Powered by Techcity

Lịch sử Văn hoá – Lễ hội

Làng quê Kinh Bắc xưa, Bắc Giang nay là vùng đất tụ cư của nhiều dân tộc cùng chung sống. Vùng quê này ở vào một địa thế thuận lợi, nằm trong vùng đồng bằng Bắc Bộ, được bồi đắp phù sa bởi các con sông lớn như Sông Cầu, sông Thương, sông Lục Nam, có các vùng núi cao với nhiều lâm sản quý, lại có một vùng trung du rộng lớn thuận lợi cho việc phát triển cây công nghiệp. Cư dân sinh sống ở đây bằng nghề nông là chính. Họ đã hình thành nên các làng, bản với kiểu thức kinh tế và kiểu thức văn hoá riêng. Từ cách trồng trọt, chăn nuôi, từ nếp ăn, nếp ở, trang phục, phong tục, tập quán… cho đến cách nghĩ, cách làm và lối sống đã tạo nên truyền thống và đặc trưng văn hoá làng xã Bắc Giang.

Trải qua hàng ngàn năm lịch sử, truyền thống ấy vẫn được giữ gìn và phát huy như làng Vân Xuyên (Hoàng Vân – Hiệp Hoà), vì cả làng theo cách mạng mà còn gọi là làng Đỏ; làng Sặt (Liên Sơn – Tân Yên) là làng kháng chiến; lại có làng thủ công như làng gốm Thổ Hà; làng rưọu Vân Hà (Việt Yên); làng bún Đa Mai (thành phố Bắc Giang); làng mây tre đan Phúc Long, Phúc Tằng (Tăng Tiến – Việt Yên); làng rèn sắt Đức Thắng (Hiệp Hoà); làng quan họ Thổ Hà (Vân Hà – Việt Yên); làng tuồng Tân Dĩnh (Lạng Giang); làng chèo Đồng Quan (Đồng Sơn – Yên Dũng); làng Then (Thái Đào – Lạng Giang)… Lại còn có cả làng võ, làng vật ở Yên Thế, Hiệp Hoà, làng thợ ở Yên Dũng. Và đặc trưng hơn là các bản dân tộc ít người như bản Dao ở Đồng Làng (Sơn Động), bản Sán Chí ở Kiên Lao (Lục Ngạn), bản Cao Lan ở Nghè Mản (Lục Sơn – Lục Nam)… Các dân tộc anh em sinh sống trên những bản làng này đã tạo nên bản sắc văn hoá riêng rất đa dạng và phong phú.

Biểu tượng nghìn đời của làng quê cổ là luỹ tre làng với ngôi chùa, ngôi đình và các đền, miếu, văn chỉ. Đó chính là những thiết chế gắn liền với tín ngưỡng thờ thành hoàng là cơ sở tạo nên truyền thống, phong tục, tập quán, lễ hội, đình đám và nội dung văn hoá của làng. Bắc Giang có nhiều ngôi đình không những mang giá trị lịch sử, văn hoá tiêu biểu mà còn trở thành biểu trưng văn hoá của làng xã Việt Nam như đình Lỗ Hạnh (Đồng Lỗ – Hiệp Hoà), xây năm 1576; đình Thổ Hà (Vân Hà – Việt Yên) xây dựng năm 1686; đình Phù Lão (Đào Mỹ – Lạng Giang) xây dựng thế kỷ XVII; đình Hả (Tân Trung – Tân Yên); đình Đông (Bích Động – Việt Yên); đình Dĩnh Thép (xã Tam Hiệp – Yên Thế). Không chỉ có đình mà nhiều ngôi chùa ở bắc Giang cũng đã được ghi nhận trong lịch sử Phật giáo Việt Nam như: chùa Đức La (hay còn gọi là chùa Vĩnh Nghiêm, ở xã Trí Yên – Yên Dũng); chùa Bổ Đà (xã Tiên Sơn – Việt Yên); chùa Kem (xã Nham Sơn – Yên Dũng)… Ngoài những đình, chùa đã được xếp hạng di tích lịch sử, văn hoá, hầu hết các làng ở Bắc Giang đều có đình là nơi thờ cúng thành hoàng làng.
Hội làng đã trở thành đặc trưng riêng của mỗi làng và được tổ chức ở hầu hết các làng xã. Hội làng tồn tại hàng nghìn năm với các nghi lễ, nội dung, hình thức riêng song mục đích chính của lễ hội đều nhằm giúp cho sự thống nhất, đoàn kết trong cộng đồng làng xã, giáo dục truyền thống văn hoá, lịch sử, truyền thống chống ngoại xâm, truyền thống hiếu học, phát triển ngành nghề.
Do những biến cố lịch sử từng giai đoạn, sự thay đổi chuyển biến của xã hội từng thời kỳ cùng với thời gian và tác động của thiên nhiên mà làng xã và lễ hội cũng có chung số phận thăng trầm. Thiết chế văn hoá làng bị phá  vỡ, nội dung văn hoá làng cũng bị phôi pha, mờ nhạt. Nhiều ngôi đình, ngôi chùa, cây đa, bến nước…vốn là biểu tượng văn hoá của dân tộc cũng mất đi vẻ uy nghiêm, nhiều di tích lịch sử – văn hoá, danh lam thắng cảnh bị cảnh xâm lấn mà trở thành hoang phế, nhiều lễ hội chỉ còn trong ký ức của người dân.
Từ cuối những năm tám mươi, cùng với đường lối đổi mới của Đảng và Nhà nước, ở Hà Bắc (cũ), ngành Văn hoá – Thông tin chủ trương triển khai xây dựng làng văn hoá và quy ước làng. Đầu năm 1990, Bộ Văn hoá – Thông tin mở cuộc hội thảo về làng văn hoá đặt tại Hà Bắc. Sau hội thảo và thực tiễn hơn 10 năm Trung ương phát động xây dựng làng văn hoá trên toàn quốc đã khẳng định sự tồn tại của làng và sức sống của làng văn hoá trong thời đại mới. Những nội dung của văn hoá làng được đặt ra trong tiến trình xây dựng trên tất cả bình diện: văn hoá xã hội, văn hoá tư tưởng, văn hoá nghệ thuật, văn hoá tâm linh. Ở từng bình diện, nhiều biểu tượng và nét đẹp văn hoá đã trở thành biểu trưng mang giá trị truyền thống như: luỹ tre làng, cây đa, bến nước, sân đình, lời ru, tiếng trống chèo, lời ca quan họ, điệu hát then… được phục hồi. Những di tích lịch sử, văn hoá, những danh lam thắng cảnh không những được Nhà nước quan tâm, mà nhân dân còn phấn khởi đầu tư công sức, tiền của giữ gìn tu bổ. Những di tích khảo cổ, văn bia, thần tích, thần phả, những câu chuyện dân gian, truyền thuyết, những phương ngôn, ca dao, tục ngữ, ngạn ngữ, và biết bao hương ước cũ đã được sưu tầm, khai thác và  gìn giữ.

Cùng chủ đề

Phân bổ 650 tỷ đồng hỗ trợ đợt 2 đến các địa phương

Tính đến 17h00 ngày 16/9/2024, Ban Vận động cứu trợ Trung ương đã tiếp nhận tổng số tiền là 1.236 tỷ đồng từ các tổ chức, cá nhân nhằm hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng nặng nề bởi cơn bão số 3. Từ số tiền tiếp nhận được và căn cứ vào tình hình thiệt hại của các địa phương, Ban Vận động Cứu trợ Trung ương đã quyết định phân bổ hỗ trợ đợt 2 đến các địa phương...

Hơn 300 suất học bổng cho sinh viên bị ảnh hưởng bởi bão lũ

TPO – Trường ĐH Mở TPHCM dự kiến sẽ trao hơn 300 suất học bổng với tổng giá trị 1 tỷ đồng cho các sinh viên tại các tỉnh, thành khu vực phía Bắc bị ảnh hưởng bởi bão Yagi và lũ lụt.  Ngày 16/9, GS.TS Nguyễn Minh Hà – Hiệu trưởng Trường ĐH Mở TPHCM cho biết, trường hiện có hơn 300 em sinh viên các khóa đang cư trú tại các tỉnh, thành khu vực phía...

Mặt trận Tổ quốc đã phân bổ hơn 1.000 tỷ đồng hỗ trợ các địa phương bị bão lũ

TPO – Ban Vận động cứu trợ Trung ương – Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã quyết định phân bổ hỗ trợ đợt 2 đến các địa phương bị ảnh hưởng bị bão lũ với tổng số tiền là 650 tỷ đồng. Như vậy, sau cả hai đợt, Ban Vận động Cứu trợ Trung ương đã phân bổ tổng số tiền là 1.035 tỷ đồng. Theo Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tính...

Bắc Giang: Nhiều hoạt động chăm lo con công nhân, thiếu nhi hoàn cảnh khó khăn dịp Tết Trung thu

(BBG)- Nhân dịp Tết Trung thu năm 2024, nhiều cơ quan, đơn vị, đoàn thể trên địa bàn tỉnh Bắc Giang quan tâm bố trí kinh phí, vận động các nguồn tài trợ để tổ chức nhiều hoạt động chăm lo con công nhân lao động, thiếu nhi hoàn cảnh khó khăn, bị ảnh hưởng do bão số 3. *Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) tỉnh chỉ đạo 17 công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở, hơn 1,8 nghìn công...

Tăng cường công tác quản lý nhà nước, đảm bảo an toàn trong phát triển cây xanh đô thị

Nhằm hướng tới mục tiêu xây dựng hạ tầng đô thị xanh, thông minh, phát triển bền vững và bảo đảm an toàn trong quản lý cây xanh đô thị, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang vừa có Công văn số 5175/UBND-KTN yêu cầu các sở, ngành, đơn vị, địa phương tăng cường công tác quản lý nhà nước và đảm bảo an toàn trong phát triển cây xanh đô thị. Cụ thể, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu Sở...

Cùng tác giả

Những người uy tín ở một huyện của tỉnh Bắc Giang, vận động dân làng đồng lòng làm nông thôn mới

Những năm gần đây, diện mạo nông thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi ở Lục Ngạn (Bắc Giang) có nhiều đổi mới. Trong thành quả chung ấy có đóng góp của đội ngũ những người có uy tín. Con đường bê tông uốn lượn bao quanh những khu vườn xanh mướt đưa chúng tôi vào thôn Đức Thắng, xã Biên Sơn (Lục Ngạn, Bắc Giang). Đây là thôn đặc biệt khó khăn có 226...

Bắc Giang bất ngờ lọt top 10 địa phương tăng trưởng GRDP cao nhất

Tỉnh Bắc Giang duy trì "phong độ" dẫn đầu tăng trưởng GRDP từ năm 2023, cùng với TP Hải Phòng và một số địa phương khác lọt top 10 địa phương có tốc độ tăng trưởng cao nhất trong 6 tháng đầu năm nay. Theo Tổng cục Thống kê, 6 tháng đầu năm nay, tổng sản phẩm trong nước (GDP) tăng 6,42%, chỉ thấp hơn tốc độ tăng của năm 2022 trong giai đoạn 2020 - 2024. Đáng chú ý...

Dạo một vòng chợ quê Thổ Hà tìm đặc sản độc lạ Bắc Giang

Bắc Giang - Nằm bên dòng sông Cầu thơ mộng, chợ quê Thổ Hà (xã Vân Hà, Việt Yên) là điểm đến mang những nét ẩm thực đặc sắc của địa phương. Ai đã từng về Thổ Hà đều sẽ nhớ, ngoài bánh đa nem, làng cổ này còn có nhiều món ăn rất độc đáo, khó tìm ở những địa phương khác. Những món ăn này không tìm thấy ở hàng, quán cầu kỳ mà thường chỉ xuất hiện trong những...

Nuôi thành công cá trê vàng dày đặc ở Bắc Giang, nông dân bắt lên hàng tấn

Là một trong những hộ nuôi trồng thủy sản có quy mô nhỏ ở thôn Phúc Thượng, xã Song Mai, thành phố Bắc Giang, (tỉnh Bắc Giang) anh Thân Văn Hưng cho biết, đầu tháng 5 năm 2023, được Trung tâm Dịch vụ kỹ thuật thành phố lựa chọn thí điểm mô hình nuôi cá trê vàng với diện tích mặt nước 2.000m2 thả 16 nghìn con cá trê giống... Cá trê vàng là loại cá da trơn thuộc họ...

Đậm đà gỏi cá chép Nội Hoàng

Gỏi cá chép Nội Hoàng là một món ăn đặc sản nổi tiếng của tỉnh Bắc Giang. Món ăn này được chế biến từ cá chép tươi sống được đánh bắt tại sông Cầu, kết hợp với các loại rau thơm và gia vị đặc trưng tạo nên hương vị độc đáo và khó quên. Gỏi cá chép Nội Hoàng là một món ăn ngon và bổ dưỡng, thích hợp để thưởng thức trong các dịp lễ Tết, hội hè...

Cùng chuyên mục

Những người uy tín ở một huyện của tỉnh Bắc Giang, vận động dân làng đồng lòng làm nông thôn mới

Những năm gần đây, diện mạo nông thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi ở Lục Ngạn (Bắc Giang) có nhiều đổi mới. Trong thành quả chung ấy có đóng góp của đội ngũ những người có uy tín. Con đường bê tông uốn lượn bao quanh những khu vườn xanh mướt đưa chúng tôi vào thôn Đức Thắng, xã Biên Sơn (Lục Ngạn, Bắc Giang). Đây là thôn đặc biệt khó khăn có 226...

Bắc Giang bất ngờ lọt top 10 địa phương tăng trưởng GRDP cao nhất

Tỉnh Bắc Giang duy trì "phong độ" dẫn đầu tăng trưởng GRDP từ năm 2023, cùng với TP Hải Phòng và một số địa phương khác lọt top 10 địa phương có tốc độ tăng trưởng cao nhất trong 6 tháng đầu năm nay. Theo Tổng cục Thống kê, 6 tháng đầu năm nay, tổng sản phẩm trong nước (GDP) tăng 6,42%, chỉ thấp hơn tốc độ tăng của năm 2022 trong giai đoạn 2020 - 2024. Đáng chú ý...

Dạo một vòng chợ quê Thổ Hà tìm đặc sản độc lạ Bắc Giang

Bắc Giang - Nằm bên dòng sông Cầu thơ mộng, chợ quê Thổ Hà (xã Vân Hà, Việt Yên) là điểm đến mang những nét ẩm thực đặc sắc của địa phương. Ai đã từng về Thổ Hà đều sẽ nhớ, ngoài bánh đa nem, làng cổ này còn có nhiều món ăn rất độc đáo, khó tìm ở những địa phương khác. Những món ăn này không tìm thấy ở hàng, quán cầu kỳ mà thường chỉ xuất hiện trong những...

Nuôi thành công cá trê vàng dày đặc ở Bắc Giang, nông dân bắt lên hàng tấn

Là một trong những hộ nuôi trồng thủy sản có quy mô nhỏ ở thôn Phúc Thượng, xã Song Mai, thành phố Bắc Giang, (tỉnh Bắc Giang) anh Thân Văn Hưng cho biết, đầu tháng 5 năm 2023, được Trung tâm Dịch vụ kỹ thuật thành phố lựa chọn thí điểm mô hình nuôi cá trê vàng với diện tích mặt nước 2.000m2 thả 16 nghìn con cá trê giống... Cá trê vàng là loại cá da trơn thuộc họ...

Nghìn người thích thú ‘tắm bùn’ khi cổ vũ hội vật cầu nước

TPO - Lễ hội vật cầu nước làng Vân, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang đang được tổ chức thu hút hàng nghìn người dân và du khách đến xem. Nhiều người sẵn sàng "hứng bùn" kín người khi chọn chỗ ngồi cổ vũ sát sân thi đấu.

Những cảnh quay tuyệt đẹp về Thành phố Bắc Giang

Những cảnh quay tuyệt đẹp về Thành phố Bắc Giang

Trưng bày 2.000 tư liệu, hiện vật với chủ đề: “Bác Hồ với Bắc Giang – Bắc Giang với Bác Hồ”

Kỷ niệm 60 năm Ngày Bác Hồ về thăm và chỉ đạo Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Hà Bắc lần thứ nhất (17/10/1963-17/10/2023), sáng 5/10, tại Bảo tàng tỉnh Bắc Giang, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bắc Giang tổ chức trưng bày hơn 2.000 sách, báo, ảnh tư liệu, hiện vật với chủ đề: “Bác Hồ với Bắc Giang - Bắc Giang với Bác Hồ”. Buổi trưng bày giới thiệu, hướng công chúng ghi nhớ công lao, sự...

Bắc Giang duyệt quy hoạch đô thị gần 1.400 ha

Đô thị mới Ngọc Thiện (Bỉ) huyện Tân Yên có diện tích hơn 1.392 ha, quy mô dân số đến 2030 khoảng 24.700 người. UBND tỉnh Bắc Giang vừa phê duyệt Quy hoạch chung đô thị mới Ngọc Thiện (Bỉ) huyện Tân Yên đến năm 2040. Diện tích nghiên cứu lập quy hoạch hơn 1.392 ha. Ranh giới phía Bắc giáp xã Ngọc Châu và Song Châu, phía Nam giáp huyện Việt Yên, phía Đông giáp xã Cao Xá và...

Lịch sử thành lập tỉnh Bắc Giang

Bắc Giang là một tỉnh trung du thuộc vùng Đông Bắc Bộ, Việt Nam. Đây là tỉnh nằm trong quy hoạch vùng thủ đô Hà Nội. Bắc Giang chiếm phần lớn diện tích của vùng Kinh Bắc xưa và có nền văn hoá phong phú, đặc trưng của Kinh Bắc, là một trong những cái nôi của Dân ca Quan họ với 23 làng quan họ cổ được UNESCO công nhận. Bắc Giang có diện tích tự nhiên 3.895,5,4...

Đặc sắc lễ hội Thổ Hà

Thổ Hà là một làng cổ nằm bên bờ bắc dòng sông Cầu thơ mộng. Ngôi làng thuộc xã Vân Hà, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang, nơi đây được biết đến là một làng quê tiêu biểu độc đáo mang dấu ấn đặc trưng của vùng quê kinh Bắc xưa với hình ảnh cây đa, bến nước sân, đình, những ngôi nhà cổ, những con ngõ nhỏ rêu phong cổ kính đã tạo nên một quần thể kiến...

Tin nổi bật

Tin mới nhất