lực, đã thi hành xong trên 10.700 việc, với số tiền trên 658 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 85,23%, vượt các chỉ tiêu được Tổng Cục THADS giao.

Tuy nhiên, quá trình tổ chức THADS cũng còn nhiều hạn chế, thiếu sót, nguyên nhân là do số việc, số tiền phải thi hành án ngày càng tăng cao, năm sau luôn cao hơn năm trước, trong khi đó các vụ việc có tính chất phức tạp, khó thi hành ngày càng gia tăng. Ý thức chấp hành pháp luật của nhiều đương sự, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan còn hạn chế, cố tình trốn tránh, không hợp tác kê khai tài sản.

Việc cung cấp thông tin về điều kiện thi hành án của cơ quan, tổ chức liên quan còn chậm, có trường hợp không cung cấp hoặc cung cấp thông tin không chính xác. Cùng đó, một số Chấp hành viên chưa nêu cao tinh thần trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ, trình độ chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng giải quyết việc thi hành án còn hạn chế…

Để khắc phục những tồn tại, hạn chế, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác THADS, thời gian tới Cục THADS tỉnh tiếp tục tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát nội bộ, kịp thời phát hiện và chấn chỉnh các tồn tại, hạn chế, vi phạm. Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ cho đội ngũ Chấp hành viên; kịp thời chỉ đạo, hướng dẫn, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, xử lý những vụ việc phức tạp. Tích cực tham mưu cấp ủy, chính quyền các cấp giải quyết vướng mắc trong công tác phối hợp và chỉ đạo công tác tổ chức THADS. Phát huy tinh thần trách nhiệm, vai trò của người đứng đầu các đơn vị, làm tốt công tác kiểm điểm, khen thưởng, kỷ luật cán bộ …

Về giải pháp để giải quyết dứt điểm các việc tồn đọng, kéo dài bị chuyển kỳ sau còn lớn do đại biểu Phạm Thu Hà – Tổ đại biểu HĐND tỉnh thị xã Việt Yên chất vấn, Cục trưởng Cục THADS tỉnh Nguyễn Thị Bích Tần cho biết, thời gian tới Cục THADS tỉnh tiếp tục chỉ đạo rà soát toàn bộ các vụ việc có điều kiện nhưng chưa thi hành xong. Trong đó, đặc biệt chú trọng các vụ việc đã ra quyết định thi hành 01 năm trở lên nhưng chưa thi hành xong, các vụ việc có giá trị lớn, các vụ việc còn khó khăn, vướng mắc. Tăng cường tham mưu cho Ban chỉ đạo THADS và chính quyền địa phương chỉ đạo tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng tổ chức thi hành dứt điểm các vụ việc đảm bảo điều kiện thời gian thi hành.

Đối với giải pháp khắc phục các trường hợp trốn tránh trách nhiệm kê khai tài sản THADS do đại biểu Nguyễn Hồng Chiến đề cập, Cục trưởng Cục THADS tỉnh Nguyễn Thị Bích Tần cho biết, quá trình THADS cho thấy đa phần các đối tượng phải THADS không chấp hành bản án dân sự; đương sự thường xuyên tìm mọi lý do để cản trở THADS. Những trường hợp chưa hiểu hết các quy định về THADS thì tiếp tục tuyên truyền chấp hành các quy định, vận động kê khai tài sản; các trường hợp cố tình trốn tránh, Cục THADS tỉnh sẽ phối hợp với cơ quan chức năng dùng biện pháp xử lý hành chính hoặc thi hành án hình sự đối với đương sự có những hành động quá khích, cản trở các cán bộ điều tra thi hành án.

Phối hợp giải quyết dứt điểm các vụ việc THADS

Liên quan đến vấn đề phối hợp với Tòa án Nhân dân (TAND) trong công tác THADS, đại biểu Phạm Thu Hà cũng đề nghị Chánh án TAND tỉnh cho biết thực trạng, nguyên nhân, trách nhiệm và giải pháp trong việc xác định phần sở hữu của người phải thi hành án trong khối tài sản chung, đảm bảo thi hành án theo quy định tại điều 74, Luật THADS, Chánh án TAND tỉnh Lương Xuân Lộc cho biết đây là vướng mắc mang tính phổ biến trên phạm vi toàn quốc do Điều 74 Luật THADS và Nghị định số 62/2015/NĐ-CP có mâu thuẫn với nhau.

Để khắc phục khó khăn, TAND tỉnh đã ban hành Công văn số 629/TA ngày 13/6/2024 trao đổi nghiệp vụ và thường xuyên chỉ đạo các đơn vị trực thuộc, các TAND cấp huyện tiếp tục phối hợp chặt chẽ hơn nữa với cơ quan THADS trong giải quyết khó khăn, vướng mắc; tích cực cung cấp tài liệu liên quan có trong hồ sơ vụ án mà TAND thu thập được; tạo điều kiện để cơ quan THADS có căn cứ thực hiện. Đến nay, Nghị định số 152/2024/NĐ-CP ngày 15/11/2024 của Chính phủ đã bãi bỏ điểm c khoản 2 Điều 24 của Nghị định 62/2015/NĐ-CP. Như vậy, vướng mắc do mâu thuẫn giữa các văn bản quy phạm pháp luật cơ bản được giải quyết, tạo thuận lợi cho việc phân chia tài sản của người phải thi hành án trong khối tài sản chung với người khác.

TAND tỉnh đề nghị Cục THADS chỉ đạo các Chấp hành viên thực hiện đúng, đầy đủ trình tự, các bước theo quy định tại Điều 74 Luật THADS trước khi yêu cầu Tòa án giải quyết. TAND tỉnh sẽ có chỉ đạo ngay đối với các đơn vị trực thuộc, các TAND cấp huyện phối hợp chặt chẽ với cơ quan THADS để thụ lý các vụ việc, tập trung cao, sớm giải quyết dứt điểm các vụ việc.

Tháo gỡ vướng mắc các khoản nợ của tổ chức tín dụng, ngân hàng

Chất vấn Cục trưởng Cục THADS tỉnh, đại biểu Nguyễn Xuân Hồng – Tổ đại biểu HĐND tỉnh khu vực huyện Lạng Giang cho biết, mặc dù kết quả thi hành án đối với các khoản nợ của tổ chức tín dụng, ngân hàng năm 2024 cao hơn so với năm 2023 nhưng tỷ lệ vẫn đạt thấp, quá trình thi hành án gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Đại biểu đề nghị cho biết nguyên nhân và giải pháp khắc phục trong thời gian tới.

Trả lời vấn đề này, Cục trưởng Cục THADS tỉnh Nguyễn Thị Bích Tần cho rằng, việc xử lý các vụ việc tín dụng ngân hàng, người phải thi hành án chủ yếu là các doanh nghiệp đã làm ăn thua lỗ, không còn khả năng trả nợ. Cơ quan THADS phải kê biên, xử lý tài sản thế chấp để đảm bảo thi hành án. Tuy nhiên, khi xử lý các tài sản thế chấp có một số khó khăn, vướng mắc do tài sản khi thế chấp được thẩm định với giá trị lớn, nhưng đến khi cơ quan THADS xử lý tài sản thì giá trị tài sản đã giảm rất nhiều. Một số tài sản có tính chất đặc thù khiến việc xác minh tài sản, xác định đặc điểm, điều kiện pháp lý, thẩm định giá, đánh giá giá trị tài sản gặp nhiều khó khăn, cần có sự tham gia của nhiều cơ quan quản lý chuyên ngành ở nhiều cấp, do vậy việc tổ chức thi hành án cũng bị kéo dài.

Thời gian tới, Cục THADS tỉnh sẽ tập trung nguồn lực, đẩy nhanh tiến độ xử lý tài sản thế chấp để sớm thu hồi nợ cho các tổ chức tín dụng. Tăng cường phối hợp với Ngân hàng Nhà nước và các ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng tháo gỡ khó khăn, vướng mắc. Chỉ đạo các ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng, Ngân hàng khi lập hồ sơ cho vay vốn cần tổ chức thẩm định chặt chẽ về tình trạng tài sản thế chấp, bảo lãnh, thẩm định giá theo đúng giá trị thực tế và đánh giá tác động về biến động giá trị của tài sản trong tương lai gần. Chủ động phối hợp cùng với cơ quan THADS và Chấp hành viên tìm biện pháp giải quyết cụ thể đối với từng hồ sơ thi hành án…

Triển khai các giải pháp cung cấp thông tin tổ chức thi hành án

Đại biểu Nguyễn Xuân Hồng – Tổ đại biểu HĐND tỉnh khu vực huyện Lạng Giang thông tin, quá trình thi hành một số vụ việc liên quan đến tài sản phải thi hành án là quyền sử dụng đất, việc cung cấp thông tin, tài liệu của Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai (thuộc Văn phòng Đăng ký đất đai – Sở Tài nguyên và Môi trường) còn chậm hoặc không đầy đủ, làm ảnh hưởng đến tiến độ xác minh và tổ chức thi hành án.

Làm rõ nội dung đại biểu Nguyễn Xuân Hồng đưa ra, Cục trưởng Cục THADS tỉnh Nguyễn Thị Bích Tần cho biết, do các trường hợp đương sự không tự nguyện thi hành án, nên cơ quan THADS phải xác minh điều kiện thi hành án làm căn cứ tổ chức thi hành án, trong đó có xác minh về đất đai, nhà ở của đối tượng phải thi hành án. Về cơ bản, các trường hợp yêu cầu cung cấp thông tin đã được các Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai phối hợp thực hiện, đáp ứng được yêu cầu công tác THADS. Tuy nhiên, cũng còn một số trường hợp chậm cung cấp hoặc cung cấp thông tin không đầy đủ, làm ảnh hưởng đến tiến độ xác minh và tổ chức thi hành án.

Tới đây, Cục THADS tỉnh tiếp tục thực hiện nghiêm túc quy chế phối hợp giữa Cục THADS và Sở Tài nguyên và Môi trường, trong đó có quy định về phối hợp cung cấp thông tin, tài liệu phục vụ cho hoạt động THADS, định kỳ đánh giá kết quả thực hiện để rút kinh nghiệm và khắc phục những tồn tại, hạn chế.

Chia sẻ những khó khăn với khối lượng công việc của các Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai, các cơ quan THADS cũng đã chỉ đạo Chấp hành viên phối hợp với các Chi nhánh tăng cường xác minh trực tiếp. Việc này đã giúp rút ngắn quá trình xác minh, giảm áp lực công việc của các Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai trong việc cung cấp thông tin cho cơ quan THADS.

Làm rõ thêm nguyên nhân trách nhiệm và giải pháp khắc phục tình trạng chậm cung cấp thông tin tài liệu hoặc cung cấp không đầy đủ cho cơ quan THADS, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Bùi Quang Huy cho biết, nguyên nhân của việc chậm cung cấp thông tin, tài liệu của Văn phòng Đăng ký đất đai cho cơ quan THADS là do công tác lưu trữ hồ sơ của giai đoạn trước không đầy đủ. Công tác cập nhật, chỉnh lý hồ sơ địa chính giai đoạn trước chưa được quan tâm, cập nhật chỉnh lý biến động nên việc tra cứu gặp nhiều khó khăn. Cùng đó, hồ sơ, tài liệu đất đai nhiều, trong khi việc xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu đất đai hiện chưa hoàn thiện, chưa đồng bộ. Một số Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai chưa được bố trí đủ diện tích kho phục vụ cho việc lưu trữ hồ sơ, dẫn đến việc tra cứu gặp nhiều khó khăn.

Để khắc phục tình trạng này, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Bùi Quang Huy thông tin, Sở Tài nguyên và Môi trường sẽ tham mưu UBND tỉnh sửa đổi bổ sung Quy chế phối hợp giữa Văn phòng Đăng ký đất đai với các cơ quan, đơn vị có liên quan. Hướng dẫn các địa phương triển khai thực hiện xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai, số hóa hồ sơ, cập nhật đầy đủ, kịp thời; đẩy nhanh tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất gắn với xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai trên địa bàn tỉnh Bắc Giang…

Tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc hoàn thành nhiệm vụ THADS

Trao đổi làm rõ thêm nội dung các vấn đề liên quan đến THADS tỉnh trong năm 2024, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phan Thế Tuấn cho rằng, thời gian qua mặc dù thể chế, chính sách trong công tác THADS còn nhiều bất cập, chưa đồng bộ, nhưng cơ quan THADS tỉnh đã nỗ lực hoàn thành lớn khối lượng công việc của ngành. Công tác THADS trên địa bàn tỉnh được triển khai kịp thời, công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành được thực hiện tốt, kỷ cương, nền nếp toàn ngành được thực hiện nghiêm. Kết quả công tác THADS đạt được những kết quả nhất định.

Qua chất vấn, nhiều ý kiến cho rằng thời gian qua công tác THADS còn bộc lộ một số tồn tại, hạn chế, khó khăn, vướng mắc. Trong đó, phải kể đến các quy định về thủ tục THADS còn nhiều bất cập; công tác quản lý đất đai, đăng ký tài sản, kê khai tài sản còn nhiều khó khăn cho công tác xác minh, truy tìm tài sản; công tác thẩm định giá, đấu giá tài sản kê biên còn chưa sát với thực tế tình hình kinh tế – xã hội của địa phương…

Để khắc phục những tồn tại, hạn chế trong công tác THADS, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phan Thế Tuấn cho biết, thời gian tới UBND tỉnh sẽ thường xuyên quan tâm chỉ đạo tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc và tạo điều kiện thuận lợi để cơ quan THADS hoàn thành nhiệm vụ. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động người THADS chấp hành nghiêm các quy định pháp luật về THADS. Chỉ đạo tổ chức thi hành dứt điểm các vụ việc THADS có điều kiện thi hành; xử lý nghiêm, dứt điểm các trường hợp cản trở, chống đối, chây ỳ, không chấp hành bản án. Chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường đẩy nhanh việc thực hiện Chỉ thị số 30-CT/TU ngày 31/01/2024 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy; Kế hoạch số 24/KH-UBND ngày 01/4/2024 của UBND tỉnh Bắc Giang về đẩy nhanh tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất gắn với xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai trên địa bàn tỉnh Bắc Giang. Đẩy nhanh việc thực hiện xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai, số hóa hồ sơ, cập nhật đầy đủ, kịp thời hồ sơ địa chính theo quy định. Chỉ đạo các cơ quan chức năng quan tâm, thực hiện nghiêm túc việc cung cấp thông tin theo yêu cầu của cơ quan THADS, tạo điều kiện cho việc tổ chức THADS được nhanh chóng, chính xác…/.

Nhóm PV