Ngày 23/4, Liên minh Hợp tác xã (HTX) Việt Nam tổ chức hội thảo trực tuyến toàn quốc về “Giải pháp tháo gỡ vướng mắc trong tiếp cận vốn tín dụng đối với khu vực kinh tế tập thể”, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Cao Xuân Thu Vân chủ trì hội nghị. Cùng dự có đại diện lãnh đạo bộ, ngành, cơ quan, đơn vị Trung ương.
Tại điểm cầu Bắc Giang, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phan Thế Tuấn chủ trì hội nghị. Cùng dự có đại diện lãnh đạo sở, ngành, cơ quan, đơn vị trong tỉnh.
Theo báo cáo, tính đến hết năm 2023, cả nước có 30.698 HTX, 137 Liên hiệp HTX và 71.500 tổ hợp tác.
Thực hiện chủ trương nhất quán của Đảng về đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động của kinh tế tập thể (KTTT), thời gian qua, Quốc hội và Chính phủ đã ban hành đồng bộ nhiều chính sách hỗ trợ phát triển KTTT. Trong đó phải kể đến Nghị định 55/2015/NĐ-CP ngày 09/6/2015 và Nghị định 116/2018/NĐ-CP ngày 07/9/2018 sửa đổi, bổ sung Nghị định 55/2015/NĐ-CP, quy định nhiều cơ chế tín dụng ưu đãi đối với KTTT, HTX; Quyết định số 246/2006/QĐ-TTg ngày 27/10/2006 của Thủ tướng Chính phủ thành lập Quỹ hỗ trợ phát triển HTX Việt Nam…
Đến cuối tháng 02/2024, Ngân hàng Nhà nước đã chỉ đạo các tổ chức tín dụng cho gần 1.200 HTX, Liên hiệp HTX vay vốn, với tổng dự nợ cho vay đạt 6.043 tỷ đồng. Quỹ hỗ trợ phát triển HTX Việt Nam đã ký hợp đồng cho vay trên 400 lượt HTX tại 55 tỉnh, thành phố với tổng số tiền ký hợp đồng cho vay đạt 1.400 tỷ đồng, giải ngân với số tiền 1.200 tỷ đồng.
Về cơ bản, các HTX sau khi vay vốn đã sử dụng vốn vay đúng mục đích để đổi mới công nghệ, mở rộng sản xuất và tiêu thụ, liên kết với doanh nghiệp gắn với chuỗi giá trị thị trường trong nước và xuất khẩu; trả nợ đúng hạn cả gốc và lãi; tăng trưởng quy mô và hiệu quả hoạt động sản xuất, kinh doanh của HTX, giải quyết việc làm, mang lại lợi ích rõ nét cho thành viên và người lao động. Doanh thu bình quân một HTX tăng 43,5%, lợi nhuận tăng 37,2%, số thành viên tăng 24%, số lao động tăng bình quân 37%; thu nhập thành viên tăng 26,2%, thu nhập người lao động tăng 24,2%…
Tại Bắc Giang, tính đến ngày 31/12/2023, toàn tỉnh có 1.116 HTX với tổng vốn điều lệ của các HTX là 2.772 tỷ đồng. Trong đó, có 14 HTX được vay vốn từ các ngân hàng thương mại của tỉnh với dư nợ đạt 110,029 tỷ đồng; có 10 HTX được vay vốn từ Quỹ hỗ trợ phát triển HTX Trung ương với số tiền trên 50 tỷ đồng. Mỗi năm có từ 40 đến 50 lượt dự án được vay vốn từ Quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh với số vốn khoảng 20 tỷ đồng… Các HTX được vay vốn cơ bản phát huy hiệu quả nguồn vốn; nhiều HTX dùng nguồn vốn vay để phát triển các sản phẩm có thế mạnh, sản xuất theo chuỗi giá trị ứng dụng công nghệ cao, tăng giá trị thương mại, HTX đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số phù hợp với quy định của pháp luật.
Thảo luận tại hội nghị, các đại biểu cho biết, hiện nay, các chính sách chủ yếu tập trung hỗ trợ, ưu đãi đối với HTX, Liên hiệp HTX lĩnh vực nông nghiệp, chỉ một số ít HTX phi nông nghiệp được thụ hưởng chính sách hỗ trợ, ưu đãi của Nhà nước. Ngân sách Nhà nước chưa cân đối, bố trí được nguồn riêng, kinh phí hỗ trợ lồng ghép vào nhiều chương trình, nguồn lực hạn hẹp, thấp xa so với yêu cầu. Cùng đó, tiêu chí HTX thụ hưởng còn chưa phù hợp, thủ tục hành chính phức tạp, chưa có cơ chế đặc thù cho các HTX trong việc sử dụng ngân sách, gây khó khăn trong triển khai.
Qua phân tích, thảo luận những khó khăn, các đại biểu đề xuất các Bộ, ngành liên quan sớm xây dựng, ban hành các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật HTX năm 2023 đồng bộ và thống nhất về thời gian áp dụng với Luật HTX năm 2023.
Kết luận hội nghị, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Cao Xuân Thu Vân cảm ơn những ý kiến đóng góp của các đại biểu. Đồng chí nhấn mạnh KTTT mà nòng cốt là HTX là một trong những khu vực kinh tế quan trọng trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Trong thời gian vừa qua, với sự quan tâm của các cấp, các ngành, khu vực KTTT, HTX có chuyển biến tích cực.
Để thực hiện hiệu quả các chủ trương, chính sách về tín dụng cho HTX, đồng chí đề nghị các bộ, ngành và địa phương cần tiếp tục duy trì, thực hiện các chính sách hỗ trợ phù hợp; dành nguồn lực để hỗ trợ phát triển KTTT, HTX; không trông chờ, ỷ lại.
Tiếp tục nghiên cứu, tham khảo kinh nghiệm các mô hình KTTT, HTX đem lại hiệu quả kinh tế cao; tổ chức liên kết phát huy trí tuệ tập thể, cộng đồng trách nhiệm, góp phần nâng cao hiệu lực, nguồn lực của mỗi cá nhân, mỗi thành viên, đồng thời góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả nền kinh tế của đất nước.
Các bộ, ngành, địa phương trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao, phối hợp, hỗ trợ các địa phương và các HTX xây dựng, phát triển HTX trên tinh thần đoàn kết, đồng lòng và hoạt động sản xuất kinh doanh vì mục tiêu chung của các thành viên và của HTX. Xây dựng đội ngũ cán bộ nòng cốt HTX được đào tạo chuyên nghiệp, có kiến thức về kinh tế, tài chính, kinh doanh và các kỹ năng quản lý, quản trị HTX.
Nghiên cứu xây dựng cơ chế đặc thù trong huy động và sử dụng ngân sách nhà nước hỗ trợ HTX và bảo đảm nguồn lực thực hiện chính sách. Nâng cao vai trò của các tổ chức đại diện, nòng cốt là Liên minh HTX Việt Nam các cấp, nhất là trong việc tuyên truyền, phản biện chính sách; làm cầu nối triển khai và tăng khả năng tiếp cận chính sách; tư vấn, hỗ trợ các HTX.
Phát huy hiệu quả hơn nữa các Quỹ hỗ trợ phát triển HTX, đồng thời tăng cường nguồn lực từ chính các thành viên HTX, huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực của xã hội để thúc đẩy khu vực KTTT, HTX phát triển nhanh, bền vững./.
Nguyễn Miền
