Khai thác các mỏ cát đồi ở Sơn Động: Còn nhiều vướng mắc

BẮC GIANG – Huyện Sơn Động là địa phương duy nhất trong tỉnh có các mỏ cát đồi (cát kết) tự nhiên. Huyện đang tích cực phối hợp với các ngành chức năng, doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn, sớm đưa vào khai thác các mỏ khoáng sản, góp phần phát triển KT-XH tại địa bàn.

Địa bàn duy nhất có mỏ cát đồi

Huyện Sơn Động có nhiều mỏ cát đồi tập trung ở Tuấn Đạo, An Bá, An Lạc, Yên Định… với trữ lượng lớn. Theo người dân địa phương, những mỏ cát tự nhiên có từ lâu đời, được phát hiện trong quá trình san gạt núi đồi mở đường giao thông. Dọc trục đường nối xã Tuấn Đạo với thị trấn Tây Yên Tử dễ dàng nhận thấy những dải cát trắng ven đường. Cát này có thể dùng thay cho cát sông để xây dựng công trình.

Khu vực có mỏ cát đồi tại thôn Tuấn An, xã Tuấn Đạo (Sơn Động).

Những năm gần đây, huyện Sơn Động tập trung thi công các công trình hạ tầng kỹ thuật nên cần khối lượng cát rất lớn phục vụ xây dựng. Tuy vậy, qua thời gian khai thác, nguồn cát sông đến nay cạn kiệt khiến chủ đầu tư, đơn vị thi công phải mua từ nơi khác vận chuyển về. Do Sơn Động thuộc địa bàn vùng cao, chi phí vận chuyển lớn dẫn đến vật liệu đội giá, làm tăng chi phí xây dựng, ảnh hưởng không nhỏ đến tiến độ thi công các công trình tại địa phương.

Tháng 6/2023, Sở Tài nguyên và Môi trường thông báo kết quả trúng đấu giá quyền khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường trên địa bàn tỉnh Bắc Giang năm 2023. Theo đó, Sơn Động là địa phương duy nhất trong tỉnh có 10 mỏ cát đồi trúng đấu giá với tổng diện tích khoảng 114 ha. Cấp ủy, chính quyền địa phương và người dân kỳ vọng nếu được khai thác nguồn tài nguyên quý giá này sẽ mang lại nhiều giá trị, vừa khắc phục tình trạng khan hiếm vật liệu xây dựng công trình vừa tăng thu ngân sách.

Tại xã Tuấn Đạo đã xác định 5 vị trí có mỏ cát, nhiều nhất huyện, ở các thôn: Tuấn An, Linh Phú, Nghẽo, Đồng Tâm, An Hà. Theo ông Nguyễn Đức Thuận, Chủ tịch UBND xã, các mỏ cát hình thành từ rất lâu trong lịch sử, tuy nhiên chưa được khai thác. Nếu không sử dụng sẽ thật lãng phí trong khi người dân vẫn phải mua cát từ nơi xa về để xây dựng công trình. 

Trước khi tổ chức đấu giá khai thác khoáng sản, đại diện chính quyền địa phương và doanh nghiệp đã đến các thôn có mỏ cát tổ chức hội nghị thông tin, lấy ý kiến người dân. Đây là một trong những thủ tục quan trọng theo quy định về khai thác khoáng sản. Đa số bà con đều đồng thuận với chủ trương, đồng thời đề xuất với cấp huyện, tỉnh sớm đưa vào quản lý, khai thác, góp phần giải quyết việc làm, tạo thu nhập cho người lao động, thúc đẩy KT – XH địa phương phát triển.

Giải quyết những vấn đề phát sinh

Theo quy định, sau khi có quyết định trúng đấu giá, doanh nghiệp phải thực hiện các bước thăm dò trữ lượng, làm hồ sơ đề nghị cơ quan có thẩm quyền phê duyệt đưa vào quy hoạch và thực hiện trách nhiệm đóng các khoản thuế phí vào ngân sách nhà nước để được cấp phép khai thác. Tuy nhiên, việc khai thác các mỏ cát phát sinh nhiều vướng mắc.

Công ty cổ phần Đầu tư và Khai thác khoáng sản Sơn Động có kết quả trúng đấu giá mỏ cát đồi tại thôn Linh Phú, xã Tuấn Đạo. Ông Nguyễn Văn Hiệp, đại diện doanh nghiệp cho hay: “Theo quyết định, doanh nghiệp trúng đấu giá khai thác 15 ha khoáng sản. Khi tiến hành thăm dò doanh nghiệp mới phát hiện trong diện tích trúng đấu giá có một số vị trí là đất rừng trồng sản xuất đang được Nhà nước giao cho hộ dân quản lý. Để tránh vào phần đất nói trên, chúng tôi đề nghị cơ quan có thẩm quyền điều chỉnh, bổ sung 3,83 ha ở vị trí khác, bảo đảm diện tích được phê duyệt theo quyết định trúng đấu giá”.

Tương tự, Công ty cổ phần Thương mại Thiên Long Việt trúng đấu giá quyền khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng tại mỏ cát đồi ở thôn Trại Chùa, xã Yên Định và thôn Vá, xã An Bá. Hiện nay, khu vực trúng đấu giá có một phần đất rừng tự nhiên nằm xen kẹp mà trước đó khi đo đạc chưa phát hiện. Doanh nghiệp kiến nghị tỉnh cho phép đơn vị khai thác thành hai khu riêng biệt để tránh phần đất rừng tự nhiên, đồng thời điều chỉnh 5 ha so với kết quả trúng đấu giá ban đầu.

Ngay khi nắm bắt những vướng mắc phát sinh, UBND huyện đã thành lập tổ công tác, giao Phòng Tài nguyên và Môi trường làm đầu mối phối hợp với doanh nghiệp tiến hành rà soát lại toàn bộ hiện trạng sử dụng đất, hiện trạng rừng tại các điểm mỏ quy hoạch trúng đấu giá trên địa bàn huyện. 

Ông Hoàng Văn Trọng, Chủ tịch UBND huyện cho biết: “Qua rà soát cho thấy, trong các mỏ cát đồi trúng đấu giá có một phần đất rừng tự nhiên, công trình hạ tầng kỹ thuật, đất ở dân cư nằm đan xen, rất khó thực hiện thăm dò khai thác. Từ phản ánh của doanh nghiệp, huyện có văn bản đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường cho phép bổ sung, điều chỉnh 23,3 ha, tránh các điểm có dân cư, đất rừng tự nhiên, rừng sản xuất nói trên”.

Được biết, do được tỉnh cấp phép thăm dò khoáng sản, không gặp nhiều vướng mắc trên hiện trạng mỏ cát nên tính đến giữa tháng 12/2023 mới có một doanh nghiệp là Công ty TNHH MT&Mil hoàn thành công tác thăm dò khoáng sản trên diện tích 5 ha tại mỏ cát thôn Tuấn An, xã Tuấn Đạo được Sở Tài nguyên và Môi trường phê duyệt trữ lượng. 

Khu vực thăm dò xác định có trữ lượng hơn 888 nghìn m3 khoáng sản gồm: Cát, sỏi, cuội. Trữ lượng được khai thác là 748 m3, gồm: Cát xây dựng là 630 nghìn m3; sỏi: 37 nghìn m3, cuội: 20,7 nghìn m3, còn lại là đất làm vật liệu san lấp. Doanh nghiệp này đang hoàn thiện một số thủ tục tiếp theo để có thể khai thác từ đầu năm 2024. Đối với các mỏ cát còn lại, UBND huyện Sơn Động đề nghị các cơ quan chức năng của tỉnh quan tâm đẩy nhanh tiến độ tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện cho việc khai thác các mỏ cát phục vụ phát triển KT- XH trên địa bàn, cung cấp nguồn vật liệu thiết yếu cho hoạt động xây dựng các công trình trong tỉnh.

Bài, ảnh: Mai Toan

Chấp hành nghiêm quy định về khoáng sản, bảo vệ môi trường

(BGĐT) – Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang vừa có Công văn số 1890/UBND-KTN yêu cầu sở, cơ quan, đơn vị của tỉnh và UBND huyện, thành phố chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật về khoáng sản, bảo vệ môi trường trong hoạt động thăm dò, khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh.