Powered by Techcity

Lịch sử Văn hoá – Lễ hội

Làng quê Kinh Bắc xưa, Bắc Giang nay là vùng đất tụ cư của nhiều dân tộc cùng chung sống. Vùng quê này ở vào một địa thế thuận lợi, nằm trong vùng đồng bằng Bắc Bộ, được bồi đắp phù sa bởi các con sông lớn như Sông Cầu, sông Thương, sông Lục Nam, có các vùng núi cao với nhiều lâm sản quý, lại có một vùng trung du rộng lớn thuận lợi cho việc phát triển cây công nghiệp. Cư dân sinh sống ở đây bằng nghề nông là chính. Họ đã hình thành nên các làng, bản với kiểu thức kinh tế và kiểu thức văn hoá riêng. Từ cách trồng trọt, chăn nuôi, từ nếp ăn, nếp ở, trang phục, phong tục, tập quán… cho đến cách nghĩ, cách làm và lối sống đã tạo nên truyền thống và đặc trưng văn hoá làng xã Bắc Giang.

Trải qua hàng ngàn năm lịch sử, truyền thống ấy vẫn được giữ gìn và phát huy như làng Vân Xuyên (Hoàng Vân – Hiệp Hoà), vì cả làng theo cách mạng mà còn gọi là làng Đỏ; làng Sặt (Liên Sơn – Tân Yên) là làng kháng chiến; lại có làng thủ công như làng gốm Thổ Hà; làng rưọu Vân Hà (Việt Yên); làng bún Đa Mai (thành phố Bắc Giang); làng mây tre đan Phúc Long, Phúc Tằng (Tăng Tiến – Việt Yên); làng rèn sắt Đức Thắng (Hiệp Hoà); làng quan họ Thổ Hà (Vân Hà – Việt Yên); làng tuồng Tân Dĩnh (Lạng Giang); làng chèo Đồng Quan (Đồng Sơn – Yên Dũng); làng Then (Thái Đào – Lạng Giang)… Lại còn có cả làng võ, làng vật ở Yên Thế, Hiệp Hoà, làng thợ ở Yên Dũng. Và đặc trưng hơn là các bản dân tộc ít người như bản Dao ở Đồng Làng (Sơn Động), bản Sán Chí ở Kiên Lao (Lục Ngạn), bản Cao Lan ở Nghè Mản (Lục Sơn – Lục Nam)… Các dân tộc anh em sinh sống trên những bản làng này đã tạo nên bản sắc văn hoá riêng rất đa dạng và phong phú.

Biểu tượng nghìn đời của làng quê cổ là luỹ tre làng với ngôi chùa, ngôi đình và các đền, miếu, văn chỉ. Đó chính là những thiết chế gắn liền với tín ngưỡng thờ thành hoàng là cơ sở tạo nên truyền thống, phong tục, tập quán, lễ hội, đình đám và nội dung văn hoá của làng. Bắc Giang có nhiều ngôi đình không những mang giá trị lịch sử, văn hoá tiêu biểu mà còn trở thành biểu trưng văn hoá của làng xã Việt Nam như đình Lỗ Hạnh (Đồng Lỗ – Hiệp Hoà), xây năm 1576; đình Thổ Hà (Vân Hà – Việt Yên) xây dựng năm 1686; đình Phù Lão (Đào Mỹ – Lạng Giang) xây dựng thế kỷ XVII; đình Hả (Tân Trung – Tân Yên); đình Đông (Bích Động – Việt Yên); đình Dĩnh Thép (xã Tam Hiệp – Yên Thế). Không chỉ có đình mà nhiều ngôi chùa ở bắc Giang cũng đã được ghi nhận trong lịch sử Phật giáo Việt Nam như: chùa Đức La (hay còn gọi là chùa Vĩnh Nghiêm, ở xã Trí Yên – Yên Dũng); chùa Bổ Đà (xã Tiên Sơn – Việt Yên); chùa Kem (xã Nham Sơn – Yên Dũng)… Ngoài những đình, chùa đã được xếp hạng di tích lịch sử, văn hoá, hầu hết các làng ở Bắc Giang đều có đình là nơi thờ cúng thành hoàng làng.
Hội làng đã trở thành đặc trưng riêng của mỗi làng và được tổ chức ở hầu hết các làng xã. Hội làng tồn tại hàng nghìn năm với các nghi lễ, nội dung, hình thức riêng song mục đích chính của lễ hội đều nhằm giúp cho sự thống nhất, đoàn kết trong cộng đồng làng xã, giáo dục truyền thống văn hoá, lịch sử, truyền thống chống ngoại xâm, truyền thống hiếu học, phát triển ngành nghề.
Do những biến cố lịch sử từng giai đoạn, sự thay đổi chuyển biến của xã hội từng thời kỳ cùng với thời gian và tác động của thiên nhiên mà làng xã và lễ hội cũng có chung số phận thăng trầm. Thiết chế văn hoá làng bị phá  vỡ, nội dung văn hoá làng cũng bị phôi pha, mờ nhạt. Nhiều ngôi đình, ngôi chùa, cây đa, bến nước…vốn là biểu tượng văn hoá của dân tộc cũng mất đi vẻ uy nghiêm, nhiều di tích lịch sử – văn hoá, danh lam thắng cảnh bị cảnh xâm lấn mà trở thành hoang phế, nhiều lễ hội chỉ còn trong ký ức của người dân.
Từ cuối những năm tám mươi, cùng với đường lối đổi mới của Đảng và Nhà nước, ở Hà Bắc (cũ), ngành Văn hoá – Thông tin chủ trương triển khai xây dựng làng văn hoá và quy ước làng. Đầu năm 1990, Bộ Văn hoá – Thông tin mở cuộc hội thảo về làng văn hoá đặt tại Hà Bắc. Sau hội thảo và thực tiễn hơn 10 năm Trung ương phát động xây dựng làng văn hoá trên toàn quốc đã khẳng định sự tồn tại của làng và sức sống của làng văn hoá trong thời đại mới. Những nội dung của văn hoá làng được đặt ra trong tiến trình xây dựng trên tất cả bình diện: văn hoá xã hội, văn hoá tư tưởng, văn hoá nghệ thuật, văn hoá tâm linh. Ở từng bình diện, nhiều biểu tượng và nét đẹp văn hoá đã trở thành biểu trưng mang giá trị truyền thống như: luỹ tre làng, cây đa, bến nước, sân đình, lời ru, tiếng trống chèo, lời ca quan họ, điệu hát then… được phục hồi. Những di tích lịch sử, văn hoá, những danh lam thắng cảnh không những được Nhà nước quan tâm, mà nhân dân còn phấn khởi đầu tư công sức, tiền của giữ gìn tu bổ. Những di tích khảo cổ, văn bia, thần tích, thần phả, những câu chuyện dân gian, truyền thuyết, những phương ngôn, ca dao, tục ngữ, ngạn ngữ, và biết bao hương ước cũ đã được sưu tầm, khai thác và  gìn giữ.

Cùng chủ đề

Lập Hội đồng thẩm định Quy hoạch tuyến đường sắt kết nối Lào Cai với Quảng Ninh

Lập Hội đồng thẩm định Quy hoạch tuyến đường sắt kết nối Lào Cai với Quảng NinhTuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng – Quảng Ninh dài 447,66 km có điểm đầu kết nối với đường sắt Trung Quốc tại tỉnh Lào Cai; điểm cuối tại ga Cái Lân thuộc TP. Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh. Tàu liên vận từ ga Kép (Bắc Giang) vận chuyển hàng xuất khẩu đi Trung Quốc. Bộ trưởng Bộ GTVT...

Căn hộ chuyên gia Expert Home góp phần thu hút và giữ chân nhân sự cấp cao

Căn hộ chuyên gia Expert Home góp phần thu hút và giữ chân nhân sự cấp caoVới làn sóng vốn FDI chất lượng cao không ngừng đổ vào Việt Nam, nhu cầu căn hộ chuẩn chuyên gia ngày càng bùng nổ. Các dự án như VIC Grand Square, với loại hình căn hộ Expert Home chuẩn chuyên gia, đang trở thành chìa khóa quan trọng để không chỉ thu hút mà còn giữ chân nhân sự cấp cao trong dài...

Bảo tàng tỉnh Bắc Giang: Tổ chức hoạt động Kỷ niệm Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam (23/11), năm 2024 – Chi tiết...

Sáng ngày 21/11/2024, tại Bảo tàng tỉnh Bắc Giang đã diễn ra hoạt động ý nghĩa nhân kỷ niệm Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam (23/11) với chủ đề “Gốm làng Ngòi – Tinh hoa nghề truyền thống”. Quang cảnh buổi khai mạc Tham dự khai mạc có các ông: Trương Quang Hải, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Nguyễn Sĩ Cầm, Phó Giám đốc Sở VHTTDL; Lưu Xuân Khuyến, nghệ nhân tạo nên thương thương...

Nông sản trong nước và quốc tế quy tụ về AgroViet 2024

Hội chợ triển lãm Nông nghiệp Quốc tế – AgroViet 2024 là sự kiện xúc tiến thương mại quan trọng của ngành NN&PTNT Việt Nam, được tổ chức thường niên. Năm 2024, Hội chợ được tổ chức với chủ đề “Kết nối chuỗi giá trị, phát triển nông nghiệp xanh, kinh tế tuần hoàn”, được tổ chức trong 04 ngày từ ngày 20 đến 23/11/2024, nhằm thúc đẩy, mở rộng quan hệ hợp tác giao lưu kinh tế quốc...

Đoàn công tác của tỉnh Bắc Giang làm việc tại TP Phật Sơn (Trung Quốc): Đẩy mạnh quan hệ hợp tác cùng phát triển

(BBG)- Tiếp tục chuyến công tác tại tỉnh Quảng Đông (Trung Quốc), sáng 20/11, đoàn công tác của tỉnh Bắc Giang do đồng chí Nguyễn Văn Gấu, Ủy viên TƯ Đảng, Bí thư Tỉnh ủy làm trưởng đoàn đã làm việc với lãnh đạo thành phố (TP) Phật Sơn. Tiếp và làm việc với đoàn có đồng chí Bạch Đào, Phó Bí thư Thành ủy, Thị trưởng TP Phật Sơn. Cùng dự có Tổng lãnh sự quán Việt Nam tại...

Cùng tác giả

Những người uy tín ở một huyện của tỉnh Bắc Giang, vận động dân làng đồng lòng làm nông thôn mới

Những năm gần đây, diện mạo nông thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi ở Lục Ngạn (Bắc Giang) có nhiều đổi mới. Trong thành quả chung ấy có đóng góp của đội ngũ những người có uy tín. Con đường bê tông uốn lượn bao quanh những khu vườn xanh mướt đưa chúng tôi vào thôn Đức Thắng, xã Biên Sơn (Lục Ngạn, Bắc Giang). Đây là thôn đặc biệt khó khăn có 226...

Bắc Giang bất ngờ lọt top 10 địa phương tăng trưởng GRDP cao nhất

Tỉnh Bắc Giang duy trì "phong độ" dẫn đầu tăng trưởng GRDP từ năm 2023, cùng với TP Hải Phòng và một số địa phương khác lọt top 10 địa phương có tốc độ tăng trưởng cao nhất trong 6 tháng đầu năm nay. Theo Tổng cục Thống kê, 6 tháng đầu năm nay, tổng sản phẩm trong nước (GDP) tăng 6,42%, chỉ thấp hơn tốc độ tăng của năm 2022 trong giai đoạn 2020 - 2024. Đáng chú ý...

Dạo một vòng chợ quê Thổ Hà tìm đặc sản độc lạ Bắc Giang

Bắc Giang - Nằm bên dòng sông Cầu thơ mộng, chợ quê Thổ Hà (xã Vân Hà, Việt Yên) là điểm đến mang những nét ẩm thực đặc sắc của địa phương. Ai đã từng về Thổ Hà đều sẽ nhớ, ngoài bánh đa nem, làng cổ này còn có nhiều món ăn rất độc đáo, khó tìm ở những địa phương khác. Những món ăn này không tìm thấy ở hàng, quán cầu kỳ mà thường chỉ xuất hiện trong những...

Nuôi thành công cá trê vàng dày đặc ở Bắc Giang, nông dân bắt lên hàng tấn

Là một trong những hộ nuôi trồng thủy sản có quy mô nhỏ ở thôn Phúc Thượng, xã Song Mai, thành phố Bắc Giang, (tỉnh Bắc Giang) anh Thân Văn Hưng cho biết, đầu tháng 5 năm 2023, được Trung tâm Dịch vụ kỹ thuật thành phố lựa chọn thí điểm mô hình nuôi cá trê vàng với diện tích mặt nước 2.000m2 thả 16 nghìn con cá trê giống... Cá trê vàng là loại cá da trơn thuộc họ...

Đậm đà gỏi cá chép Nội Hoàng

Gỏi cá chép Nội Hoàng là một món ăn đặc sản nổi tiếng của tỉnh Bắc Giang. Món ăn này được chế biến từ cá chép tươi sống được đánh bắt tại sông Cầu, kết hợp với các loại rau thơm và gia vị đặc trưng tạo nên hương vị độc đáo và khó quên. Gỏi cá chép Nội Hoàng là một món ăn ngon và bổ dưỡng, thích hợp để thưởng thức trong các dịp lễ Tết, hội hè...

Cùng chuyên mục

Những người uy tín ở một huyện của tỉnh Bắc Giang, vận động dân làng đồng lòng làm nông thôn mới

Những năm gần đây, diện mạo nông thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi ở Lục Ngạn (Bắc Giang) có nhiều đổi mới. Trong thành quả chung ấy có đóng góp của đội ngũ những người có uy tín. Con đường bê tông uốn lượn bao quanh những khu vườn xanh mướt đưa chúng tôi vào thôn Đức Thắng, xã Biên Sơn (Lục Ngạn, Bắc Giang). Đây là thôn đặc biệt khó khăn có 226...

Bắc Giang bất ngờ lọt top 10 địa phương tăng trưởng GRDP cao nhất

Tỉnh Bắc Giang duy trì "phong độ" dẫn đầu tăng trưởng GRDP từ năm 2023, cùng với TP Hải Phòng và một số địa phương khác lọt top 10 địa phương có tốc độ tăng trưởng cao nhất trong 6 tháng đầu năm nay. Theo Tổng cục Thống kê, 6 tháng đầu năm nay, tổng sản phẩm trong nước (GDP) tăng 6,42%, chỉ thấp hơn tốc độ tăng của năm 2022 trong giai đoạn 2020 - 2024. Đáng chú ý...

Dạo một vòng chợ quê Thổ Hà tìm đặc sản độc lạ Bắc Giang

Bắc Giang - Nằm bên dòng sông Cầu thơ mộng, chợ quê Thổ Hà (xã Vân Hà, Việt Yên) là điểm đến mang những nét ẩm thực đặc sắc của địa phương. Ai đã từng về Thổ Hà đều sẽ nhớ, ngoài bánh đa nem, làng cổ này còn có nhiều món ăn rất độc đáo, khó tìm ở những địa phương khác. Những món ăn này không tìm thấy ở hàng, quán cầu kỳ mà thường chỉ xuất hiện trong những...

Nuôi thành công cá trê vàng dày đặc ở Bắc Giang, nông dân bắt lên hàng tấn

Là một trong những hộ nuôi trồng thủy sản có quy mô nhỏ ở thôn Phúc Thượng, xã Song Mai, thành phố Bắc Giang, (tỉnh Bắc Giang) anh Thân Văn Hưng cho biết, đầu tháng 5 năm 2023, được Trung tâm Dịch vụ kỹ thuật thành phố lựa chọn thí điểm mô hình nuôi cá trê vàng với diện tích mặt nước 2.000m2 thả 16 nghìn con cá trê giống... Cá trê vàng là loại cá da trơn thuộc họ...

Nghìn người thích thú ‘tắm bùn’ khi cổ vũ hội vật cầu nước

TPO - Lễ hội vật cầu nước làng Vân, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang đang được tổ chức thu hút hàng nghìn người dân và du khách đến xem. Nhiều người sẵn sàng "hứng bùn" kín người khi chọn chỗ ngồi cổ vũ sát sân thi đấu.

Những cảnh quay tuyệt đẹp về Thành phố Bắc Giang

Những cảnh quay tuyệt đẹp về Thành phố Bắc Giang

Trưng bày 2.000 tư liệu, hiện vật với chủ đề: “Bác Hồ với Bắc Giang – Bắc Giang với Bác Hồ”

Kỷ niệm 60 năm Ngày Bác Hồ về thăm và chỉ đạo Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Hà Bắc lần thứ nhất (17/10/1963-17/10/2023), sáng 5/10, tại Bảo tàng tỉnh Bắc Giang, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bắc Giang tổ chức trưng bày hơn 2.000 sách, báo, ảnh tư liệu, hiện vật với chủ đề: “Bác Hồ với Bắc Giang - Bắc Giang với Bác Hồ”. Buổi trưng bày giới thiệu, hướng công chúng ghi nhớ công lao, sự...

Bắc Giang duyệt quy hoạch đô thị gần 1.400 ha

Đô thị mới Ngọc Thiện (Bỉ) huyện Tân Yên có diện tích hơn 1.392 ha, quy mô dân số đến 2030 khoảng 24.700 người. UBND tỉnh Bắc Giang vừa phê duyệt Quy hoạch chung đô thị mới Ngọc Thiện (Bỉ) huyện Tân Yên đến năm 2040. Diện tích nghiên cứu lập quy hoạch hơn 1.392 ha. Ranh giới phía Bắc giáp xã Ngọc Châu và Song Châu, phía Nam giáp huyện Việt Yên, phía Đông giáp xã Cao Xá và...

Lịch sử thành lập tỉnh Bắc Giang

Bắc Giang là một tỉnh trung du thuộc vùng Đông Bắc Bộ, Việt Nam. Đây là tỉnh nằm trong quy hoạch vùng thủ đô Hà Nội. Bắc Giang chiếm phần lớn diện tích của vùng Kinh Bắc xưa và có nền văn hoá phong phú, đặc trưng của Kinh Bắc, là một trong những cái nôi của Dân ca Quan họ với 23 làng quan họ cổ được UNESCO công nhận. Bắc Giang có diện tích tự nhiên 3.895,5,4...

Đặc sắc lễ hội Thổ Hà

Thổ Hà là một làng cổ nằm bên bờ bắc dòng sông Cầu thơ mộng. Ngôi làng thuộc xã Vân Hà, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang, nơi đây được biết đến là một làng quê tiêu biểu độc đáo mang dấu ấn đặc trưng của vùng quê kinh Bắc xưa với hình ảnh cây đa, bến nước sân, đình, những ngôi nhà cổ, những con ngõ nhỏ rêu phong cổ kính đã tạo nên một quần thể kiến...

Tin nổi bật

Tin mới nhất