Powered by Techcity

Tục thờ cúng Bàn Vương của người Dao bên sườn Tây Yên Tử

BẮC GIANG – Bản Mậu thuộc xã Tuấn Mậu xưa và nay là tổ dân phố (TDP) Mậu thuộc thị trấn Tây Yên Tử (Sơn Động) là một trong những điểm “vùng lõi” thuộc Khu du lịch tâm linh – sinh thái Tây Yên Tử. Đến với TDP Mậu, du khách sẽ được khám phá đời sống sinh hoạt văn hóa đặc sắc của đồng bào dân tộc Dao như: Lễ Cấp sắc, Lễ hội Cầu mùa, dân ca Dao, tiêu biểu là tục thờ cúng Bàn Vương.

Nguồn gốc tục thờ cúng Bàn Vương

Dân tộc Dao có lịch sử lâu đời và dần chia thành nhiều nhóm nhỏ, có sự biến đổi về tiếng nói, trang phục. Vì thế, về tín ngưỡng, các loại hình văn hóa dân gian truyền thống hay nhà ở cũng có sự khác biệt song các nhánh người Dao lại có một điểm chung đó là việc duy trì tục thờ cúng Bàn Vương. 

tin tức bắc giang, tỉnh bắc giang, Lễ Cấp sắc, Lễ hội Cầu mùa, dân ca Dao, Tục thờ cúng Bàn Vương, người Dao, Tây Yên Tử, Dân tộc Dao, lịch sử lâu đời

Điệu múa Rùa của người Dao ở tổ dân phố Mậu.

Theo truyền thuyết, Bàn Vương vốn là Long Khuyển Hồ, nhờ lập được công lao to lớn, giết được Cao Vương (xâm lược nước Bình Vương) nên được vua Bình Vương trọng thưởng và gả công chúa cho. Họ sinh được 12 người con (6 trai, 6 gái) đều được vua Bình Vương ban sắc thành 12 họ (Bàn, Lam, Mãn, Uyển, Đặng, Triệu, Lương, Tống, Phượng, Đối, Lưu, Lý). Khi vua Bình Vương chết, Bàn Vương lên ngôi, vẫn giữ nếp sống giản dị, dạy người Dao trồng lúa, dệt vải… Sau khi Bàn Vương qua đời, con cháu vẫn duy trì tổ chức lễ cúng để tưởng nhớ và trở thành tục thờ cúng Bàn Vương.

Tục thờ cúng Bàn Vương của người Dao thuộc tục thờ cúng tổ tiên, chỉ khác Bàn Vương không phải tổ tiên gần của một vài gia đình hay một vài dòng họ mà được quan niệm là thủy tổ của người Dao. Người Dao coi việc thờ cúng Bàn Vương là một việc làm có liên quan đến vận mệnh của mỗi người, mỗi dòng họ và cả cộng đồng. Trong các nghi lễ lớn của gia đình, dòng họ, người Dao đều làm lễ cúng Bàn Vương. 

Tục thờ cúng Bàn Vương là nét sinh hoạt tín ngưỡng đặc biệt của người Dao, mang tính biểu tượng cho sự thống nhất nguồn gốc và văn hóa dân tộc. Lễ cúng thể hiện tinh thần luôn nhớ đến nguồn cội, cùng niềm tin tổ tiên phù hộ cho những điều tốt đẹp trong cuộc sống. Tín ngưỡng thờ cúng Bàn Vương còn trở thành sợi dây liên kết các mối quan hệ trong gia đình, dòng họ và cộng đồng…

Tục thờ cúng Bàn Vương ở tổ dân phố Mậu

TDP Mậu có 330 hộ, với 1.335 nhân khẩu, trong đó đồng bào dân tộc Dao, thuộc nhóm Dao Thanh Phán chiếm khoảng 75%. Cùng đó, còn có một số đồng bào thuộc nhóm Dao Lô Gang, Dao Thanh Y, Kinh, Tày, Nùng, Cao Lan, Thổ, Sán Dìu cùng sinh sống. 

Hằng năm, cộng đồng người Dao ở TDP Mậu tiến hành tổ chức nghi lễ thờ cúng Bàn Vương vào mùng 3/3 Âm lịch. “Thầy mo trưởng” làm thủ tục cúng tế “Lễ hứa đầu năm” của tất cả các gia đình người Dao trong TDP.

Trước năm 1945, người Dao ở đây vẫn duy trì cuộc sống du canh, du cư, săn bắn, phát nương rẫy để lấy lương thực và thực phẩm. Sau năm 1945, theo tiếng gọi của Đảng, với những chính sách phù hợp, người Dao ở đây được vận động định cư, ổn định cuộc sống nên không có sự chênh lệch nhiều so với các dân tộc khác ở địa phương. Đồng bào luôn trân trọng, gìn giữ nhiều phong tục, tập quán mang bản sắc riêng của dân tộc mình, trong đó có tục thờ cúng Bàn Vương. Đây là nghi lễ tiêu biểu, quan trọng bậc nhất, mang tính chủ đạo, kết nối, xuyên suốt với các nghi lễ khác của cộng đồng người Dao nơi đây.

Từ nhiều đời nay, ngoài thực hiện lễ cúng Bàn Vương gắn với các nghi lễ lớn của gia đình, dòng họ; hằng năm, cộng đồng người Dao ở TDP Mậu còn cùng nhau tổ chức thờ cúng Bàn Vương tại khu vực miếu Vực Rùa, nằm cạnh một con suối chảy qua trung tâm TDP. Đây là ngôi miếu có nền móng được xây dựng vuông vức bên vách núi, mặt ngoảnh về phía con suối, có diện tích khoảng 12 m2. 

Trên nền của miếu có 3 hòn đá (mỗi hòn có chiều cao 20 cm, rộng 15 cm) được đặt theo thế chân kiềng, một phần được chôn chặt dưới nền, ở giữa đặt 1 bát hương, đồng thời cũng là nơi đặt rượu, nước để hành lễ. Theo những già làng ở đây, từ khi còn nhỏ đã theo cha ông vào đây và biết đến miếu Vực Rùa. Vị trí đặt 3 hòn đá được coi là linh thiêng nhất; dù ngôi miếu có được tu sửa thế nào thì 3 hòn đá vẫn “bất di bất dịch”. Đây chính là vật thiêng, thể hiện tín ngưỡng tâm linh mà người Dao ở TDP Mậu định kỳ hằng năm đến đây hành lễ.

Hằng năm, cộng đồng người Dao ở TDP Mậu tổ chức nghi lễ thờ cúng Bàn Vương vào mùng 3/3 Âm lịch. “Thầy mo trưởng” làm thủ tục cúng tế “Lễ hứa đầu năm” của tất cả các gia đình người Dao ở TDP. “Thầy mo trưởng” được “bầu cử” bằng nghi thức tín ngưỡng “xin quẻ Âm – Dương” để đại diện các dòng họ trong vùng thực hiện nghi thức cúng tế chung trong nhiệm kỳ 3 năm. Nghi thức tổ chức “Lễ hứa đầu năm” được thực hiện tại miếu Vực Rùa và lập Đàn tế cúng tại nhà “Thầy mo trưởng”. 

Trong đó, buổi sáng tại miếu Vực Rùa, “Thầy mo trưởng” chọn 4 người đàn ông, đại diện cho 4 dòng họ khởi phát vùng đồng bào dân tộc Dao tại TDP Mậu, cùng góp gà, rượu, gạo nấu cơm dâng cúng tế để cầu mong Bàn Vương và các vị thần ban cho dân làng điều may mắn trong năm mới. Buổi chiều, tại sân nhà “Thầy mo trưởng”, các thầy mo trong vùng và nhân dân cùng lập Đàn tế cúng cầu mong Bàn Vương và các vị thần linh phù hộ sang năm mới mọi người luôn được mạnh khoẻ, mưa thuận gió hoà, mùa màng tươi tốt, bội thu… 

Sau lễ cúng, nhiều nếp sinh hoạt văn hóa được thể hiện như hát dân ca Dao với các làn điệu: Hát đối đáp, giao duyên, Páo dung… Đến mùng 6/6 và 2/8 Âm lịch, “Thầy mo trưởng” làm thủ tục cúng tế “Lễ phù trợ”. Mục đích của nghi lễ này là tiếp tục cầu khấn Bàn Vương phù hộ cho mọi người luôn mạnh khoẻ…

Khép lại các nghi lễ trong một năm, vào dịp tháng Chạp (trước ngày 15 tháng Chạp), “Thầy mo trưởng” mở sách chọn ngày lành để thông báo tới dân làng làm thủ tục cúng tế “Lễ trả ơn năm” (địa điểm, thành phần, cách thức tổ chức tương tự như “Lễ hứa đầu năm”). Để thực hiện nghi lễ này, dân làng cùng chuẩn bị đồ lễ gồm: Tiền mã, 1 con lợn làm sạch, 1 con gà, rượu, gạo, bánh làm từ gạo nếp, bát hương (làm từ cây dáng quỷ)… Đây là nghi lễ được thể hiện như lời tạ ơn Bàn Vương đã cho dân bản trong một năm đã qua và cầu mong sang năm mới phù hộ cho mọi người mạnh khỏe, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu… 

Trong dịp này, dân làng lại tề tựu ăn uống, thể hiện các nếp sinh hoạt văn hóa như: Hát dân ca Dao, các điệu múa dân gian của người Dao… tiêu biểu là điệu hát Páo dung. Thông qua đó, người Dao gửi gắm tâm tư tình cảm, ước nguyện của mình về một cuộc sống tốt đẹp hơn, mỗi bài hát đều có nội dung thống nhất là đề cao tinh thần lao động, lẽ sống, phép ứng xử, ca ngợi tình yêu đôi lứa… Cùng đó, các điệu múa của người Dao thường miêu tả lịch sử thiên di, quá trình phát triển, cuộc sống lao động của dân tộc mình như: Múa rùa, múa gà, múa chuông, múa khăn, múa nón …

Tục thờ cúng Bàn Vương của dân tộc Dao nói chung và đồng bào dân tộc Dao ở TDP Mậu nói riêng đều thể hiện truyền thống văn hóa tốt đẹp. Các nội dung được thể hiện trong nghi lễ này là những ước nguyện giản dị của cộng đồng người Dao trong cuộc sống thường nhật; đồng thời góp phần giáo dục các thế hệ hiểu biết về cội nguồn dân tộc, truyền thống văn hóa, củng cố mối quan hệ trong gia đình, dòng họ và cộng đồng.

Bài, ảnh: Phí Trường Giang

 

Gìn giữ dân ca của người Dao

BẮC GIANG – Dân ca dân tộc Dao (còn gọi là Pả Du hay Páo Dung) hình thành từ lâu đời và trở thành món ăn tinh thần của người dân tộc Dao Thanh Phán trên địa bàn huyện Sơn Động. Những lời ca, tiếng hát mộc mạc, ngọt ngào của đồng bào chứa đựng niềm tin, khát vọng về tương lai tốt đẹp hơn. Thời gian qua, các cấp, ngành, địa phương đã có nhiều giải pháp để gìn giữ làn điệu này. 

 

Độc đáo văn hóa người Dao Bắc Giang

(BGĐT) – Dân tộc Dao trên địa bàn tỉnh Bắc Giang có khoảng 10 nghìn người cư trú tại 4 huyện miền núi: Sơn Động, Lục Ngạn, Lục Nam và Yên Thế. Trong đó, người Dao tập trung nhiều nhất tại huyện vùng cao Sơn Động. 

 

tin tức bắc giang, tỉnh bắc giang, Lễ Cấp sắc, Lễ hội Cầu mùa, dân ca Dao, Tục thờ cúng Bàn Vương, người Dao, Tây Yên Tử, Dân tộc Dao, lịch sử lâu đời

Nguồn

Cùng chủ đề

Đặc sắc lễ hội cầu mùa của dân tộc Dao

BẮC GIANG - Ngày 8/3, tại điểm du lịch cộng đồng khu vực Nà Hin, UBND xã Vân Sơn, huyện Sơn Động (Bắc Giang) tổ chức Lễ hội cầu mùa của đồng bào dân tộc Dao. Dự buổi lễ có các đồng chí lãnh đạo UBND huyện cùng đông đảo đồng bào các dân tộc trên địa bàn huyện tham dự.Xã Vân Sơn có 5 dân tộc anh em cùng sinh sống, trong đó dân tộc thiểu số...

Cùng tác giả

Thúc tiến độ Đề án metro 72,03 tỷ USD; Đầu tư 19.784 tỷ đồng xây cao tốc Nam Định

Thúc tiến độ Đề án metro 72,03 tỷ USD; Đầu tư 19.784 tỷ đồng xây cao tốc Nam Định – Thái Bình Thúc tiến độ Đề án phát triển metro TP. Hà Nội, TP. HCM trị giá 72,03 tỷ USD; Đầu tư 19.784 tỷ đồng xây 60,9 km cao tốc Nam Định – Thái Bình 4 làn xe…   Đó là hai trong số những thông tin về đầu tư đáng chú ý trong tuần qua. Thúc tiến độ Đề án phát...

Khẩn trương triển khai đầu tư hạ tầng điện, đảm bảo nhịp độ phát triển kinh tế

Chiều 12/11, UBND tỉnh Bắc Giang tổ chức làm việc với Tổng Công ty Điện lực miền Bắc (EVNNPC), Tổng Công ty Truyền tải điện Quốc gia (EVNNPT) về đảm bảo cung cấp điện phục vụ phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Bắc Giang năm 2025 và giai đoạn tiếp theo. Dự buổi làm việc có các đồng chí: Nguyễn Văn Gấu - Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy; Mai Sơn - Quyền Chủ tịch UBND tỉnh; Lâm...

Giải cầu lông quốc tế Li-Ning Vietnam International Series 2024: Các vận động viên chính thức tranh tài tại Bắc Giang

Sáng nay (12/11), tại Nhà Thi đấu thể thao tỉnh Bắc Giang, các vận động viên (VĐV) chính thức bước vào tranh tài Giải cầu lông quốc tế Li-Ning Vietnam International Series 2024. Đây là lần đầu tiên giải đấu được tổ chức tại tỉnh Bắc Giang. Giải đấu năm nay thu hút 197 VĐV tham dự, với 73 VĐV nữ, 124 VĐV nam đến từ 15 quốc gia, vùng lãnh thổ gồm: Indonesia, Malaysia, Australia, Ấn Độ, Hàn Quốc, Lào, Myanmar, New Zealand,...

Kỳ họp thứ 21 HĐND tỉnh Bắc Giang khóa XIX: Thông qua 16 dự thảo Nghị quyết

Sáng 12/11, HĐND tỉnh Bắc Giang khóa XIX, nhiệm kỳ 2021 - 2026 tổ chức kỳ họp thứ 21 (kỳ họp chuyên đề). Các đồng chí: Lâm Thị Hương Thành - Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh; Nghiêm Xuân Hưởng - Phó Chủ tịch HĐND tỉnh chủ tọa kỳ họp. Dự kỳ họp có đồng chí Mai Sơn - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Quyền Chủ tịch UBND tỉnh; các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ...

Hỗ trợ, tạo việc làm theo Chương trình MTQG 1719 tại Nghệ An: Yếu tố quan trọng để người dân bám làng, bám bản

Tha phương mưu sinh Chúng tôi đã không ít lần bắt gặp những bản làng “trống hoác” bóng người, dù là khi sáng sớm hay chiều muộn. Hỏi ra thì mới hay, những người trẻ, người trong độ tuổi lao động nơi ấy đang phải tha phương tìm cách mưu sinh. Ngay như bản Văng Môn, xã Tam Hợp (Tương Dương), có 79 hộ với 328 nhân khẩu, nhưng có đến khoảng 70 người đi làm ăn xa quê. Theo anh...

Cùng chuyên mục

Thúc tiến độ Đề án metro 72,03 tỷ USD; Đầu tư 19.784 tỷ đồng xây cao tốc Nam Định

Thúc tiến độ Đề án metro 72,03 tỷ USD; Đầu tư 19.784 tỷ đồng xây cao tốc Nam Định – Thái Bình Thúc tiến độ Đề án phát triển metro TP. Hà Nội, TP. HCM trị giá 72,03 tỷ USD; Đầu tư 19.784 tỷ đồng xây 60,9 km cao tốc Nam Định – Thái Bình 4 làn xe…   Đó là hai trong số những thông tin về đầu tư đáng chú ý trong tuần qua. Thúc tiến độ Đề án phát...

Kỳ họp thứ 21 HĐND tỉnh Bắc Giang khóa XIX: Thông qua 16 dự thảo Nghị quyết

Sáng 12/11, HĐND tỉnh Bắc Giang khóa XIX, nhiệm kỳ 2021 - 2026 tổ chức kỳ họp thứ 21 (kỳ họp chuyên đề). Các đồng chí: Lâm Thị Hương Thành - Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh; Nghiêm Xuân Hưởng - Phó Chủ tịch HĐND tỉnh chủ tọa kỳ họp. Dự kỳ họp có đồng chí Mai Sơn - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Quyền Chủ tịch UBND tỉnh; các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ...

Hỗ trợ, tạo việc làm theo Chương trình MTQG 1719 tại Nghệ An: Yếu tố quan trọng để người dân bám làng, bám bản

Tha phương mưu sinh Chúng tôi đã không ít lần bắt gặp những bản làng “trống hoác” bóng người, dù là khi sáng sớm hay chiều muộn. Hỏi ra thì mới hay, những người trẻ, người trong độ tuổi lao động nơi ấy đang phải tha phương tìm cách mưu sinh. Ngay như bản Văng Môn, xã Tam Hợp (Tương Dương), có 79 hộ với 328 nhân khẩu, nhưng có đến khoảng 70 người đi làm ăn xa quê. Theo anh...

Thị trường tiếp tục đi ngang, giao dịch quanh mốc gần 62.000 đồng/kg

Giá heo hơi miền Bắc hôm nay hôm nay 12/11/2024 Tại khu vực miền Bắc, giá heo hơi hôm nay duy trì đi ngang so với ngày hôm qua và dao động trong khoảng 62.000 – 64.000 đồng/kg. Giá heo hơi hôm nay tại khu vực miền Bắc 12/11/2024 duy trì đi ngang Cụ thể, thương lái tại Thái Nguyên, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Bắc Giang, Hà Nội, Thái Bình, Hưng Yên, Hải Dương đang thu mua heo hơi với giá 64.000...

Bắc Giang: Tập huấn Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật đấu giá tài sản

Chiều 11/11, UBND tỉnh tổ chức Hội nghị tập huấn triển khai Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản. Dự và chỉ đạo hội nghị có đồng chí Phan Thế Tuấn - Phó Chủ tịch UBND tỉnh. Cùng dự hội nghị có đại diện lãnh đạo Sở Tư pháp, một số sở, ngành có liên quan; UBND các huyện, thị xã, thành phố và các tổ chức hành nghề đấu giá trên địa bàn...

Những trăn trở từ đồng ruộng

Giá lúa tăng một, giá phân bón tăng hai Những ngày này, nông dân trong xã Khánh Bình Tây, huyện Trần Văn Thời, tỉnh Cà Mau đang tập trung sản xuất vụ lúa Đông Xuân 2024 – 2025. Ðây là vụ lúa quan trọng nhất trong năm, bởi ngoài thời tiết thuận lợi, lúa đạt năng suất thì giá lúa cũng cao hơn so với vụ hè thu. Kế hoạch sản xuất vụ lúa Đông Xuân 2024 – 2025, toàn...

Giá heo ổn định ở cả 3 miền; mục tiêu xuất khẩu sản phẩm chăn nuôi đạt 1 – 1,5 tỷ USD

Giá heo hơi hôm nay 11/11 ổn định ở cả 3 miền. (Nguồn: Gia chánh Cẩm Tuyết) Giá heo hơi hôm nay 11/11 *Giá heo hơi miền Bắc: Sáng 11/11, giá heo hơi tại khu vực phía Bắc duy trì ổn định trong khoảng 62.000 – 64.000 đồng/kg. Trong đó, ngưỡng 64.000 đồng/kg đã xuất hiện tại nhiều tỉnh, thành phố, gồm: Hà Nội, Bắc Giang, Hưng Yên, Hải Dương, Thái Bình, Thái Nguyên, Phú Thọ và Vĩnh Phúc. Đây hiện cũng là...

Nhà hát Chèo Bắc Giang đoạt 2 HCV, 2 HCB tại Liên hoan sân khấu Hà Nội mở rộng – Chi tiết tin tức

Tham gia Liên hoan sân khấu Hà Nội mở rộng năm 2024 diễn ra từ ngày 1 đến ngày 9/11, Nhà hát Chèo Bắc Giang giành 2 Huy chương Vàng (HCV) và 2 Huy chương Bạc (HCB) cá nhân. Tham gia Liên hoan sân khấu Hà Nội mở rộng năm 2024 diễn ra từ ngày 1 đến ngày 9/11, Nhà hát Chèo Bắc Giang giành 2 Huy chương Vàng (HCV) và 2 Huy chương Bạc (HCB) cá nhân. Nhà hát Chèo...

Bí thư Tỉnh ủy Bắc Giang: Nghiêm cấm chạy chọt nhân sự Đại hội Đảng các cấp

TPO - Bí thư Tỉnh ủy Bắc Giang Nguyễn Văn Gấu nhấn mạnh, nghiêm cấm việc chạy chọt, nịnh nọt, tranh thủ lấy lòng, phe cánh, gây mâu thuẫn, mất đoàn kết trong công tác nhân sự Đại hội Đảng các cấp trong tỉnh. Ban Thường vụ (BTV) Tỉnh ủy Bắc Giang vừa tổ chức hội nghị quán triệt các văn bản về Đại hội Đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng. Tại...

Thị trường đi ngang, giao dịch quanh mốc 61,8.000 đồng/kg

Giá heo hơi miền Bắc hôm nay hôm nay 10/11/2024 Tại khu vực miền Bắc, giá heo hơi hôm nay duy trì ổn định so với ngày hôm qua và dao động trong khoảng 62.000 – 64.000 đồng/kg. Cụ thể, thương lái tại Thái Nguyên, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Bắc Giang, Hà Nội, Thái Bình, Hưng Yên, Hải Dương đang thu mua heo hơi với giá 64.000 đồng/kg ghi nhận đây là mức giá cao nhất khu vực. Giá heo hơi hôm...

Tin nổi bật

Tin mới nhất